اتوبوس‌های ویژه برای فرودگاه‌ها به چه قیمتی؟

سرویس اقتصادی ـ قصه دولتی بودن سازمان‌ها و بعضا در مواردی تصمیمات غیر اقتصادی انجام گرفته توسط رؤسای آن، قصه تازه‌ای نیست؛ اما در این میان، بروز اشتباهات ساده از سوی برخی مدیران در دوره اطلاعات و فناوری، انسان را به اندیشه وامی‌دارد.

به گزارش «تابناک»، به تازگی شرکت هواپیمایی دولتی جمهوری اسلامی، تعدادی اتوبوس برای حمل مسافر از ترمینال تا محل اسقرار هواپیما از کشورهای آلمان و اسلونی خریداری کرده که با توجه به بومی بودن فناوری ساخت اتوبوس در کشور و کم استهلاک بودن نوع استفاده از این اتوبوس‌ها در فرودگاه محل پرسش است؟!

چرا که این اتوبوس‌ها با هزینه 100 درصد گرانتر نسبت به نوع چینی آن تمام شده و هر یک از این اتوبوس‌های آلمانی و اسلوونیایی به ترتیب 650و 470 میلیون تومان برای سازمان هواپیمایی کشور هزینه برداشته است.

این اتوبوس‌ها از نظر کارایی، شبیه به اتوبوس‌های تندرو دو کابینه در شرکت اتوبوسرانی درون شهری است که بهای آن نزدیک 230 میلیون تومان است.

پرسش اینجاست که چرا شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی این اتوبوس‌های درون شهری را مورد استفاده قرار نداده و شرکت را متحمل یک هزینه چند برابری کرده است و اصولا چرا باید همواره اتوبوس‌های ویژه حمل مسافر در باند فرودگاه از نوع متفاوتی باشند؟

سناریو‌های پاسخ و پاسخ‌های کارشناسی

در ادامه به برخی پاسخ‌ها که محتملا از مدیران این شرکت هواپیمایی پیش‌بینی شده است، می‌پردازیم که البته پاسخ آنها نیز در ادامه آمده است.

ــ شاید این موضوع از سوی مدیران مطرح شود که این اتوبوس‌ها مجهز به تجهیزاتی مانند بارسنج، کیسه‌های تنظیم ارتفاع و یا مواردی اینچنین هستند:

در پاسخ باید گفت: اتوبوس‌های مورد استفاده توسط شرکت واحد اتوبوسرانی را می‌توان با اعمال کمی تغییرات به حالت ایده‌آل رساند تا مجهز به تجهیزات فوق شوند که البته اعمال این تغییرات را باید به شرکت تولیدکننده واگذار کرد و در پایان، تفاوت بسیاری در هزینه تمام شده اتوبوس نخواهد داشت.

در اینجا لازم به ذکر است که اگر فرض بگیریم شرکت سازنده برای هر اتوبوس تجهیز شده مورد قبول شرکت هواپیمایی کشور 100 میلیون تومان بیشتر از اتوبوس‌های معمولی دریافت کند، این رقم به 330 میلیون تومان خواهد رسید که باز هم به صورت میانگین 250 میلیون تومان صرفه‌جویی یا بهتر بگوییم صرف مخارج دیگر خواهد شد.

حال اگر شرکت هواپیمایی کشور 50 عدد از این اتوبوس‌های آلمانی و اسلونی را سفارش داده باشد، مجموعا بیش از 12 میلیارد به ضرر شرکت شده است که رقم کمی نیست.

ــ شاید از سوی مدیران مطرح شود که این اتوبوس‌ها برای حفظ پرستیژ فرودگاه در پروازهای بین‌المللی است.

در پاسخ به این موضوع نیز باید گفت که مسافران بین‌المللی به مسائل بزرگتری چون کیفیت پرواز توجه دارند تا اتوبوسی که حداکثر به مدت سه دقیقه در آن هستند.

درباره تعمیر این اتوبوس‌های وارده از این دو کشور، باید گفت که متخصصین عادی تعمیرات، از پس آن برنیامده و نیاز به متخصص مخصوص این اتوبوس‌هاست که خود هزینه‌های اورهال زیادی را در سال‌های آینده به سازمان هواپیمایی وارد خواهد کرد.

برای نمونه به گفته یکی از کارشناسان تعمیرات فرودگاه امام خمینی (ره) چندی پیش، تنها برای تعویض لاستیک یکی از این خودرو‌های خاص و با پرستیژ متخصصین اتوبوس‌های عادی توانایی تعمیر آن را نداشته و ناچار به تماس با متخصص ویژه این اتوبوس‌های گران قیمت کردند که این مسأله، خود بیانگر هزینه‌های جانبی این اتوبوس‌هاست.

اما علت اصلی چیست؟ تابناک پرتقال فروش را پیدا کرد!

اما دلیل بروز این مشکل و مشکلات اینچنین، دولتی بودن این شرکت هاست، چرا که شرکت‌های هواپیمایی خصوصی، از آنجا که ناچار به کمتر کردن هزینه‌ها برای حفظ بقای اقتصادی شرکت خود هستند، هرگز چنین هزینه‌هایی را متحمل نمی‌شوند؛ برای نمونه، آسمان، ماهان و... از اتوبوس‌هایی استفاده می‌کنند که کمتر از 50 میلیون تومان است.

در حقیقت، شرکت‌های خصوصی به دنبال بیشتر کردن سود هستند و به مسائلی اینچنین بسیار حساس هستند.

و در پایان، شاید برخی بگویند مدیران شرکت های دولتی بیشتر باید از مشاوران اقتصادی استفاده کنند تا علاوه بر مدیریت نیروی انسانی، مدیریت مالی را چه پیش و چه پس از اجرای پروژه‌ها در نظر بگیرند.

اما آنچه مسلم است، این امر در ذات مدیریت دولتی نمی‌گنجد و تنها راه پیشگیری نظام‌مند و بلندمدت از چنین سوءمدیریت‌هایی، واگذاری همه تصدی‌ها به بخش خصوصی است؛ چیزی که بیش از پنج سال است از سوی مقام معظم رهبری در قالب ابلاغیه اصل 44 به قوا اعلام شده و همچنان در اجرای آن، «اندر خم یک کوچه‌ایم».