همیاری در راه مبارزه با ایدز

دهم آذر روز جهانی مبارزه با ایدز بهانه ای است برای اندیشیدن درباره ویروسی كه سلامتی عده بی شماری را در دنیا تهدید می كند و یادآوری این نكته كه افراد مبتلا به این بیماری نیازمند حمایت جامعه هستند.

به گزارش ایرنا در اواخر دهه 70 میلادی در آفریقا و آمریكا در افرادی كه به ظاهر سالم بودند، عفونت‌های شدید و انواع سرطان مشاهده شد كه دلیل آشكاری برای ابتلا به آنها وجود نداشت كه در برخی موارد بر اثر این بیماری ها افراد جان خویش را از دست دادند، با مشاهده مواردی از این بیماری ها در میان دریافت كنندگان خون و فرآورده‌های خونی، مردان بالغ ساكن نواحی مركز آفریقا، نوزادان متولد شده و افراد تزریقی، مشخص شد كه عامل عفونی باعث بروز این مشكلات می‌شود تا آن كه در سال 1983 میلادی، عامل این بیماری مرموز كه ویروس 'اچ آی وی' یا نقص سیستم ایمنی انسان بود، كشف شد.

ایدز یا سندرم نقص ایمنی اكتسابی، یك بیماری ویروسی، پیش رونده و قابل پیشگیری است و از تكثیر ویروس اچ آی وی (HIV) كه سیستم ایمنی بدن انسان را مختل می كند، ایجاد می شود.

ویروس اچ آی وی كه عضو گروهی از ویروس‌ها به نام رتر ویروس‌ها است با اختلال در سیستم دفاعی باعث كاهش توانایی بدن درمقابل انواع عفونت ها و بیماری ها می شود، در واقع این ویروس، سلول‌های‌ ایمنی‌ خون یعنی لنفوسیت‌ها و سلول‌های‌ ایمنی‌ موجود در بافت‌ها را همچون مغز استخوان‌، طحال‌، كبد، گره‌های‌ لنفاوی و ... كه دارای نقش اساسی در تولید پادتن برای‌ مقابله‌ با بیماری ها و سرطان‌ها هستند را درگیرمی سازد و این‌ امر باعث‌ كاهش‌ توانایی‌ بدن‌ در مقابله‌ با عفونت‌ها و توانایی‌ سركوب‌ سلول‌های‌ غیرطبیعی‌ مثل‌ سلول‌های‌ سرطانی‌ می‌شود.

ویروس ایدز از ساختار ساده ای تشكیل شده است، ساختمان این ویروس از یك ژن هشت كروموزومی در وسط شكل گرفته كه اطراف آن را یك هسته پروتئینی احاطه كرده و سطح ویروس پوشیده از پروتئین و مواد قندی است.

ساختارسطحی و بیرونی این ویروس امكان چسبیدن آن را به سلول‌های خاص بدن انسان یعنی سلول‌های سیستم ایمنی می دهد كه مهمترین این سلول ها لنفوسیت‌هایی به نام CD4 هستند كه نقش مهم و اساسی در هماهنگ كردن پاسخ ایمنی بدن علیه عفونت دارند.

** راههای انتقال ویروس

----------------------------

بیماری ایدز با شیوه های گوناگون از جمله از طریق تماس جنسی با افراد آلوده به ویروس HIV منتقل می شود و برای پیشگیری می توان از روش های بهداشتی در روابط جنسی استفاده كرد.

مورد دیگری از عوامل ابتلا به این ویروس، از طریق مادر آلوده است كه طی بارداری، هنگام زایمان یا بعد از زایمان ویروس را به كودك خود منتقل می كند. مادرانی كه بعد از زایمان به ویروس ایدز آلوده می‌ شوند باید حتی الامكان باردار نشوند و در صورت باردار شدن با مصرف داروهای ضد ویروس به میزان زیادی از ابتلای جنین به بیماری پیشگیری كنند.

از دیگر روش های شایع انتقال ایدز از طریق خون و فرآورده‌های خونی آلوده است و گفته می شود كه در حدود چهار درصد از حاملان ویروس در جهان به علت دریافت خون یا فرآورده‌های خونی آلوده به ایدز مبتلا شده‌اند كه البته امروزه می توان با كنترل دقیق نمونه‌های خون از انتقال این روش به میزان قابل توجهی جلوگیری كرد.

از روش های دیگر، استفاده مشترك از لوازم تیز، برنده و وسایلی است كه در سطح بدن خراش یا سوراخ ایجاد می ‌كنند، از قبیل ابزار حجامت، خالكوبی، ختنه، طب سوزنی، تیغ سلمانی، مسواك، وسایل سوراخ كردن گوش، تجهیزات دندان پزشكی، سرنگ و سرسوزن، ماشین اصلاح و اپی‌لیدی است كه اگر بدون ضد عفونی كامل به طور مشترك استفاده شوند، ممكن است ویروس HIV را منتقل كنند.

در چنین مواردی هر وسیله ‌ای كه به خون فرد آلوده آغشته شود، در صورت تماس با زخم و مایعات بدن فرد دیگر ممكن است آلوده‌ كننده باشد.

در عین حال باید گفت كه در اغلب روابط سالم اجتماعی چون ' خوردن غذای آغشته به خون آلوده به ویروس HIV، نیش حشرات به خصوص نیش پشه، تماس‌ های معمولی مانند دست دادن و در آغوش گرفتن و بوسیدن، سرفه و عطسه، استفاده از رختخواب مشترك، استفاده از ظروف غذاخوری مشترك، استفاده از تلفن عمومی، استخر و توالت عمومی، دست زدن به دستگیره وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس یا تاكسی بیماری ایدز را منتقل نمی ‌كند.

علاوه بر اینكه هر فرد حامل این ویروس به طور قطع مبتلا به ایدز نیست بلكه آشكار شدن برخی علایم بالینی در انسان نشانه ابتلا به این بیماری است، حدود نیمی از افراد مبتلا به اچ آی وی در مدت 10 سال به مرحله بیماری ایدز وارد می شوند كه این مدت در افراد مختلف گوناگون و به وضعیت سلامتی و عادات فردی افراد بستگی دارد؛ همچنین بعضی داروها نیز به كنترل این روند كمك می‌كند.

** علائم ابتلا

----------------

نشانه ابتلا به بیماری ایدز شبیه سرماخورگی است و در بسیاری از موارد با عوارض ساده‌ای همچون خارش پوست، اسهال وافزایش حرارت بدن آغاز می شود و با پیشرفت این بیماری علایم ظاهری قابل توجهی همچون كاهش وزن بیش از 10 درصد، اسهال مزمن، طولانی مدت و همچنین تب های متناوب یا ثابت بیش از یك ماه، عرق كردن در شب، احساس خستگی، اختلالات شخصیتـی،‌ بیماری هـای مغـزی و پوستـی آشكار می شود.

علائم آلودگی به ایدز بسیار پیچیده و دارای مراحل گوناگونی است كه همه این مراحل در افراد آلوده مشاهده نمی شود. با وارد شدن به مرحله نهایی این بیماری سیستم دفاعی بدن به طور كامل درگیر و سلولهای لنفوسیت كمكی یا T4 به شدت كاهش می یابد كه این وضعیت سبب ایجاد انواع بیماریهای باكتریایی، ویروسی و انگلی می شود كه مشكلات بسیار اساسی برای فرد به همراه می آورد.

راه تشخیص بیماری ایدز انجام آزمایش خون است كه این امر می‌تواند وجود این ویروس را در بدن پس از طی دوره نهفتگی شناسایی كند، زیرا بلافاصله بعد از ورود ویروس به بدن آزمایش خون وجود این ویروس را در بدن تایید نمی كند بلكه پس از دو هفته تا سه ماه بعد، آزمایش مشخص خواهد كرد كه فرد مبتلا به این ویروس است.

بیماری ایدز درمان قطعی ندارد و بهترین و مؤثرترین راه در مبارزه با آن پیشگیری است، برای مقابله با این بیماری تنها درمان های دارویی ضد ویروس هستند كه باعث كندی پیشرفت اچ آی وی به سمت بیماری ایدز می شود و در برخی موارد، درمان ضد ویروس نیز پس از چند سال تأثیر خود را از دست می‌دهد.

** تلاشهای جهانی برای درمان بیماری

--------------------------------------------

بیماری ایدز در حال حاضر به یكی از دغدغه های اصلی انسان در سراسر كره خاكی تبدیل شده و یكی از شناخته شده ترین بیماری ها برای تمامی طبقات جامعه محسوب می شود، ویروسی كه می تواند با تكثیر و انتشار خود در بدن هر فرد، زندگی وی و اجتماع را با خطر روبرو سازد و هزینه های سنگین مادی و معنوی را بر جامعه تحمیل كند.

باید تلاش شود تا با برنامه ریزی و ارائه راهكارهای اساسی، به آموزش افراد در برابر این بیماری پرداخت و آنها را از خطرات و تهدیدات آن آگاه ساخت، اما افراد باید بدانند كه ایدز یك بیماری است كه امكان دارد هر انسانی به آن مبتلا شود پس هنگام مواجه با افراد آلوده به این ویروس باید برخورد و رفتار صحیح و مناسبی داشته باشند تا فرد مبتلا به غیر از بیماری ایدز، درد و رنج دیگری را تحمل نكند و دریابد كه جامعه مكان امنی برای همیاری او در برابر این بیماری است.

سال 1991 میلادی سازمان بین المللی 'VISUAL AIDS' در نیویورك روبان قرمزی كه سمبل جهانی مبارزه با ایدز است و نماد جهانی آگاهی و همبستگی با بیماران مبتلا به اچ آی وی و ایدز به شمار می رود و مردم جهان را به نبرد با این بیماری متحد می كند؛ طراحی كرد.

روز جهانی مبارزه با ایدز از سال 1988 توسط سازمان ملل در اول دسامبر برابر با دهم آذر برگزار می شود، تا بیماران مبتلا به این ویروس دریابند كه در راه مبارزه با آن تنها نیستند و تمامی افراد جامعه همراه و همیار آنها در این راه به شمار می روند، همچنین شعار روز مبارزه با ایدز در سال جاری 'به صفر رساندن: به صفر رساندن موارد جدید ابتلا، به صفر رساندن مرگ و میر ناشی از ایدز و به صفر رساندن تبعیض' تعیین شده؛ امید است تا با تلاش تمامی افراد در سراسر دنیا شاهد روزی باشیم كه هیچ انسانی از بیماری ایدز رنج نبرد و این ویروس برای همیشه از دنیا رخت بربندد و ریشه كن شود.