معمای ورود چهار فروند ایرباس و بوئینگ به ایران

اطلاعات بیشتری از هواپیما‌های کاسپین در دست نیست، اما تصویر منتشر شده در رسانه‌ها نشان می‌دهد که دو هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ – ۳۰۰ وارد کشور شده که متعلق به این خط هوایی خصوصی است. اما اطلاعات بیشتری درباره هواپیما‌های هما وجود دارد.

به گزارش «تابناک» به نقل از فرارو، با توجه به تحریم‌های طولانی صنعت هوایی ایران طی ۵ دهه گذشته، ورود این هواپیما‌ها به ایران در این بازه زمانی جالب توجه است. چرا که بر اساس اطلاعات موجود، دو هواپیمای پهن‌پیکر ایرباس متعلق به هما، بدون خاموش کردن ترانسپوندر به تهران پرواز کردند. ترانسپوندر یک دستگاه الکترونیکی است که هنگام دریافت سیگنال بازجو بر روی موج رادیویی، پاسخ تولید می‌کند. هواپیما‌ها برای کمک به شناسایی شدن توسط رادار کنترل ترافیک هوایی از ترانسپوندر استفاده می‌کنند. هواپیما‌های هما مخفیانه به ایران نیامدند. 

ایرباس‌های هما

این دو هواپیما از نوع ایرباس A۳۳۰-۲۰۰ از نوع دو کلاسه بیزنس و اکونومی هستند که در مجموع بیش از ۴۰۰ صندلی به ظرفیت پرواز‌های کشور اضافه می‌کنند. گزارش‌ها می‌گوید که هما این دو هواپیما با عمر کمتر از ۱۴ سال را از یک ایرلاین هنگ‌کنگی خریداری و از طریق مسقط پایتخت عمان به کشور منتقل کرده است. 

روزنامه ایران – ارگان دولت – درباره این انتقال نوشت: «نکته قابل توجه این است که این هواپیما‌ها با رجیستری EP-IJC و EP-IJD و بدون خاموش کردن ترانسپوندر خود و به صورت علنی و آشکار وارد کشور شده است. گزارش‌ها حاکی است که موتور این هواپیما‌ها از نوع رولزرویس است و ورود این هواپیما‌ها به کشور با اخذ مجوز‌های لازم، بویژه مجوز «اوفک» صادر شده است. تحلیلگران معتقدند، موافقت برای ورود این هواپیما‌ها قطعاً با چراغ سبز آمریکا صورت گرفته و نشانه همراهی بیشتر دولت آمریکا با روند مذاکرات بین دو کشور ایران و آمریکا صورت گرفته است.» اوفک یا Office of Foreign Assets Control بخشی از وزارت خزانه‌داری ایالات متحده است که مسئولیت اعمال و کنترل تحریم‌های این کشور علیه کشور‌های خارجی را بر عهده دارد. 

با توجه به این که ایرباس یک شرکت چندملیتی اروپایی، دومین تولیدکننده جت‌های مسافربری در جهان و در ارتباط تنگاتنگ با دولت ایالات متحده و بازار آن کشور است و همچنین گفته می‌شود که هواپیما‌ها به صورت آشکار و از طریق مسقط به ایران آمدند، این فرضیه را می‌توان در ذهن داشت. اگر چه بر اساس اعلام مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی دولت سیزدهم اقدام به خرید این هواپیما‌ها مربوط به دوران این دولت است، اما مشخص نیست تماس‌های اخیر میان ایران و آمریکا تا چه اندازه در این انتقال تاثیرگذار بوده است. استفاده از قطعات آمریکایی در ساخت هواپیما‌های ایرباس از جمله ده‌ها مانع فروش آنها به صورت مستقیم به ایران است. به همین دلیل است که قطعات مورد نیاز و هواپیما‌های ایران از طرق غیررسمی خریداری می‌شود. 

بوئینگ‌های کاسپین

ایرباس شرکت چندملیتی اروپایی، اما بوئینگ یک شرکت چندملیتی آمریکایی و حساسیت و کنترل نیز روی آن بیشتر است. مشخص نیست که هواپیما‌های بوئینگ ۷۳۷-۳۰۰ نیز مانند ایرباس‌های هما به ایران وارد شدند یا نه. تنها تصاویر موجود از این دو هواپیما که به صورت هوایی گرفته شده، اطلاعات زیادی به دست نمی‌دهد. اما اگر آنها نیز مانند ایرباس‌های هما از همین طریق وارد شده باشد، می‌توان بیشتر به این فرضیه فکر کرد.