روز نخست مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ درباره برنامه هستهای ایران به پایان رسید و اکنون همه منتظر برگزاری روز دوم مذاکرات و نتیجه آن هستند. در همین حال، روزنامه گاردین جزییات جدیدی از نشست مذاکرات روز گذشته منتشر کرده است.
به گزارش «تابناک»، ساعاتی پس از پایان روز نخست مذاکرات، «مایکلمان»، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا اعلام کرد: در این نشست، برای نخستین بار، دو طرف درباره محتوای پیشنهادهای یکدیگر بحث و تبادل نظر کردهاند؛ روزنامه انگلیسی «گاردین»، محتوای این مباحث را منتشر کرده است.
به نوشته این روزنامه، در آغاز نشست دیروز، سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و سرپرست تیم مذاکره کننده هستهای ایران به بیان پاسخ ایران به پیشنهادهای گروه ۱+۵ پرداخت که پیش از این در بغداد بر سر آن بحث شده بود.
گاردین مینویسد، جلیلی دقیقا و با پروژکتور و نرمافزار «پاورپوینت»، محتوای پاسخ ایران به این پیشنهادها را برای اعضای ۱+۵ تشریح کرد؛ افزون بر این، وی بسته پیشنهادی پنج مادهای ایران را نیز دقیقتر برای این گروه توضیح داد. این بسته پیشنهادی، پیش از این در مذاکرات بغداد نیز به طرف مقابل عرضه شده بود، ولی آنان با بیان این که پیشنهادهای ایران کلی و نامشخص بوده، از اظهارنظر درباره آن خودداری کردند، ولی به نوشته گاردین، جلیلی این بار مفصل و با جزییات، پیشنهادهای ایران را توضیح داده است.
بنا بر گزارش این روزنامه، پنج محور مورد نظر ایران عبارت بودهاند از: ۱ ـ به رسمت شناخته شدن حق غنیسازی اورانیوم در کنار اجرایی کردن فتوای رهبری ایران علیه استفاده از سلاحهای هستهای. جلیلی پیشنهاد کرده این امر میتواند در قالب یک سند در سازمان ملل به ثبت برسد که بنا بر آن، ایران در ازای شناسایی حقش در ادامه غنیسازی، متعهد شود به دنبال دستیابی به سلاح هستهای نخواهد رفت.
۲ ـ رفع تحریمها در ازای همکاری ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی.
۳ ـ همکاری هستهای در حوزههای تولید انرژی صلح آمیز هستهای و ایمنی هستهای.
۴ ـ سازوکارهای اعتمادساز؛ از جمله احتمال محدودسازی تولید اورانیوم با غنای ۲۰ درصد.
۵ ـ موضوعات غیرهستهای؛ مانند همکاری در حوزه مبارزه با مواد مخدر و مسائل منطقهای همچون سوریه و بحرین.
افزون بر اینها، درباره پیشنهادهای ۱+۵ که با نام «توقف، تعطیلی و انتقال» (توقف تولید اورانیوم ۲۰ درصدی، تعطیلی فردو و انتقال اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده به خارج) شناخته میشود، نیز جلیلی با استفاده از پاورپوینت، مفصل دلایل ایران در عدم پذیرش هر مورد را برای طرف مقابل تشریح کرد و همچنین قرار شد، پس از جلسه، نسخهای از این فایل را در اختیار اعضای ۱+۵ گذارد.
علاوه بر این، به نوشته گاردین، روسیه در این جلسه تلاش بسیاری برای رسیدن دو طرف به توافق انجام داده، اما بیشتر به سمت ایران متمایل بوده است؛ برای نمونهٰ درباره تحریمها، روسیه به همراه چین ضمن مخالفت شدید با تحریمها، سعی در اعمال فشار به دیگر اعضای ۱+۵ برای کوتاه آمدن در این موضوع داشته است.
به این ترتیب، آن گونه که از گزارش گاردین برمیآید، طرف غربی این بار عذر و بهانهای برای پاسخگو نبودن به پیشنهادهای ایران نخواهد داشت و انتظار میرود دستکم به طور مستدل، به بیان پیشنهادهای موردنظر خود و یا بحث درباره پیشنهادهای ایران بپردازد.
با این حال، دیپلماتهای ایرانی نزدیک به مذاکرات، تأکید کردهاند مهمترین مشکل موجود در مذاکرات مسکو، نبود چهارچوبی منسجم از سوی غرب برای بحث درباره موضوعات موردنظر طرفین است. در حقیقت، تنها در صورت رفع «مشکل چهارچوب» از سوی غرب، میتوان به موفقیت مذاکرات مسکو امید داشت.