خیابانهای نامگذاری شده در پایتخت تاجیکستان به نام 2 شاعر بزرگ ایرانی بیانگر محبت و ارادت مردم این کشور به شخصیتهایی است که فارسی زبانان و اهل تاریخ، فرهنگ به آن فخر میورزند.
به گزارش فارس از دوشنبه، خیابانهایی که به نام حافظ شیرازی و سعدی شیرازی نامگذاری شدهاند از جمله خیابانهای اصلی و زیبای این شهر جوان بوده که تاجیکان به داشتن آنان فخر میورزند.
شهر دوشنبه با داشتن سابقهای نزدیک به صد سال از جوانترین شهرها در آسیای مرکزی و شاید در تمامی منطقه بشمار میرود.
نام دوشنبه اگرچه تاریخ حدود 3 هزار ساله را در خود نهفته است اما از نظر جغرافیایی و تاریخی با آغاز قرن 17 میلادی بیان شده و در سال 1924 زمانی که جمهوری مختار شوروی سوسیالیستی تاجیکستان تأسیس شد، «دوشنبه» به عنوان مرکز آن تعیین و معرفی شد.
بنا به گفته منابع رسمی در همان دوران در این شهر هشت الی 10 هزار نفر زندگی میکردند.
اما این شهر پس از حدود یک صد سال به شهری با جمعیت نزدیک به یک میلیون نفر رسید که با توجه به رشد زیر ساختهای آن که خاص هر پایتخت است در واقع صفات یک شهر نیمه شرقی و نیمه اروپایی را به خود گرفته است.
بنا بر آمار تاریخی، «دوشنبه» به عنوان پایتخت دولت تاجیکستان در دهههای 70 و 80 به سرعت توسعه پیدا کرد و با ساخت طرحهای عمرانی و شکل جدیدی به خود گرفت.
در همان سالها بود که 2 خیابان جدید یکی از جنوب به شمال و دیگری از شرق به غرب دوشنبه احداث شد.
این خیابانها که در مناطق مرکزی شهر ساخته شدهاند به اسم 2 شاعر بزرگ و شخصیتهای برجسته در عالم ادب و فرهنگ فارسی، حافظ شیرازی و سعدی شیرازی نامگذاری شدند.
«عزیز میربابایف» استاد دانشگاه ملی تاجیکستان براین نظر است که آن زمان، اوج بیداری و رشد آگاهی ملی در جامعه تاجیکستان بود که بر ذهن و تفکر مقامات نیز تأثیر گذاشت.
این دانشمند تاجیک در ادامه افزود: آن زمان بنده تازه از استان «بدخشان» به دوشنبه آمده و در بخش زبان و ادبیات تاجیک دانشگاه تحصیل میکردم و وقتی تصمیم شهرداری در مورد نامگذاری 2 خیابان به نامهای حافظ و سعدی را شنیدیم، خوشحالی تمام وجودم را فراگرفت.
به گفته وی، در محافل علمی و ادبی گفته میشد که یکی از خیابانهای نامگذاری شده خیابان حافظ شیرازی است که پیش از این، خیابان ساحلی نام داشت و رود دوشنبه نیز که از کنار این خیابان میگذرد اشاره به سخن شاعر بر رود «رکناباد» دارد.
این دانشمند تاجیک تصریح کرد: در دوران بیست سال پس از استقلال تاجیکستان بسیاری از مکانها در تاجیکستان از جمله خیابان و کوچههای دوشنبه تغییر نام یافتهاند اما تغییر نامهای جدید بیش از 30 سال است که در طرح تصمیمگیری واقع شده و هنوز اجرایی نشده است.
وی همچنین گفت: چنین به نظر میرسد که شهرداری با اجرای برنامههای جدید عمرانی چهره این 2 خیابان را با ساخت طرحهای جدید تکمیل میکند.
خیابان حافظ در چند سال اخیر از مکانهای اصلی ساخت و ساز بناهای اداری، مسکونی و فرهنگی بوده است و اکنون زیباترین ساختمانهای مسکونی و مؤسسات آموزشی و تأسیسات اداری و فرهنگی در امتداد این خیابانها احداث و یا در حال اجرا است.
از جمله چند ساختمان مسکونی که شامل مجتمع «قیراقم»، دانشگاه ملی تاجیکستان، جاده ورود به نوروزگاه «دوشنبه» که در قالب نماد تخت جمشید در خیابان حافظ ساخته شد در این خیابان واقع است که چشم هر بیننده را با دیدن کاخ زیبای ریاست جمهوری به نام «قصر ملت» و «تئاتر ملی» و دیگر مؤسسات خیره میکند.
در هنگام عبور از خیابان حافظ ساختمان جدید دانشگاه ملی تاجیکستان و فروشگاههای بزرگ و کوچک کنار رود دوشنبه به چشم میخورد.
خیابان سعدی شیرازی که از میدان «غلبه» به سمت غرب شهر تا محل کارخانه روغن ادامه دارد با داشتن ساختمانهای قدیمی کارخانه نساجی، میدان ورزشی «زیبالنسا»، مجتمع انتشارات شرق آزاد، بنای سیرک و دادگاه عالی در حال توسعه و تعمیر است.
همچنین براساس سند همکاری شهرداری دوشنبه با یک شرکت ساختمانی از جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر طرح ساخت مجتمع مسکونی در این خیابان در حال احداث است.
مقامات شهرداری معتقدند که با احداث این مجتمع مسکونی 16 طبقهای که اجرای آن به مرحله نهایی رسیده است، تعداد زیادی از شهروندان صاحب منزل میشوند، ضمن اینکه این مجتمع به سبک معماری ایرانی بوده و به زیبایی خیابان افزوده است.
خیابانهای نامگذاری شده در پایتخت تاجیکستان به نام 2 شاعر بزرگ ایرانی بیانگر محبت و ارادت مردم این کشور به شخصیتهایی است که فارسی زبانان و اهل تاریخ، فرهنگ، زبان و ادب مشترک به آن فخرمیورزند.
جالب این است که این 2 خیابان در شهر دوشنبه هنگامی به نام حافظ و سعدی نامگذاری شدند که تاجیکستان زیر نفوذ جمهوریهای شوروی سابق بود.
برخی از صاحب نظران معتقدند: این نامگذاری به خاطر نفوذ شخصیتهای بزرگی به مانند «میرزا تورسونزاده»، «باباجان غفوراف»، «محمد آسمی «و چندی دیگر از بزرگان علم و ادب تاجیک که آن زمان در محافل سیاسی، علمی و فرهنگی جامعه اتحاد شوروی نیز جایگاه و نفوذ چشمگیر داشتند، امکانپذیر شده بود.
همانگونه که استاد تورسون زاده شاعر تاجیک که از شخصیتهای برجسته در بین اهل ادب و فرهنگ شوروی بود در مقالهای به مناسبت گرامیداشت جایگاه حافظ در فرهنگ شوروی، 30 سال نوشت: «بیشتر مردم توجهی به اینکه حافظ اهل کجاست و در کدام دوران بسر برده و نام و نسب اصلی او چیست، ندارند؛ قبل از همه با غزلیات و با معنویتی که در اشعار حافظ وجود دارد و با روح بزرگ این شاعر روشنفکر سر کار داشته و از کتاب او مهر و وفا را جستجو میکنند.»
امروز چنین می نماید که خیابانهای حافظ، سعدی، رودکی و... در پایتخت تاجیکستان نه فقط عرض احترام تاجیکان به ستارگان فرهنگ و ادب فارسی است بلکه ارج نهادن این مردم به شخصیتهایی است که در طول بیش از 70 سال جدایی از جغرافیایی عمومی کشورهای فارسی زبان برای حفظ و نگهداری روابط با تاریخ و فرهنگ قدیم مشترک تلاش کردهاند.