شانزدهمين اجلاس بينالمللي جنبش عدم تعهد(نم) در حالي در تهران برگزار ميشود كهتبليغات وسيع آن باعث يكسري واكنشهاي عمومي در جامعه است. در اين بين سوالي كه شايد اين روزها شنيده ميشود،اين است كه «برگزاري اين اجلاسچه دستاوردي براي ايران دارد؟!»
كارشناسان و چهرههايسياسيدرگفتوگو با«تهران مروز»بهدستاوردهاياحتمالياجلاسعدمتعهد اشارهكردندكه درادامه ميخوانيد.
اجلاس نم در تهران، يك موفقيت بزرگحجتالاسلام و المسلمين علي يونسي، وزير اطلاعات اسبق كشورمان در گفتوگو با «تهران امروز» با اشاره به برگزاري شانزدهمين اجلاس سران عدم تعهد در تهران گفت: صرف توانمندي و قدرت برگزاري اجلاس بزرگي مانند اجلاس سران عضو جنبش عدم تعهد كه بعد از سازمان ملل بزرگترين مجمع بينالمللي است، آثار و نتايج بسيار مثبتي براي يك كشور دارد. وي در ادامه خاطرنشان كرد: برگزاري اجلاس عدم تعهد در تهران نشان ميدهد كه كشورمان از نظر امنيتي، سياسي و اقتصادي از قابليت و ظرفيت بالايي براي برگزاري اجلاسهاي بزرگ بينالمللي برخوردار است. اين مقام امنيتي اسبق كشورمان با بيان اينكه «هر كشوري قابليت برگزاري اجلاس عدم تعهد را ندارد»،گفت: كشورهايي مانند عراق، افغانستان يا كشورهاي آسيايميانه داراي اين قابليت و ظرفيت نيستند كه اجلاسي با اين گستردگي و عظمت را برگزار كنند. بنابراين برگزاري اين اجلاس در ايران يك موفقيت بزرگ براي كشورمان محسوب ميشود. يونسي درباره ثمره اين اجلاس براي شهروندان گفت: نتايج برگزاري اجلاس عدم تعهد در تهران بستگي به ديپلماسي و نحوه مديريتي دارد كه از سوي مقامات كشورمان به كار برده ميشود. اما صرف برگزاري اين اجلاس يك پيروزي و موفقيت براي كشور است.
وزير اطلاعات دولت اصلاحات با اشاره به موج بيداري اسلامي در منطقه گفت: به نظر ميرسد جمهوري اسلامي ايران كه طرفدار اكثر جنبشهاي منطقه است بايد از فرصت مديريت شانزدهمين دوره سران عدم تعهد براي رشد، تعالي و عمق بخشي به اين جنبشها استفاده كند. يونسي با اشاره به فرصتهاي امنيتي و سياسي اجلاس عدم تعهد در تهران گفت: مقوله امنيت چيزي نيست كه تنها بهوسيله يك كشور حاصل شود بلكه بايد با كمك كشورهاي همسو يك امنيت پايدار را تحقق بخشيد. اجلاس در تهران فرصت خوبي براي انعقاد قراردادهاي دوجانبه و چند جانبه براي تامين امنيت منطقه و همكاريهاي همه جانبه جهت مبارزه با تروريسم و مواد مخدر است.
استفاده از تيم كارشناسي آگاه و حرفهاي در اجلاساميررضا واعظ آشتياني، عضو حزب موتلفه اسلامي در گفتوگو با تهران امروز با بيان اينكه برگزاري اجلاس عدم تعهد موقعيت ويژهاي براي كشورمان ايجاد كرده است، گفت: ما ميتوانيم بهترين بهره برداريها را چه به لحاظ سياسي و چه به لحاظ اقتصادي از اجلاس عدمتعهد در تهران داشته باشيم. وي با اشاره به تحريمهاي غيرقانوني غرب عليه كشورمان،گفت: ايران ميتواند با يك گفتمان بسيار منطقي و با همسو كردن غيرمتعهدها عليه تحريمهاي اقتصادي غرب عليه ايران شرايطي را فراهم كند كه اثرات پيش بيني شده اين تحريمها را كم اثر كند. عضو حزب موتلفه اسلامي افزود: تيم كارشناسي ايراني حاضر در اجلاس عدم تعهد بايد يك تيم كارشناسي آگاه و حرفهاي و تيمي باشد كه عزت جمهوري اسلامي ايران را مد نظر داشته باشد و فضا را به سمت و سويي ببرد كه شرايط را براي حمايت اعضاي جنبش از ايران مهيا كند. در گفتوگوهاي سياسي هم بايد ضمن حفظ ارزشها و شعارهاي انقلاب اسلامي از شرايطي كه در اين اجلاس فراهم است استفاده كنيم. كارشناسان بايد فرامين مدبرانه مقام معظم رهبري سياسي و اقتصادي كشور را در گفتمانهاي خود در نظر بگيرند. واعظ آشتياني گفت: اين اجلاس شرايط ويژهاي براي جمهوري اسلامي ايران است و ميتوانيم از اين فرصت بهره خوبي ببريم.
الهام موسسان جنبش عدم تعهد از ايرانمحمدهاشمي از اساتيد حقوق دانشگاه شهيد بهشتي كه يكي از شركت كنندگان ايراني هشتمين اجلاس سران عدم تعهد در زيمبابوه بود، در گفتوگو با «تهران امروز» به برگزاري دوره شانزدهم اجلاس عدم تعهد در تهران اشاره كرد و گفت: جنبش عدم تعهد از نظر تاريخي بازتابي به گذشته دو سلطه شرق و غرب بود كه سرآمد آنان اتحاد جماهير شوروي و آمريكا بودند. وقتي تاريخ را مرور ميكنيم در آن زمان اكثر كشورهاي جهان يا شرق زده بودند يا غربزده و استيلاي فكري، اقتصادي و... سلطه كشورهاي را تحت خود داشت. به نحوي كه اكثر كشورهاي جهان سوم تحت سلطه تفكر كمونيستي قرار گرفته بودند. وي با اشاره به تاثير فكري جنبش عدم تعهد از مرحوم مصدق گفت: پايهگذار انديشه عدم تعهد دكتر مصدق بود. او ضمن آنكه در ملي كردن نفت ايران در مقابل غرب ايستادگي كرد،با دادن نفت به شرق مخالفت كرد. او نوعي موازنه منفي بين شرق و غرب ايجاد كرد كه براي جنبش الهام بخش بود. همچنان كه در اساسنامه آغازين اين جنبش نام مصدق برده شد. هاشمي در ادامه با اشاره به اينكه در شهريور سال 1365 به عنوان مشاور رئيسجمهور در هشتمين دوره اجلاس عدم تعهد در حراره زيمبابوه شركت كرده است، گفت: در اين اجلاس خاطرم هست كه ذكر خير دكتر مصدق شد. وي خاطرنشان كرد: عدم تعهد بيش از آنكه يك نهاد بينالمللي به آن معنا باشد يك جنبش و حركت است. كشورهاي عضو بايد استقلال خود را حفظ كرده و وابستگي تبعيتي به شرق و غرب به معناي استعماري جديد نداشته باشد. وي گفت: اگر ايران در اجلاس تهران مواضع منطقي اتخاذ كند،اين اجلاس ميتواند نتايج خوبي براي كشورمان به ارمغان بياورد.
اجلاس نم و كاهش تحريمهاي يكطرفههاشمي با بيان اينكه ميزباني ايران براي برگزاري اجلاسعدم تعهد داراي حساسيت سياسي است، گفت: از جهت بينالمللي و هم از جهت داخلي، ايران موقعيت حساسي براي برگزاري اين اجلاس پيدا ميكند. از جهت بينالمللي ممكن است تحت تاثير برگزاري اين اجلاس روابط بينالمللي مان تعديل شده و گفتوگوهايي صورت بگيرد كه به نفع ايران تمام شوديا ايران به نحو خردمندانه از آن بهرهبرداري كند. وي با انتقاد از برخي محدوديتهاي امنيتي در سطح شهر در زمان برگزاري اجلاس عدم تعهد گفت: شايد از حضور گسترده نيروي انتظامي در سطح اين برداشت شود كه طي مدت برگزاري اجلاس كسي در داخل ابراز وجود نكند. اما با توجه به پيشرفتهاي ارتباطي چنين برخوردي مناسب نيست. اين استاد حقوق دانشگاه شهيد بهشتي افزود: از جمله مباحثي كه ممكن است برگزاري اجلاس عدم تعهد در آنها تاثير داشته باشد،تحريمهاي غرب عليه كشورمان است. تحريمها به دنبال خود معضلات مختلفي از جمله گراني به همراه دارد و اين مسئله باعث شده است جامعه تحت آسيب باشد. برگزاري اجلاس ممكن است اثر بازشتابنده در تحريمها داشته باشد. به عبارت ديگر ممكن است از شتاب تحريمها بكاهد.
شكست آمريكا با اجلاس تهرانآيتالله محمدحسن ممدوحي، عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم در گفتوگو با «تهران امروز» گفت: برگزاري اجلاس عدم تعهد يك اثر قهري دارد و آن اينكه اقتدار كشورمان را ميرساند. كشورمان توانست نظر بخش عمدهاي از اعضا براي حضور در اين اجلاس را جلب كند. ايران توانست با يك اشاره، شخص اول حدود 50 كشور عضو و ساير كشورها در سطح وزير خارجه و ساير سطوح را براي اين اجلاس دعوت كند. ديگر اينكه برگزاري اين اجلاس به آمريكا ميفهماند كه ديگر تاريخ مصرف آمريكا به اتمام رسيده است. عضو مجلس خبرگان رهبري با بيان اينكه ايران بايد از فرصت اجلاس نم استفاده كند،افزود: اينكه به نمايندگي از ايران چه كسي در اجلاس عدم تعهد سخنراني كرده و چه بگويد، بسيار حائز اهميت است. همچنين نكته مهم ديگر آن است كه بايد پذيرايي از اعضاي حاضر در تهران را خيلي آبرومندانه فراهم كرد. وي ادامه داد: بايد در طول برگزاري اين اجلاس به اعضاي جنبش بفهمانيم توطئهاي كه استكبار عليه ما چيده مختص به ما نيست و در انتظار همه آنهاست. همچنين بايد اثبات كنيم كه نظام ولايت فقيه ما نظامي است كه به پشتوانه يك نظام قانونمند صددرصدي است. از سوي ديگر بايد تاكيد كنيم كه بنا بر فتواي رهبري داشتن تسليحات هستهاي حرام است.
ايجاد دبيرخانه دائمي اجلاس عدم تعهدمهدي كلهر،مشاور رسانهاي سابق رئيسجمهوردر گفتوگو با «تهران امروز» با اشاره به اينكه نظام جمهوري اسلامي ايران بر اساس شعار «نه شرقي و نه غربي پايهگذاري شده است»،گفت: اجلاس عدم تعهد نزديكترين شعار به شعار جمهوري اسلامي ايران است و پيروزي انقلاب اسلامي ايران احياي مجدد و تولد دوباره جنبش عدم تعهد بود. در سالهاي بعد از پيروزي انقلاب اسلامي هر اقدام كشورمان در داخل و منطقه باعث تقويت جنبش عدم تعهد است. دليل اين موضوع انطباق شعار جنبش عدم تعهد با شعار انقلاب اسلامي است. وي با اشاره به سخنراني وزير امور خارجه كشورمان در افتتاحيه اجلاس كارشناسي عدم تعهد در تهران، گفت: راهكارهايي كه از سوي آقاي صالحي ارائه شد مفيد بود كه از خود اعضا اخذ شده بود. مهمترين دستاورد اين اجلاس آن است كه بتواند به يك سازوكار اجرايي مانند دبيرخانه دائمي دست پيدا كند. اگر اين اجلاس بتواند زمينه استقرار يك نقطه جغرافيايي غير از نيويورك را فراهم كند كه سوابق اجلاسها در آن قابل دسترسي باشد، دستاورد بسيار مهمي خواهد داشت، اينكه مكاني در نظر گرفته شود كه مانند سازمان ملل داراي كارمند باشد و آرشيو اجلاسهاي قبلي در آنجا در دسترس باشد. البته هماكنون چنين مكاني وجود دارد ولي ساختار آن مانند سازمان ملل نيست.
مشاور سابق رئيسجمهور ادامه داد: اتفاق مهم ديگري كه ميتواند اين اجلاس به دنبال داشته باشد،يك اتفاق نظر اقتصادي برد- برد است. مهمترين مسئلهاي كه الان جنبشعدم تعهد به آن نياز دارد ارتباط برد- برد اقتصادي است. چرا كه هماكنون اعضاي جنبش با هم ارتباط اقتصادي دارند ولي اين ارتباط در همان نظام سلطه بيروني تعريف شده است. هنوز نظام اقتصادي دنيا همان نظام سلطه است و اين درحالي است كه شعار عدم تعهد شعار برد- برد و شعار مساوي است. ويگفت: اجلاس تهران شايد يكي از جديترين اجلاسهاي كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد از ابتداي تاسيس تا امروز باشد و از اين بابت استكبار ناراحت و عصباني است. اكنون كه به تفاسير و حواشي اجلاس تهران توجه كنيد متوجهخواهيد شدكه به صورت جدي مايه نگراني استكبار است.