بردن جایزهی نوبل ادبیات توسط «مو یان» واکنشهای متفاوتی را از جانب چینیها به دنبال داشته است.
به گزارش ایسنا، روز پنجشنبه نام «مو یان» به عنوان نویسندهی برندهی نوبل ادبیات 2012 اعلام شد و این رویداد مهم ادبی عکسالعملهای متفاوتی را در چین به دنبال داشت.
پیشتر، نویسندهی چینی دیگری نیز نوبل ادبیات را از آن خود کرده بود، که به دلیل مخالفت با سیاستهای دولت چین مجبور به ترک وطن شده بود. «ژائو زینگ جیان» که دوران تبعید خود را در فرانسه میگذراند، نویسندهای است که به عنوان برندهی نوبل معرفی شده بود.
اما اینبار با معرفی یان از سوی آکادمی سوئدی جایزهی نوبل، دولت چین دست از پا نمیشناسد و کسب این افتخار را با صدایی بلند جشن میگیرد. روز پنجشنبه پس از اعلام این خبر مهم، خبرگزاری دولتی «شینهوا» تاپ ویژهی وبسایتش را به برندهی نوبل ادبیات 2012 اختصاص داد. مو یان همچنین در مایکروبلاگ «سینا ویبو»ی کشورش نیز مورد توجه ویژهای قرار گرفت.
شبکه دولتی «سی.سی.تیوی» هم به طور خاص خبر برنده شدن این رماننویس چینی را در پربینندهترین ساعات روز پوشش داد. این شبکهی خبری از مو یان به عنوان «اولین نویسندهی شهروند چین که جایزهی نوبل ادبیات را به دست آورده»، یاد کرد.
با اعلام خبر برنده شدن یان، چینیهای بسیاری نظرات شعفانگیز خود را در وبسایتهای خبری منتشر و خرسندی خود را از کسب این افتخار ابزار کردند.
«تانگ شیااوبینگ»، استاد ادبیات تطبیقی دانشگاه میشیگان، مو یان را یکی از بزرگترین و خلاقترین نویسندگان امروز چین خواند و سبک او را با قلم «ویلیام فاکنر» مقایسه کرد.
«یان لیانکه»، یکی دیگر از رماننویسان مهم چینی، دربارهی یان گفت: آثار او بیهمتا هستند. از زمان انتشار «ذرت قرمز» او به مدت 30 سال مداوم قلهی خلاقیت را به نام خود کرده است. این کار آسان نیست؛ خیلی از نویسندگان پستیها و بلندیهایی را سپری کردهاند،اما او همیشه خود را در اوج حرفهی نویسندگی نگه داشته است.
«برندان اوکین»، مترجم آثار ادبی چینی، نیز این جایزه را متعلق به ادبیات کشور چین دانست و گفت: نویسندگان چینی احساس میکنند ادبیاتشان در باقی کشورهای جهان قابل درک نیست و اعطای این جایزه به مو یان به رشد اعتماد به نفس آنها کمک شایانی میکند.
نام اصلی برندهی نوبل ادبیات 2012 «گوان موی» است و «مو یان» نام مستعاری است به معنای «حرف نزن» که او بعدها برای خود برگزیده است تا به خودیادآوری کند زیاد حرف نزند.
اما همهی چینیها از کسب این جایزهی معتبر ادبی توسط هموطنشان خوشحال نیستند. برخی از اعضای حزب لیبرال پیشتر رماننویس 57سالهی برندهی نوبل را به نداشتن صلاحیت برای کسب مقام معاون مدیریت «انجمن نویسندگان دولتی چین» متهم کرده و او را به خاطر کنارهگیری از نمایشگاه کتاب فرانکفورت 2009 به دلیل حضور نویسندگان تبعیدی کشورش مورد انتقاد شدید قرار دادهاند.
«ون یونچائو»، فعال رسانهیی هنگکنگی، یکی از همین افراد است که دربارهی مو یان گفت: جایزهی نوبل ادبیات نماد انسانیت و آزادی بیان است، اما متأسفانه ما چنین خصوصیاتی را در مو یان نمیبینیم. در یک کلام، مو یان شایستگی این افتخار بزرگ را ندارد.
«آی ویوی»، هنرمند معترض چینی، دربارهی مو یان گفته است: مو دستاوردهای ادبی قابل توجهی دارد، اما به عنوان یک فرد فرهیخته من او را شخص آگاهی نمیدانم. او به روشنی خط مشی حزب را دنبال میکند و در بسیاری موارد برای استقلال شخصیتهای فرهنگی احترامی قائل نیست.
بسیاری از منتقدان برندهی نوبل 2012 معتقدند او تحت سلطهی کامل دولت چین است و آنچه را به نگارش درمیآورد که به او دیکته شود.