مهدی تقوی، اقتصاد‌دان و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگو با «تابناک»، پیرامون وضعیت کنونی اقتصاد کشور، و در بحبوحه مباحث اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها، مشکلات کنونی را ناشی از دو عامل تحریم و اجرای هدفمندی دانست. وی بر این باور است، اکنون ایران به شدت دچار رکود تورمی شده است.
به گزارش «تابناک»، مهدی تقوی با اشاره به این که در هدفمندی یارانه‌ها، ثروت ملی گرفته شده ولی صرف زیرساخت و توسعه کشور نشده و عملا این ثروت هدر می‌رود می‌گوید: پول و ثروتی که حق مردم است، از آنها گرفته شده و تازه گفته می‌شود که باید کالا‌ها و انرژی را نیز گران‌تر بخرند.
بنا بر این گزارش، تقوی با اشاره به دو سیاست اشتباه در تاریخ اقتصادی پس از انقلاب اسلامی می‌گوید: نخستین سیاست اشتباه در دوره هاشمی رفسنجانی، طرح تعدیل اقتصادی بود که منجر به افزایش نرخ ارز و دلار به ۱۰۵۰ تومان شد. سیاست اشتباه دوم همین هدفمندی یارانه‌ها بود که اثرات مخرب آن چندین برابر سیاست تعدیل اقتصادی بود که ارزش پول ملی را به یک سوم کاهش داد.
تقوی همچنین می‌افزاید: ضریب جینی تنها دو بار در اقتصاد ایران افزایش یافته است؛ یکی در دوره سیاست تعدیل اقتصادی و دیگری در دوره طرح هدفمندی یارانه‌ها.
وی می‌گوید: من نمی‌دانم بنا بر چه منطق و پایه‌ای می‌خواهند فاز دوم را اجرا کنند، در حالی که فاز اول هدفمندی چنان ضربه‌ای به اقتصاد کشور زده است که جبران آن به سختی امکان پذیر است. «آیا این هنر است که مردم را فقیرتر کنیم؟»
تقوی یادآور می‌شود: با اجرای طرح هدفمندی و فقیرتر شدن جامعه، آسیب‌های اجتماعی به شدت افزایش یافته و اکنون فقر، فحشا، دزدی، جنایت، اعتیاد و نرخ طلاق به شدت در جامعه افزایش یافته است.
چرا باید سوخت را در داخل به بهای جهانی مصرف کنیم؟ تقوی در بخش دیگری از سخنانش با زیر سؤال بردن هدف اصلی هدفمندی یارانه‌ها و در پاسخ به این که آیا با ضرورت اجرای طرح برای رسیدن بهای انرژی به نزدیک فوب خلیج فارس و قیمت‌های جهانی موافق است یا خیر، گفت: اصلاً چرا ما باید سوخت را در درون کشور به قیمت جهانی مصرف کنیم؟ نخست این که این سوخت ارزان، برتری تولید و صنعت ما در مقابل رقباست و دوم آن که مگر ما به اندازه یک استاد دانشگاه یا یک کارمند یا کارگر مثلاً در آمریکا یا اروپا حقوق می‌گیریم که نرخ انرژی و کالاهای ما باید بر پایه نرخ جهانی تنظیم شود؟
تقوی با اشاره به این که در هدفمندی تنها مزیت تولید و صنعت کشور از آن گرفته شد و سهم تولید از ۳۰ درصد درآمد‌ها پرداخت نشد، می‌گوید: هم‌اکنون اقتصاد کشور در حالت رکود تورمی است. عرضه به دلیل ضعف تولید کاهش یافته و از سوی دیگر، نقدینگی منجر به بروز تورم شده است. در حالی که باید زیرساخت‌های اقتصاد تقویت می‌شد تا وضع مردم بهبود می‌یافت و آن وقت سهم تولید به تناسب پرداخت می‌شد تا تعادل عرضه و تقاضا بر هم نخورد.
تقوی با اشاره به این که آمار‌ها نشان میدهد که مصرف سوخت در کشور به هیچ وجه پایین نیامده است، گفت: این کالا‌ها کشش ناپذیر هستند و در صورت افزایش قیمت آنها تقاضا پایین نمی‌آید و تنها مردم دچار فشار می‌شوند. از سویی فشاری که بر تولید کشور وارد شده، باعث از بین رفتن سال‌ها زحمات و سختی‌های تولید کننده بوده که این خود ظلمی آشکار است. با این تفاسیر، فاز دوم هدفمندی، تنها منجر به فقیرتر شدن مردم و فشار بیشتر بر جامعه می‌شود.
بانک مرکزی یک بدنه کار‌شناسی قدر ندارددر بخش دیگری از این گفتوگو، تقوی با اشاره وضعیت تورمی در جامعه و نقش بانک مرکزی گفت: استقلال بانک مرکزی از دولت یک ضرورت است؛ اما هم‌اکنون مشکل اصلی بانک مرکزی کشور، این است که اقتصاددانان قدر در آن دیده نمی‌شوند. در گذشته بدنه کار‌شناسی بانک مرکزی، بدنه‌ای کاملاً محکم شامل اقتصاددانانی همچون محمد هاشم پسران بود، ولی هم‌اکنون نبود کار‌شناسان برجسته در بانک مرکزی، اصلی‌ترین ضعف این بانک است.
تقوی ادامه داد: تا هنگامی که بدنه کار‌شناسی و حرفهای بانک مرکزی را اقتصاددانان برجسته تشکیل ندهند، مشکلات بانک مرکزی رفع نخواهد شد. درست است که عدم استقلال بانک مرکزی یک ضرورت است، ولی در وهله نخست مشکل اینجاست که در درون این بانک اقتصاددانان قدر دیده نمی‌شوند.
کشور درگیر پدیده تله نقدینگی استتقوی در پاسخ به این که آیا نظریه کینز در خصوص تله نقدینگی اکنون در جامعه دیده می‌شود یا خیر گفت: بله مشابهت بسیاری میان نظریه کینز و وضعیت فعلی هست؛ با این تفاوت که در تله نقدینگی در نظر کینز هم‌زمان با نرخ بهره پایین است اما در اینجا نرخ بهره هم بالاست.
وی ادامه داد: اکنون تقاضای سفته بازی پول بسیار بالاست و مردم پول را نگه می‌دارند تا در فرصت مناسب به سرمایه مطمئن همچون طلا و ارز تبدیل کنند.
وی درباره بحران ارزی و راهکار برون رفت از آن نیز گفت: این بحران ناشی از دو مسأله است؛ نخست تحریم و دوم هدفمندی یارانه‌ها. راهکار این قضیه نیز بهبود روابط سیاسی با خارج از کشور و همچنین کار‌شناسی و بررسی و دقت نظر در مسأله هدفمندی یارانه‌هاست.
باورم نمیشه یه نفر پیدا شد که بگه یارانه مردمو فقیر کرده یکی حرف درس حسابی زد ما که به زور شکم خودمون سیر میکنیم پول ایران الان واقا بی ارزش شده نفس کشیدن سخت شده با این اوضاع 