نخستین نشست خبری رئیس جمهور جدید ایران و پاسخهای وی به پرسشهایی مشخص، مورد توجه رسانههای غربی قرار گرفته است.
در بخشی از این مصاحبه، آقای روحانی به پرسشهایی درباره آینده روابط ایران و آمریکا، راهکار کاهش تحریمها و توافق بر سر مسأله هستهای پاسخ داد.
وی در مورد احتمال مذاکره مستقیم بین ایران و آمریکا گفت: «رابطه ایران با آمریکا مسأله پیچیده و دشواری است؛ ساده نیست. زخم کهنهای است که باید درمان شود. دنبال افزایش تنش نخواهیم بود. عقل سلیم هم حکم میکند، دولت و کشور به فکر آینده باشند و ترمیم گذشته. هر گونه سخن گفتن با آمریکا باید بر مبنای منافع و احترام متقابل و از موضع برابر باشد؛ اما آمریکا باید تصریح کند که هرگز در امور داخلی ایران مداخله نخواهند کرد. دوم آن که تمام حقوق حقه ایران مانند هستهای را به رسمیت بشناسند و سیاستهای یکجانبهگرایی و زورمدارانه نسبت به ایران را کنار بگذارند. در این شرایط، زمینه متفاوت میشود، ولی همه باید بدانند که دولت آینده از حقوق حقه ملت ایران هرگز کوتاه نخواهد آمد. آمادهایم تنشها کاهش یابد».
وی همچنین به عبور از زمان امکان تعلیق غنیسازی در ایران اشاره کرد و توافق با شیراک در سال 2005 را نمونهای از امکان توافق بر سر برنامه هستهای ایران دانست و قدم گذاشتن در مسیر شفافیت بیشتر و ایجاد اعتماد متقابل میان ایران و غرب را راه توافق بر سر برنامه هستهای ایران دانست.
ناگفته نماند که این اظهارات مورد توجه رسانههای غربی قرار گرفته است. المانتیور مجموعه رسانهای آمریکایی که مسائل خاورمیانه را پیگیری میکند، برای بررسی این مسأله سراغ سید حسین موسویان، عضو سابق تیم مذاکره هستهای رفته است.
موسویان بر این باور است ایده شیراک ـ که در نشست خبری دیروز مورد اشاره قرار گرفته است ـ در برگیرنده بالاترین حد از شفافیت در برنامه هستهای ایران در مقابل داشتن حقوق به رسمیت شناخته شده در معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای است.
وی درباره جزيیات این توافق میگوید: ما با شیراک توافق کردیم که اولا، تروئیکای اروپا حقوق مشروع ایران در مورد فناوری مسالمتآمیز هستهای و از جمله غنیسازی را به رسمیت بشناسد و در مقابل ایران، تعریف آژانس از «تضمینهای عینی» برای صلحآمیز باقی ماندن برنامه هستهای ایران و عدم انحراف به سوی سلاح را بپذیرد.
این بدان معناست که ایران بالاترین سطح از شفافیت موجود در سطح جهانی را بپذیرد و در مقابل اکنون 5+1، علیه ایران نسبت به دیگر اعضای معاهده تبعیضی قائل نشود و به حقوق ایران مانند سایر اعضای آن احترام بگذارد.
موسویان در پاسخ به این که ایالات متحده چگونه میتواند از ظرفیت ایجاد شده برای توافق با ایران بهره گیرد، توصیه میکند که اوباما به روحانی نامه بنویسد، به وی تبریک بگوید و تمایل خود برای گفتوگوی مذاکره با ایران را تکرار کند.
در این راه باید بر تمایل ایالات متحده برای داشتن رابطه مبتنی بر احترام و منافع متقابل تأکید شود تا از سی سال دشمنی و تنش بین دو طرف فاصله گرفته و اعلام آمادگی برای گفتوگوی مستقیم بدون پیش شرط تکرار شود.
موسویان ادامه میدهد، اکنون زمان انجام این کار است و میافزاید که وی نیز از پیروزی روحانی غافلگیر شده است. یکی از مشاورین ارشد اوباما روز یکشنبه، پیروزی آقای روحانی را نشانهای امیدوارکننده دانسته بود.