چالش بزرگ پیش روی گیشههای سینما، در حالی قرار است به طور کل مرتفع شود که میتوان یکی از بزرگترین عوامل آسیب دیدن سینمای ایران در نظام غیرشفاف اقتصادی این حوزه کشورمان را چنین وضعیتی ارزیابی کرد؛ وضعیتی که به دلایل خاص، تاکنون ارادهای برای تغییرش نبوده، ولی هماکنون ابوالحسن داودی آستینها را بالا زده و قرار است شعار اتاق شیشهای را در این ساحت تحقق ببخشد.
به گزارش «تابناک»، یکی از مهمترین دلایل تعطیلی برخی سینماهای کشور، ارائه ندادن کپی فیلم در فصل اکران آن فیلم و برخوردار نبودن از فرصتهای برابر اکران است. برخی سینماداران به واسطه آنکه پس از پایان زمان طلایی اکران، نسخههای کپی فیلمها را دریافت میکنند و عملاً تهمانده تماشاچی یک فیلم را خواهند داشت، کمترین بازدهی مالی را داشتهاند و عملاً مجموعه سینماییشان را تا مرز ورشکستگی و تعطیلی پیش ببرد.
این رفتار نه چندان طبیعی، همان زمان باعث شد که خبرنگار «تابناک» با برخی مسئولان پخش فیلمهای سینمایی تماس بگیرد و درباره انگیزه بروز این رفتار نه چندان اصولی و برخورد تبعیض آمیز با برخی سینماها پیگیریهایی را انجام دهد که پخشکنندهها عمدتاً یک دلیل مشخص را ذکر میکردند و آن هم نبود شفافیت مالی حداقلی در قبال فروش این سینماها و مشکوک بودن به رقم فروش این سینماهاست.
روال کنونی سینماها چنین است که میزان فروش هر فیلم در هر سالن سینما، با فرمول ۴۷.۵ درصد برای سینما، ۴۷.۵ برای پخش ـ که با کسر درصدی از این رقم، سهم صاحب فیلم مشخص میشود ـ و ۵ درصد برای شهرداری، تقسیم میشود. حال اگر مثلا یک سالن سینما صداقت به خرج ندهد و فروش ۳۰ میلیونی یک فیلم را ۱۰ میلیون تومان اعلام کند، به جای حدود چهارده میلیونی که میبایست به عنوان سهم خود میبرد، بیش از ۲۴.۷۵ میلیون را نامشروع از آن خود کرده است.
شاید این بیصداقتی در کوتاهمدت، منجر به سودآوری برای یک مجموعه سینمایی شود؛ اما به محض اینکه پخشکنندهها متوجه چنین تقلبی شوند، سینمای مذکور را با ندادن نسخه کپی فیلمهای روز سینمایی جریمه کرده و عملاً حکم مرگ آن سینما را صادر میکنند. البته لزوماً همه سینماهایی که نسخه کپی فیلمهای روز را نگرفتهاند و تعطیل شدهاند، به این علت نبوده و دلایل دیگری چون کیفیت سالن و... نیز در آن نقش داشتهاند.
در همین راستا ابوالحسن داودی، رئیس جدید شورای صنفی نمایش در مراسم جشن اکران نوروزی سینما گفت: «از مهمترین مواردی که به اکران سینمای ایران در طول سالها لطمه وارد کرده، این است که اطلاع درستی از اقتصاد سینمای ایران در اختیار نبوده است. اطلاعات مربوط به اقتصاد سینمای ایران مجرای صحیحی نداشته و این اطلاعات همواره در هالهای از ابهام رد و بدل میشود و همین موجب شده که اطلاعات غیرشفاف به رانت تبدیل شود. این شرایط برای برخی سودآور و برای دیگران موجب ضرر بود. از سوی دیگر شورای صنفی نمایش هیچگاه نتوانسته بود اطلاعات شفاف در این حوزه ارائه کند».
این فیلمساز درباره برنامههای شورای صنفی نمایش عنوان کرد: «در نظر داریم طرح مکانیزه فروش بلیت را به شکل فعال و قابل استفاده در اختیار بگیریم. از همین روی طبق برنامهریزی انجام شده تا پانزدهم اردیبهشت ماه سیستم فروش مکانیزه را در اختیار خواهیم گرفت تا بتوانیم اطلاعات فروش را شفاف در اختیار پخش کننده، تهیه کننده، سینمادار و مسئولان بگذاریم. ارائه عادلانه اطلاعات میتواند اطمینان لازم را بین همه دستاندرکاران سینما ایجاد کند و با این طرح جلوی دلخوریها و اختلافهای صنفی گرفته خواهد شد».
داودی البته مباحث مهم دیگری نیز مطرح کرد، از جمله اینکه فروش سینمای ایران در سال گذشته ۲۶ میلیارد تومان بوده که از این رقم، ۵۵درصد آن مربوط به پنج پردیس سینمایی و مابقی مربوط به ۲۳۵ سینما بود و وقتی سینمای ایران میتواند در ۵ پردیس تا این اندازه ظرفیت فروش داشته باشد، باید ظرفیتهای نمایش را به همین نسبت گسترش دهیم اما از این مباحث مهمتر، همین طرح اجرای طرح اتاق شیشهای برای سینمای ایران بود.
با اجرای این طرح هر بلیتی که فروخته میشود، در لحظه اطلاعاتش در دسترس خواهد بود و شائبههایی که روند توزیع فیلمها را با آسیبهای جدی مواجه ساخته و منجر به تعطیلی گروهی از سینماها شده، متوقف خواهد شد؛ هرچند باید دید پس از دیجیتالی کردن موفق بیش از ۱۸۰ سالن سینما در سراسر کشورها در ماههای اخیر، این طرح نیز میتواند با همین سرعت عملیاتی شود.
بیگمان این طرح یک گام تا رسیدن سینمای ایران به بالاترین شفافیت مالی است که تاکنون داشته و شاید گام بعدی و مورد انتظار در این زمینه، شفافیت مالی دستمزدهای سینماگران باشد تا بتوان همچون دیگر کشورها ارزیابی کرد که بازدهی مالی یک سینماگر و یک فیلم تا چه حد بوده است؛ تا آن زمان و برداشتن گام نهایی، هرچند راه طولانی پیش روست، نباید به سادگی از کنار آن گذشت؛ بنابراین، باید فرصت به وجود آمده را همه سینماگران مغتنم بشمارند.