سهیلا جلودارزاده، نماینده پیشین مردم تهران در مجلسشورایاسلامی، عضو شورای مرکزی خانه کارگر است. در آستانه برگزاری نمایشگاه نقشآفرینی زنان در توسعه پایدار با تاکید بر اقتصاد مقاومتی و روز زن و کارگر که 30 فروردین تا دوم اردیبهشت در نمایشگاه بینالمللی تهران برگزار میشود.
گفتوگوی شرق با وی درباره نمایشگاه مسایل زنان و زنان کارگر را در ادامه میخوانید:
زنان کارگر در محیط کار با چه چالشهایی مواجه هستند؟مهمترین چالش، عدم وجود یک اجتماع و نگرش یکسان در ارتباط با فعالیتهای اجتماعی زنان است. این عدم اجماع در نگرش باعث میشود که رفتارهای متفاوت، محدودکننده و بازدارنده خود را نشان دهند. بعد از پیروزی ما با یک مشکل بزرگ مواجه شدیم. از یکسو دیدگاههای حضرت امام و نگرشی که نسبت به حضور زنان داشتند، به گونهای بود که زنان را تشویق میکرد تا حضور جدی پررنگ و عمیق داشته باشند. امام میفرمود که زنان باید در مقدرات اساسی مملکت دخالت کنند و این جایگاه را برای زن مطرح میکردند. اما در مقابل این نگرش، سنتی وجود داشته که بیشتر در اقشار مذهبی سنتی است و نمیتوانستند خود را با این افکار مطابقت دهند. از همان ابتدای انقلاب، ارتباط مستقیم امام بهعنوان بنیانگذار یک نظام که میخواهد بر اساس اسلام عمل کند باعث شد ما موفقیتهای زیادی را در عرصه مشارکت زنان به دست بیاوریم. 65درصد زنان تحصیلکرده و فارغالتحصیل دانشگاهها را داریم. اما در مقابل دیدگاه سنتی در عمل باعث میشود مشارکت عادلانه و متعادل جنبه عملی پیدا نکند. در مقوله آموزشوپرورش تبعیض کم بوده است، اما در محیطهایی که رقابت بیشتر است؛ بهخصوص رقابت سیاسی، سیاستگذاری و دخالت در مقدرات اساسی ببینید مشارکت زنان چنددرصد است؟ بهعنوان مثال در حال حاضر تعداد نمایندگان مجلس هشتنفر است. کل نمایندگان 300نفر و این درصد پایینی است. پس مشکل رقابت، نوع نگرشها و امکاناتی است که در دست مردان جامعه بهطور سنتی وجود داشته و داراییهای کشور در دست مردان است.
اشاره کردید به سهم 65درصدی فارغالتحصیلی زنان، اما در مقابل زنان تنها سهم 11درصدی را در بازار کار دارند. برای رفع این فاصله آیا لازم است دولت اقدام عملی انجام دهد؟دولت نهتنها باید نگرش خود را تغییر دهد بلکه باید قوانین بازدارنده نداشته باشد و در هنگام اجرا تبعیض نداشته باشد. زنان را در ارتباط با تواناییها و توانمندسازی حمایت کند. اگر فساد اداری نداشته باشیم خانمها کمتر بلدند رشوه دهند و ارتباطات به این شکل داشته باشند.
نابرابریهایی که در محیط کار برای زنان در مقایسه با مردان وجود دارد چه چیزهایی است؟در محیطهای کارگری چون عامه مردم هستند در مشکلات مشترکاند. در روابطشان انصاف و همدلی را بیشتر میبینیم و جنبههای سنتی منتقل شده است، اما رقابت وجود دارد و زنان به دلیل نداشتن آموزش از امکان رقابت برابر محروم شدهاند. قوانین حمایتی وجود دارد اما وقتی مساله ارتقا و درآمد پیش میآید مشکل خود را نشان میدهد.
اگر بخواهید سه دستاورد بزرگ انقلاب در حوزه زنان را نام ببرید به چه چیزهایی اشاره میکنید؟اینکه به زن بهعنوان ضعیفه نگاه نشود و قویبودن زن ارزش باشد بعد از پیروزی انقلاب شکل گرفت. البته فرازونشیبهایی داشته است. ما در این نمایشگاه خانمی را داریم که سههزارو500نفر کارگر دارد این زن به نظر من از دستاوردهای انقلاب است چراکه شروع کارش از طبقه متوسط بوده است.
اگر بخواهید بهکارنامه دولت نهم و دهم در حوزه زنان نگاهی داشته باشید به چه چیزهایی اشاره میکنید؟در بخش قانونگذاری و اجرا توقف و گاه پسرفت داشتیم. چندسال گذشته تلاشهای زیادی شد که در سندهای ازدواج قید شود ازدواج مجدد با اجازه همسر باشد و توقف پسرفت به قانونی بود که به نام «حمایت از خانواده» میخواستند تصویب کنند که مرد بتواند با اجازه دولت، ازدواج دوم، سوم و چهارم داشته باشد. اینجاست که قانون در حریم خانواده دخالت میکند، در حریم خصوصی افراد چنین دخل و تصرفی را انجام میدهد و این پسرفت است. اگر حریم خصوصی رعایت شود، زنان توانمند شوند حقوق خود را بدانند، دولت هم احترام بگذارد به این موضوع و در احوال شخصی افراد دخلوتصرف نکند جامعه پیشرفت میکند. در نهایت هم مقاومت خانمها و مردان روشنفکر و آگاه نسبت به حقایق قوانین اسلامی باعث شد خیلی نتوانند کاری را از پیش ببرند اما حرکت را کند کردند.
درباره سهمیهبندی جنسیتی اعمالشده در پذیرش دانشگاهها چه نظری دارید؟اگر قرار شود پذیرش دانشگاهها مدیریت شود، این مدیریت به نوعی اعمال شود که بهرهوری کافی و لازم از سرمایهگذاری در آموزش داشته باشیم چون با سرمایههای ملی این آموزش صورت میگیرد، دولت مجاز میشود؛ اما دولت باید ابتدا جلو زیانها را بگیرد. وقتی صندلیهای زیاد دانشجویی داریم که فایدهای برای حل مشکلات دولت ندارد، دولت آنها را هزینه میکند اول باید جلو این بیهوده مصرف کردن سرمایههای ملی را بگیرد و تدبیری داشته باشد، نه اینکه سد و مانع برای دختران جوان ایجاد کند.
در نمایشگاه نقشآفرینی زنان در توسعه پایدار چه اهدافی را دنبال میکنید؟اگر همه متعادل زندگی کنند، انحصارطلب و زیادهخواه نباشند انحصار پیش نمیآید. حضرت امام(ره) میفرمودند اگر 124هزار پیغمبر را یکجا جمع کردند اختلاف پیش نمیآمد. چون عدالت خواه بودند و انحصارطلب نبودند. حضرت نوح در دنیا 900سال زندگی میکند و در این سالها یک سایبان داشته است وقتی میگویند چرا 900سال برای خودت خانه نساختی میگوید اگر میدانستم دنیا تمامشدنی است همین خانه را هم نمیساختم. وقتی انسانها باور میکنند که دنیا تمامنشدنی است کاخهای باعظمت میسازند آنوقت کاخها صدها سال میماند. سوالتان چه بود؟
اهدافتان از برگزاری نمایشگاه؟
هر زنی این حق را دارد که کار کند و زندگی خود را به شرایط بهتر برساند. ممکن است آموزش نداشته باشد، کار بلد نباشد، حتی با وجود انجام کار بازار فروش نداشته باشد، از دانش فنی بهرهمند نباشد سعی کردیم در این نمایشگاه بهعنوان اولین کار عملی در راستای عدالتطلبی و در ارتباط با رشد و تعالی دنیا و آخرت زنان را کنار هم جمع کنیم. زن خیر ببیند زن کارآفرین بهترین کار خیر را انجام میدهد. زن بازرگان با زن تولیدگر آشنا شود.
چه تعداد زن و از چه اقشاری در نمایشگاه حضور دارند؟ما معتقدیم توسعه پایدار بدون حضور زنان امکانپذیر نیست. از تمام اقشار حضور دارند. 400 غرفه در پنجسالن در نمایشگاه دایر شده است و کارگاههای متعدد توانمندسازی هم در طول نمایشگاه برگزار میشود.