دکتر مهرنوش دارینی، روانشناس، در جام جم نوشت:
یکی از توانایی‌هایی که انسان را نسبت به دیگر موجودات برتر می‌کند حافظه و تفکر است. مغز انسان قسمتی به نام مخ دارد که بزرگ‌ترین بخش مغز را تشکیل می‌دهد.
مخ، مرکز هوش، ادراک، یادگیری، حافظه، تمایلات و احساسات است. همه انسان ها دارای حافظه هستند، اما افراد کمی برای تقویت حافظه خود تمرینات مختلف انجام می دهند و آن را پرورش می دهند. حافظه انسان مانند دستگاه فیلمبرداری است که حوادث، اتفاقات و مطالب مختلف را در خود ذخیره می کند.
حافظه به سه دسته کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تقسیم می شود و انسان این توانایی را دارد که مطالب بسیاری را در خود جای دهد.
حافظه کوتاه مدت دقایق و در نهایت ساعتی می تواند مطالب را نگه دارد و حافظه میان مدت چند روز مطالب را در ذهن جای می دهد و اما حافظه بلند مدت می تواند حتی تا پایان عمر مطلبی را در خود نگهداری کند.
چنانچه فرد حافظه خود را به کارنگیرد این عمل باعث ضعف تدریجی حافظه می شود و رفته رفته باعث می شود تا فرد از لحاظ کارکردهای مختلف مغز اعم از به یادسپاری مطالب، رسیدگی به امور روزمره و حتی تحصیلی نیز افت کند.
برای ارتقای کارکرد حافظه می توان از حل کردن پازل، حل کردن جدول، مطالعه نقشه، یادگیری زبان دیگری به جز زبان مادری، گرفتن شماره های تلفن از حفظ، بازی شطرنج و حل معما بهره برد. اما درباره افرادی که این روزها امتحان دارند و نیاز دارند تا حافظه خود را بیشتر تقویت کنند نیز این راهکارها هنگام مطالعه به آنها توصیه می شود:
ـ هنگام مطالعه از تکنیک های تمرکز استفاده کنید و سعی کنید مطالبی که می خواهید به حافظه بسپارید و با تمرکز کامل و حداقل حواسپرتی در ذهن مرور کنید.
ـ مطالب را تقسیم کنید و آهسته و پیوسته مطالعه کنید، زیرا ورود حجم یکباره اطلاعات به مغز باعث می شود که مدت زمان کوتاه تری در حافظه باقی بماند.
ـ دسته بندی کردن مطالب آموزشی کمک می کند تا مطالب راحت تر حفظ شود.
ـ هنگام حفظ کردن مطالب می توانید از جملات آهنگین، شعر، طنز و... استفاده کنید و در حقیقت نشانه ای برای مطلب درست کنید که باعث شود هنگام بازیابی حافظه از آن بهره بگیرید.
ـ ابتدا یک مفهوم را به صورت کلی بخوانید و سپس در گام بعد به سراغ جزئیات آن مطلب بروید.
ـ سعی کنید بین مطالبی که در گذشته آموخته اید و مطالب فعلی ارتباط برقرار کنید تا بتوانید مطالب را بهتر به ذهن بسپارید.
ـ در کتاب یا متنی که می خوانید علامت های رنگی مختلف بگذارید تا ذهن شما از آن مطلب عکس بگیرد و هنگام به یاد آوردن، یاد رنگ ها و تصویر متن مورد مطالعه بیفتید.
ـ اگر بتوانید مطالب را به دیگران آموزش دهید این امر به شما کمک می کند که هم اشکالات خودتان در مورد آن مطلب برطرف شود هم مطالب زمان طولانی تری در حافظه شما باقی بماند.
ـ مرور و دوره کردن مداوم مطالب آنها را از حافظه میان مدت به حافظه بلند مدت انتقال می دهد.
ـ برای حفظ کردن ابتدا مطلب را به صورت کلی بخوانید، از خود سوال بپرسید، با جزئیات بخوانید، در باره مطلب فکر کنید، از حفظ آن را بیان و مرور کنید.
