یکی از موضوعاتی که میتوان آن را به لیست دغدغههای والدین اضافه کرد میزان حضور دانشآموزان در فضای مجازی و پرسه زدن آنها در شبکههای اجتماعی است چرا که کمتر مادری را میتوان سراغ داشت که از وقت تلف کردنهای فراوان فرزندش در فضای مجازی شکایت نداشته باشد، موضوعی که شاید بتوان نام اعتیاد اینترنتی را هم بر آن گذاشت.
به گزارش وطن امروز، این روزها یکی از مواردی که به باور بسیاری از کارشناسان به عنوان آسیب جدی تلقی میشود و باید بیش از گذشته مورد توجه باشد، نفوذ شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک، وی چت، وایبر و واتسآپ در بین دانشآموزان است.
به نظر میرسد نمودار سنی استفادهکنندگان از شبکههای اجتماعی رنگارنگ با کاهش مواجه شده و سن کاربران این شبکهها را کمتر از گذشته نشان میدهد تا جایی که در بین کاربران اینترنتی شبکههای مجازی، شاهد حضور بیحد و حساب دانشآموزان هستیم. این موضوعی است که از سوی رئیس اداره مشاوره آموزش و پرورش شهر تهران نیز تایید شد و آمار 33درصدی دانشآموزانی که مشغول سرک کشیدن در فضای مجازی برای پر کردن اوقات فراغت خود هستند نیز به نوعی موید این گفتار است.
هویت کاذب، دستاورد شبکههای اجتماعی
ابوالفضل رحمانی رئیس اداره مشاورهآموزش و پرورش شهر تهران با بیان اینکه 33 درصد دانشآموزان تهرانی اوقات فراغت خود را با اینترنت گردی یا نرمافزارهای ویژه تلفن همراه پرمیکنند، به مهرگفته است: وقتگذرانی بدون کنترل و بیقید و بند دانشآموزان در فضای مجازی منجر به ایجاد هویت کاذب و زودگذر برای آنها میشود. رحمانی استفاده از فضای مجازی را رو به رشد توصیف و خاطرنشان کرد: متاسفانه در سالهای گذشته دانشآموزان از فضای مجازی استفاده بیرویه میکنند و همین موضوع منجر به انزوای دانشآموزان شده است. این هویت کاذب و زودگذر تصویری غیرواقعی برای افراد ایجاد میکند و منجر به این میشود که افراد در تلاش و تکاپو برای حضور بیشتر در شبکههای اجتماعی همچون فیسبوک، وایبر و ویچت شوند؛ چراکه در فضای مجازی بیش از آنکه هویت برای فرد مطرح باشد، دانشآموز سعی در ارائه افکار و علایق و اندیشههای خود دارد که این خود بسیار خطرناک است.
متوسطه اول و دوم در معرض خطراما آنچه درباره گرایش به شبکههای اجتماعی در بین جوانان و نوجوانان و بویژه دانشآموزان مهم به نظر میرسد این است که این قشر از جامعه به دلیل شرایط سنی که دارند از آسیبپذیری بسیار بالاتری برخوردارند و به باور رحمانی، افرادی که در دوره متوسطه اول و دوم در حال تحصیل هستند و دوران بلوغ را نیز طی میکنند بیشتر از هر گروه دیگری در معرض آسیب هستند.
چه کسانی به فیسبوک میرونداین درحالی است که در واکاوی و بررسی کاربران این شبکهها نتایج جالب توجهی به دست آمده است که از آن جمله میتوان به آمار 56درصدی دانشآموزانی اشاره کرد که ارتباط ضعیفی با خانواده داشته و مشکلات خود را در فضای مجازی و شبکههایی مانند فیسبوک مطرح میکنند.
رئیس اداره مشاوره آموزش و پرورش شهر تهران با اشاره به تحقیقات انجام شده با موضوع ارزیابی سلامت روانی و رفتاری دانشآموزان شهر تهران اظهار داشت: این تحقیق در میان 132 هزار دانشآموز با 42 مولفه انجام شد که متاسفانه نتایج این ارزیابی نشان میدهد، 56 درصد دانشآموزان در معرض خطر کسانی هستند که ارتباطشان با خانوادهها ضعیف است و مشکلات خود را با دوستانشان به صورت رودررو یا در فضای مجازی مطرح میکنند.
مخالفت 70درصدی دانشآموزان با ورزشجالب اینجاست که کمتر از یک درصد دانشآموزان در معرض خطر مشکلات خود را با خانواده مطرح میکنند؛ 33 درصد دانشآموزان اوقات فراغت خود را با استفاده از اینترنت، 29 درصد استفاده از کامپیوتر و موبایل، 17 درصد تلویزیون و 35 درصد گوش دادن به موسیقی پر میکنند، اما بر اساس نظرسنجی انجام شده بیش از 70 درصد دانشآموزان در پاسخ به انجام فعالیتهای ورزشی گزینه کم یا خیلی کم را انتخاب کردند که اینها همگی هشدارهایی برای نبود تحرک، به خطر افتادن سلامت دانشآموزان، وابستگی به فضای مجازی و منزوی شدن آنهاست. استقبال کمرنگ دانشآموزان از ورزش نکتهای را گوشزد میکند که میتوان از آن برای مقابله با آسیبهای شبکههای اجتماعی یا کاهش استفاده دانشآموزان از این فضای مسموم استفاده کرد. به نظر میرسد حضور جوانان در فعالیتهای اجتماعی میتواند باعث استفاده کمتر دانشآموزان از فیسبوک و ویچت شود. با برنامهریزی صحیح برای دانشآموزان میتوان اشتیاق آنها را نسبت به دور هم بودن و مشارکتهای اجتماعی بالا برد تا به همان نسبت از حضورشان در فضاهای مسموم مجازی کاسته شود.
دوری از خانواده سوغات واتسآپاز دیگر نکات مهمی که با توجه به تحقیق جامع آموزش و پرورش میتوان به آن اشاره کرد دور شدن افراد خانواده از یکدیگر است. به گفته رحمانی، راهاندازی شبکههای اجتماعی همچون وایبر، ویچت و واتسآپ منجر به این شده که خانوادهها از هم دور شوند حتی ممکن است خانوادهها به صورت صوری و ظاهری دور هم جمع شوند، اما در همان جمع نیز افراد خانواده هرکدام توجهشان به گوشی یا تبلتهایشان است.
فیسبوک دانشآموزی مشروط شداما پیش از این زمزمههایی درباره ایجاد فیسبوک دانشآموزی از سوی معاون فرهنگی وزیر آموزش و پرورش به گوش میرسید که رحمانی در اظهارات خود ایجاد این شبکه را به شرط حضور دانشآموزان به همراه معلمان و مربیان و همچنین با هویت و شناسنامه خود مجاز دانست. اما به نظر میرسد با توجه به نزدیک بودن فصل تابستان و فرارسیدن اوقات فراغت دانشآموزان، آمار دانشآموزانی که در فضاهای مجازی و شبکههایی مانند فیسبوک مشغول پرسه زدن میشوند افزایش پیدا کند بنابراین لازم است در این زمان که دانشآموزان در اختیار مدارس هستند برنامههای آموزشی و مشاورهای برای آنها طراحی شود تا شاهد افزایش آسیبهای اجتماعی در فصل تابستان نباشیم.