«بهشت اجباری» یا «بهشت اختیاری» موضوع روز کشور است. آن‌گونه که به محض آنکه رئیس‌جمهور از این مساله سخن می‌گوید که مردم را با زور نمی‌توان به بهشت فرستاد، همین می‌شود محور اصلی سخنان برخی از خطیبان نمازجمعه اخیر. این خطیبان در اظهارنظرهایشان خود را مقابل حسن روحانی قرار می‌دهند و می‌گویند دولت باید جاده صاف‌کن ورود مردم به بهشت باشد ولو با زور!
فرهیختگان در این باره با محسن غرویان، عضو شورای راهبردی فرهنگی دانشگاه آزاد اسلامی به گفت‌وگو پرداخته است که در زیر می‌آید:
اخیرا شاهد اختلاف نظر رئیس‌جمهور با برخی از ائمه جمعه در مورد مباحث ارشادی مردم برای ورود به بهشت و جهنم هستیم، این دست اختلافات را از چه جنسی می‌دانید؟بنده این اختلافات را از جنس اختلافات نظری، فکری و علمی نمی‌دانم. این اختلافات سیاسی و جبهه‌گیری سیاسی جناحی است. چون این مساله از طرف رئیس‌جمهور مطرح می‌شود، موضع‌گیری جناح‌ها و شخصیت‌ها را شاهد هستیم.
دلیل‌تان بر سیاسی بودن این واکنش‌ها چیست؟قرائن زیادی بر این مساله وجود دارد. آقایانی که این‌گونه موضع‌گیری می‌کنند که اسلام دین شمشیر است یا با شمشیر به بهشت رفتن و مواردی از این دست را مطرح می‌کنند، چرا در سال‌های گذشته وقتی مواردی شبیه این وجود داشت، موضع‌گیری نمی‌کردند؟
مثلا چه مواردی؟
در هشت سال گذشته در دوره احمدی‌نژاد مسائلی از این قبیل داشتیم یا در حال حاضر در صداوسیما برخی برنامه‌ها مناسب نیست. چرا به این موارد هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند. اگر آقایان دغدغه و اعتراض فرهنگی دینی دارند باید به صداوسیما هم داشته باشند. اما چون صداوسیما را از جناح خود می‌دانند، هیچ موضع‌گیری‌ای نمی‌کنند که نشان می‌دهد این موضع‌گیری‌ها نسبت به سخنان رئیس‌جمهور سیاسی و گروهی است. البته موضوعی که شما اشاره کردید اختلاف‌نظر و اختلاف برداشت در اسلام و دینداری مردم است، این مساله از قدیم هم بوده، سلیقه‌ها مختلف است. برخی اسلام را دین خشن و تند معرفی کردند. اتفاقا یکی از اشکالاتی که مستشرقین داشتند این بود که اسلام را دین شمشیر معرفی می‌کردند. الان هم بعضی از علما آمده‌اند این مساله را مطرح می‌کنند که اسلام دین شمشیر است یا باید با شمشیر مردم را به بهشت برد. این همان حرف مستشرقین است. شهید مطهری و علامه جعفری در آثارشان پاسخ مستشرقان را دادند.
فحوای کلام آقای روحانی چقدر مبنای دینی دارد؟ در این دعوای امروز نگرش کدام یک از طرفین به حقیقت و مبنای دینی نزدیک‌تر است؟قرائت آقای روحانی از اسلام قرائت رحمانیت است. قرائت آقای روحانی صلح و آشتی و پیام مسالمت و آرامش است که با سعه صدر اسلام همه را تحت پوشش قرار می‌دهد. مقابل نظر ایشان چنین نیست. اینها مسائل فکری است که باید در جای خود باز شود که در چه مسائلی از شمشیر استفاده می‌شود و استفاده از رحم، عاطفه و غیره در کجاست. آنچه مشخص است ایمان و اعتقاد امر قلبی است و انسان باید با روح و قلب خود اسلام را پذیرفته باشد. در آیه معروف قرآن آمده که در زندگی مردم تجسس نکنید. امام خمینی(ره) اشاره داشتند حرف‌هایی که دشمن را خوشحال می‌کند، نزنید. آنچه این روزها دوباره در تریبون‌ها از جمله تریبون‌های نمازجمعه مطرح می‌شود همان حرفی است که دشمن خوشحال می‌شود. به فرموده امام(ره) این شیوه اسلام معرفی کردن به نفع دشمن و غلط است و نباید اسلام را در دنیای امروز خشن معرفی کنیم.
آیا بهشتی یا جهنمی کردن مردم از سوی دولت پذیرفته است؟حکومت وظیفه ندارد در زندگی شخصی و باطنی افراد تجسس کند، رفتار ظاهری انسان‌ها آنجا که جنبه عمومی پیدا می‌کند، به حکومت مربوط می‌شود. اگر کسی حمل اسلحه می‌کند، اگر کسی ایجاد رعب و وحشت می‌کند، اگر کسی بیت‌المال و مغازه مردم را غارت کند، حکومت وظیفه دارد نظم اجتماعی برقرار کند. اما اینکه در قلب افراد تجسس کند که چند درجه تقوا هست، این مساله قابل کمیت‌گذاری نیست. آنچه حکومت باید نظارت کند این است که عرف جامعه از سوی افراد حفظ شود. به بهشت رفتن به زور نیست. بهشت جای آرامش و رضایت خاطر است. منظور آقای روحانی هم منطبق با قرآن است که « لا اکراه فی‌الدین...» آقای روحانی می‌خواهد افراد طعم شیرین اسلام را در عمل ببینند نه در حرف. ایشان می‌خواهند چهره مهربان و چهره رحمانی اسلام به دنیا نشان داده شود. فکر می‌کنم آقای روحانی در این جهت تلاش می‌کنند از همین‌رو همان‌گونه که مقام معظم رهبری تاکید کردند دولت را همراهی کنید.
در همین بحث با موضوع دین دولتی مواجه هستیم که آقای رئیس‌جمهور به رد آن پرداخته‌اند. دین دولتی چگونه تعبیر می‌شود؟دین دولتی به این معناست که هر چه دولت می‌خواهد به‌گونه‌ای قانونی یا تحمیلی به مردم تحت عنوان دین تحمیل و تزریق کند. اما آقای روحانی می‌گوید دین امری نیست که با کپسول، قرص و آمپول به مردم تزریق کرد. دولت باید در جهت بهشت مردم را هدایت کند. راه خوب را پیش روی مردم بگذارد. اما این اموری نیست که مثلا با دستور دولت راه جهنم بسته شود. در طول تاریخ همیشه راه جهنم و بهشت بوده است. این خود فرد است که باید بهشت و جهنم را برای خود انتخاب کند و تفسیر سخن آقای روحانی همین است و تفسیر صحیحی است. اینکه دولت مسائلی همچون یقین، ایمان، باور، اعتقاد و معرفت به بهشت را با امر و نهی تامین کند، این اصلا شدنی نیست و بحث بیخودی است. اصلا امکان ندارد. این موارد به خود فرد مربوط می‌شود. دولت می‌تواند زمینه خوب شدن، اخلاق بهشتی، اخلاق معرفتی را برای مردم فراهم کند. اما اینکه همه مردم را دیندار و مومن کند، شدنی نیست و تکلیف مالایطاق است.
فکر می‌کنید اظهارات اخیر درباره فرهنگ و آخرت و بهشت مردم تا چه میزانی با استقبال افکار عمومی مواجه می‌شود؟این موارد بحث تازه‌ای نیست در زمان شهید بهشتی هم مطرح بود. ایشان هم همیشه بر جنبه‌های رحمانی دین تاکید داشتند و بحث‌های تازه‌ای نیست. آنچه برای جامعه مهم است ایجاد جامعه مرفه همراه با عدالت است.
آیا حملات به دولت در حوزه‌های مختلف از جمله موضوع بهشت برای زمین زدن دولت است؟البته این نظر همه روحانیون نیست. علما و فضلای حوزه همه هماهنگ با دولت هستند. فقط تعدادی از علما سلیقه‌های تند و خشن ترویج می‌کنند. از ادبیات تند استفاده می‌کنند که در شأن علمای دینی نیست. علمای دینی باید آغوش باز داشته باشند، مقام معظم رهبری هم بر وحدت و انسجام تکیه دارند، امام خمینی(ره) هم دائما بر وحدت تکیه داشتند. این‌گونه موضع‌گیری در برابر منتخب ملت و مردم باعث تضعیف روحانیت و همچنین تضعیف علمای دینی می‌شود و نباید این موضع‌گیری‌های تند و خشن وجود داشته باشد.
بعضا انتقادهایی را به شیوه مدارای رئیس‌جمهور در برابر مخالفان شاهد هستیم، شما هم در زمره این افراد هستید؟منش و سلوک هر فردی به خودش و به جوهره وجودش برمی‌گردد. جوهره وجودی آقای روحانی مدارا، محبت، لبخند و برخورد خوب و اخلاقی است. کمااینکه مخالفان ایشان اخلاقیات ذاتی و یک نوع خشونت‌گرایی ذاتی دارند که به روانشناسی فردی برمی‌گردد. اما از نگاه بیرونی روش آقای روحانی جاذبه بیشتری داشته و دارد و محبوبیت ایشان به خاطر منش اخلاقی‌شان است و معتقدم همین راه را باید ادامه دهند و مردم هم در انتخابات 24 خرداد علاقه‌مندی خود را به این منش رئیس‌جمهور نشان دادند. اتفاقا مخالفان ایشان می‌خواهند رئیس‌جمهور را عصبانی کنند و در موضع‌گیری تقابلی قرار دهند.
آیا این حملات را مرتبط با انتخابات مجلس می‌دانید؟همه‌چیز به همه‌چیز مربوط است. سخنرانی‌ها با یکسری لوازم منتهی شود به مسائل سیاسی و از جمله انتخابات و این بحث‌ها هم نتایجی در موضع‌گیری‌های سیاسی به دنبال دارد.
