آزادسازی ۲.۸ میلیارد دلار ایران و تبدیل اورانیوم ۲۰ درصد به سوخت

مذاکره کننده ایران با ۱+۵ گفت: فاصله چشمگیری درباره برخی موضوعات اساسی مانده که به تلاش بیشتر نیاز دارد.

به گزارش «تابناک»، دکتر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، جمعه شب در نشست خبری مشترک با کا‌ترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با خواندن بیانیه‌ای گفت: ما همراه کشورهای ۱+ ۵ به طور فشرده برای رسیدن به برنامه اقدام مشترک جامع با اشاره به توافق ژنو تلاش کردیم.

وی گفت: ما نشست هایی در اشکال گوناگون و در فضایی سازنده برگزار کردیم تا به راهکاری دست یابیم که تضمین کند برنامه هسته‌ای ایران در مسیر صلح‌آمیز می‌ماند.

ظریف اظهار کرد: ما با برگزاری جلسات با حضور وزرای خارجه، مذاکرات را تشدید کردیم تا از نزدیک با میزان پیشرفت مذاکرات آشنا شوند. پیشرفت ملموسی داشتیم و برای تدوین متن کار کردیم؛ اما در برخی موضوعات اساسی فاصله چشمگیری مانده که به تلاش بیشتر نیاز دارد. به همراه وزرای خارجه دیگر تصمیم گرفتیم اجرای برنامه اقدام مشترک را تا ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴ ادامه دهیم. ایران و ۳+۳ تأکید می‌کنند که اجرای همه تعهداتشان را کارآمد و بموقع ادامه می‌دهند.

وزیر خارجه ایران تأکید کرد: با جدیت برای توافق جامع جلسات خود را در هفته‌های آینده برگزار خواهیم کرد.


کا‌ترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد جواد ظریف، بیانیه مشترکی درباره مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+ ۵ را منتشر کردند. اشتون متن کامل این بیانیه را در این نشست خواند که به شرح زیر است؛

«به همراه وزرای امور خارجه ۳+۳ تصمیم گرفته‌ایم اجرای تدابیر برنامه اقدام مشترک را تا ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴ (سوم آذر ۱۳۹۳) که بنا بر زمان بندی پیش بینی شده در این برنامه است، ادامه دهیم. ایران و ۳+۳ دوباره تأکید می‌کنند که اجرای همه تعهداتشان در برنامه اقدام مشترک را به صورت کارآمد و بموقع ادامه خواهند داد.

ما با عزم راسخ برای رسیدن به توافق پیرامون یک برنامه جامع اقدام مشترک، در نخستین فرصت ممکن، نشست های خود را در اشکال مختلف در هفته‌های آینده برگزار خواهیم کرد.

در چند هفته گذشته، ما تلاش‌های خود را فزاینده از جمله از طریق حضور فعال وزرا و معاونین وزرای امور خارجه ۳+۳ که روز ۱۳ ژوییه ۲۰۱۴ به وین آمدند تا از نزدیک با میزان پیشرفت مذاکرات آشنا شوند، تشدید کردیم. هرچند پیشرفت‌های ملموسی در برخی موضوعات داشته و مشترکا برای تدوین یک متن برنامه جامع اقدام مشترک کار کرده‌ایم، هنوز فاصله چشمگیری در برخی موضوعات اساسی مانده که نیاز به زمان و تلاش بیشتری دارد.

ما نشست های مختلفی به اشکال گوناگون و در فضایی سازنده برگزار کردیم تا به راه حل جامع و درازمدت مورد توافق مشترک دست یابیم که تضمین کند برنامه هسته‌ای ایران همواره صلح آمیز خواهد بود. ما به همراه مدیران سیاسی کشورهای ۳+۳ (انگلیس، فرانسه، آلمان، ایالات متحده امریکا، روسیه و چین) و فشرده برای رسیدن به یک برنامه جامع اقدام مشترک با استفاده از شتاب سیاسی حاصل از تصویب و اجرای روان برنامه اقدام مشترک ۲۴ نوامبر ۲۰۱۳ توسط طرفین تلاش کردیم.

ما از دولت اتریش و سازمان ملل متحد هم به دلیل حمایت فوق العاده آن‌ها برای میزبانی این مذاکرات در وین سپاسگزاریم».



آزادسازی ۲.۸ میلیارد دلار ایران و تبدیل اورانیوم ۲۰ درصد اکسیدشده ایران به سوخت

یک مذاکره کننده ارشد ایرانی گفت: اختلاف‌های عمیقی در مسائل مختلف وجود دارد. همان گونه که پیشتر گفتیم، شروع به نوشتن متن پیش‌نویس کردیم و پیشرفت خوبی به لحاظ متن داشتم؛ اما در محتوا اختلاف باقی است و بیش از ۶۵ درصد متن انجام شده، ولی ۳۵ درصد مسائل مانده که شامل مسائل کلیدی است.

سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران بامداد شنبه در نشست خبری در وین ادامه داد: در مذاکرات اخیر موفق به کامل کردن متن نشدیم و مواضع ما با مواضع آن‌ها فاصله زیاد دارد و نتوانستیم این فاصله را پر کنیم. اما از آنجا که فضای مذاکرات سازنده است و اراده جدی در طرف‌ها برای رسیدن به راه‌حل وجود دارد، به این نتیجه رسیدیم که باید مذاکرات ادامه پیدا کند.

او ادامه داد: ما برای ادامه مذاکرات منعی نداشتیم و می‌توانستیم بنا بر توافق ژنو ادامه دهیم. بر پایه توافق ژنو یک سال زمان مذاکره‌ است، اما با توجه به گام اول توافق ژنو که ۲۹ تیر پایان می‌یافت باید روند تمدید می‌شد. از این روی، در سه روز پایانی به این جمع‌بندی رسیدیم که توافق جامع تا ۲۹ تیر عملی نیست؛ بنابراین، درباره تمدید گام اول توافق ژنو حرکت کردیم و اگر تمدید نمی‌شد، خودکار همه چیز به شش ماه پیش بازمی‌گشت.

عراقچی زمان تمدید مذاکرات را چهار ماه اعلام کرد و گفت: همه تعهداتی که دو طرف در توافق ژنو پذیرفته بودند از جمله اقدامات ایران و ۱+ ۵ برای چهار ماه دیگر ادامه می‌یابد؛ اما از آنجا که برخی از تعهدات دو طرف ماهیت و شکلش تغییر یافته بود، نیاز به مذاکره داشتیم تا ببینیم چگونه تعهدات در قالب توافق ژنو ادامه پیدا کند. یکی از این مسائل، مبلغ ۴.۲ میلیاردی دلار بود که در ازای تبدیل مواد ۲۰ درصدی ما به اکسید اورانیوم و رقیق‌سازی بود.

وی افزود: ما بر این باور بودیم برای چهار ماه آینده باید ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار آزاد شود، حال آنکه برخی بر این باور بودند چون اقدام ایران برای تبدیل مواد ۲۰ درصدی‌اش تمام شده مبلغ جدیدی نباید پذیرفته شود اما در ‌‌نهایت پذیرفتند که این مبلغ پرداخت شود؛ یعنی در چهار ماه آینده و در شش قسط (چهار قسط ۵۰۰ و دو قسط ۴۰۰ میلیون دلاری) به کشورمان پرداخت می‌شود که نقدی خواهد بود و از اول ماه اوت تقریبا هر ۲۰ روز (یا هر سه هفته) این مبالغ پرداخت می‌شود.

او ادامه داد: ما مشابه توافق ژنو که برای اجرای عملی توافق یک «متن نانوشته» (non paper) داشت برای این تمدید توافق هم چنین متنی داریم و بعضی از نقاط ابهام که در توافق ژنو بود هم سعی کردیم در این مرحله از بین ببریم؛ از جمله در زمینه نحوه پرداخت‌ها که ناهماهنگی‌هایی وجود داشت، کوشیدیم برطرف شود. درباره بیمه ابهاماتی بود که شرکت‌های بیمه مشکلاتی داشتند. همچنین برخی اقدامات ایران هم در این متن روشن‌تر بیان شده است؛ از جمله تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران یا تبدیل دورریز‌های مواد غنی‌شده به اورانیوم طبیعی که آماده بشود برای غنی‌سازی که این میزان حدود ۳ تن است و پسماند به شمار می رود.

وی در پاسخ به اینکه ایران در ازای آزاد شدن مبلغ مورد اشاره در چهار ماه آینده چه کاری انجام می‌دهد، گفت: اتفاق جدیدی نمی‌افتد، اما برخی کارهایی که بنا بر برنامه و زمان‌بندی خود باید انجام می‌دادیم، در این چهار ماه انجام می‌دهیم که جزییاتش در متن آمده است.

عراقچی درباره بیانیه مطبوعاتی جان کری که پس از پایان مذاکرات جمعه شب منتشر شد مبنی بر این‌که ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار در مقابل تبدیل تمام اورانیوم غنی‌شده‌ ایران به سوخت پرداخت می‌شود، گفت: ایران اورانیوم غنی‌ شده ۲۰ درصد خود را که تبدیل به اکسید شده است به سوخت برای راکتور تهران تبدیل می‌کند. در توافق ژنو تنها پذیرفته بودیم که بخشی از مواد ۲۰ درصد را به اکسید و بخشی دیگر را رقیق کنیم و بحثی از تبدیل اکسید به سوخت نبود که در چهارچوب تمدید توافق برای چهار ماه قرار است مقادیری که در شش ماه گذشته به اکسید تبدیل شده به سوخت تبدیل شود.

وی گفت: البته همه اکسید ما به سوخت تبدیل نمی‌شود؛ بلکه در چهار ماه آینده ۲۵ کیلو به سوخت تبدیل و مقادیر دیگر در چهارچوب برنامه خودمان در ماه‌های بعد تبدیل می‌شود.

معاون وزیر خارجه در پاسخ به پرسش دیگری درباره رقیق‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد نیز گفت: این کار بر اساس توافق ژنو و آژانس انجام شده و تا امروز و فردا از سوی آژانس اعلام می‌شود. عراقچی تصریح کرد: هدف از این اقدامات در چهار ماه آینده این است که فضای مساعد مذاکراتی حفظ شود.

این دیپلمات ارشد ایرانی تأکید کرد، غنی‌سازی و میزان و ظرفیت آن مهم‌ترین اختلاف نظر بین ایران و ۱+ ۵ است و راکتور اراک به شکلی که ماهیت آب سنگینش حفظ شود و میزان پلوتونیوم آن پایین بیاید، تأسیسات فردو، تحقیق و توسعه و نظارت‌های بیشتر دیگر موارد اختلافی را تشکیل می‌دادند. درباره غنی سازی ایده‌هایی است؛ اما مهم این است که چشم انداز صنعتی برنامه غنی‌سازی ما حفظ شود که مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره کردند و این چشم انداز باید در هر راه‌حلی حفظ شود. باید بگویم در پانزده روز اول تقریبا ۸۰ درصد مباحث درباره غنی‌سازی و اراک بود و فکر می‌کنیم اگر در این‌ دو مورد مسائل حل شود کار راحت می‌شود.

عراقچی در پاسخ به اینکه تحلیل‌ها بر این است که اختلاف‌ها بر سر غنی‌سازی درباره چگونگی ادامه غنی‌سازی در ابتدای توافق احتمالی است، گفت: نقطه شروع، پایان، مسیر و زمان حرکت و نوع و تعداد دستگاه‌ها و میزان ذخایر در قالب بحث غنی‌سازی است که همه این‌ها مورد بحث است. از دیگر موارد اختلافی بین ایران و ۱+ ۵ دوره زمانی گام پایانی و حرکت ایران به سمت صنعتی شدن در غنی‌سازی است.

این دیپلمات کشورمان درباره اکسید کردن میزان اورانیوم ۵ درصدی و ذخایر اورانیوم ۵ درصدی گفت که در مورد این بخش‌ها بنا بر توافق ژنو عمل خواهد شد.

عراقچی اظهار کرد: از پرانتز‌ها کم شده اما آن‌هایی که مانده از موضوعات مهم و محتوایی هستند. الان با یک متن ۸ تا ۹ صفحه ای مواجه‌ایم که دو برابر این صفحات پیوست دارد؛ بنابراین با یک سند پیچیده و طولانی مواجه‌ هستیم. الان بین ۶۰ تا ۷۰ درصد متن آماده است؛ اما همچنان پرانتز‌ها (عبارات مورد اختلاف) و سه نقطه‌ها (اعداد مورد اختلاف) و نقاط خالی زیادی هست.

او درباره ایده‌ها برای باز طراحی راکتور اراک گفت: چندین پیشنهاد مطرح است و درباره هیچ کدام هنوز توافق کامل شش کشور و ایران قرار نگرفته است. درباره اراک از سوی اعضای ۱+ ۵ گزینه‌هایی مطرح شده که برخی مورد اتفاق نظر همه و برخی مورد نظر برخی اعضاست؛ بنابراین بین آن‌ها هم اشتراک نظر کامل نیست.

معاون وزیر خارجه درباره شمار سانتریفیوژ‌ها اظهار کرد: ۱۹۰۰۰ سانتریفیوژ وضعیت کنونی ماست. اینکه چه تعداد از این‌ها کار خود را ادامه دهد، موضوع مذاکره است؛ اما ۱۹۰ هزار سو خواست امروز ایران نیست و بلکه فاصله زمانی تا رسیدن به این میزان وجود دارد و این فاصله زمانی چقدر است و چگونه به سمت آن حرکت می‌کنیم محل بحث و مذاکره است.

عراقچی درباره اظهارات رهبری مبنی بر نیاز قطعی ایران به ۱۹۰ هزار سو و تاثیر آن بر فضای مذاکرات گفت: فرمایش رهبری و دقت نظر ایشان درباره جزییات راهگشا بود چون چشم‌انداز برنامه هسته‌ای را برای ما مشخص کردند که نشان دهنده هدفمندی برنامه ماست و حاکی از اعتمادسازی ماست در عین حال طرف‌های مقابل ما دراین‌باره دیدگاه‌های خود را دارند.

وی درباره وضعیت تحقیق و توسعه در مدت تمدید توافق ژنو گفت که وضعیت در این بخش به‌‌ همان روال شش ماه گذشته می‌ماند.

این دیپلمات ارشد ایرانی درباره احتمال تحریم افراد و شرکت‌های گوناگون در چهارچوب تحریم ایران تصریح کرد: تحریم‌های گذشته و تحریم‌های کنونی؛ ادامه دارند و افراد و شرکت‌هایی که از اجرای تحریم‌ها تخلف می‌کنند به فهرست سیاه متخلفان اضافه می‌شوند، ولی تحریم جدیدی پس از توافق ژنو وضع نشده؛ هر چند این اقدامات مخالف روح توافق ژنو است.

معاون وزیر خارجه با اشاره به موضوع لغو تحریم‌ها گفت: درباره لغو تحریم‌ها و جدول مورد نظر آن، ما معتقدیم همه تحریم‌ها باید یکباره رفع شوند. تحریم‌ها نباید تقسیم شوند؛ یعنی همه تحریم‌های نفتی و بانکی باید یکجا برداشته شوند، نه اینکه آن‌ها را به انواع تحریم‌ها تقسیم کنند و بخواهند هر کدام را در یک دوره بردارند. فاصله زمانی در لغو تحریم‌ها با توجه به اقداماتی را که ایران هم متقابلا باید انجام دهد، می‌پذیریم و دوره اعتمادسازی لزوما با دوره لغو تحریم‌ها یکی نیست.

او تصریح کرد: بیشترین میزان اختلافات ایران با آمریکاست و به طور طبیعی بیشترین مذاکره نیز با آن‌ها صورت می‌گیرد؛ البته بین اعضای ۱+ ۵ هماهنگی هست و ما انتظار داریم آن‌ها مواضع یکسانی داشته باشند.

معاون وزیر خارجه درباره ادامه مذاکرات در چهار ماه آینده گفت: در دو، سه هفته‌ آینده هیأت‌ها به خانه بازمی‌گردند و ارزیابی دوباره ای روی مباحث انجام می‌دهند و پس از آن مذاکرات در سطوح گوناگون آغاز می‌شود. هنوز به مذاکرات کار‌شناسی زیادی نیاز است. همچنین مذاکرات در سطح آقای ظریف و خانم اشتون احتمالا برای اواخر آگوست و اوایل سپتامبر انجام خواهد شد. از سویی، ممکن است مذاکرات دو جانبه صورت گیرد؛ بنابراین، زمان و مکان مذاکرات به سطح مذاکرات و شرایط بستگی دارد. در تماس‌های آینده بین بنده و خانم اشمید این مسائل نهایی می‌شود.

وی گفت: ایده‌هایی برای موضوعات مختلف وجود دارد؛ اما باید روی آن‌ها کار کرد. به دلیل پیچیدگی مسائل، کار سخت و کند پیش می‌رود. ایران بسته‌ای را که در هر موضوع راه‌حل‌هایی ارایه کرده به طرف مقابل داده است.

وی درباره امکان نیاز به حضور و مذاکره رؤسای جمهور هفت کشور برای رسیدن به توافق و برگزاری مذاکرات در نیویورک گفت: شایعاتی درباره انجام مذاکره در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل مطرح شده است؛ البته همه چیز ممکن است اتفاق بیفتد؛ اما برنامه‌ریزی برای این مساله نشده و حضور سران کمکی به مذاکره نمی‌کند.