رشد نزولی کشور در حوزه کتابخوانی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از رشد نزولی کتابخوانی بین افراد جامعه خبر داد و با ابراز نگرانی از روند موجود گفت: در حال حاضر حتی از ظرفیت کتابخانه های کشور و منابع آنها برای مطالعه استفاده نمی‌شود.

به گزارش خبرنگار مهر، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی پیش از ظهر امروز یکشنبه 29 تیر با حضور در دانشگاه علوم پزشکی ایران از کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد این دانشگاه بازدید کرد.

وزیر ارشاد در این جلسه با بیان اینکه داستان کتابخانه علوم پزشکی ایران یک داستان غم انگیز است گفت: کاری که در طول دو دهه قرار بوده انجام شود و طرحی که به درستی با عنوان کتابخانه ملی پزشکی ایران قرار بوده به اتمام برسد، با تعدیل هایی روبرو شده است و این طرح هنوز محقق نشده است.

علی جنتی امکانات و ظرفیت های کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران را شگفت انگیز خواند و گفت: بنده با شناختی که از آقای هاشمی (وزیر بهداشت) دارم، خیلی امیدوارم که تحرک جدیدی در این دانشگاه ایجاد شود.

این عضو کابینه یازدهم در عین حال به تنگناهای مالی دولت اشاره کرد و افزود: مشکل عمده وزارت بهداشت، وزارت ارشاد و کل دولت، کمبودهای مالی است و واقعیت این است که با توجه به تحریم هایی که تحمیل شده، وضع مالی دولت خیلی خوب نیست. به طوریکه در همین سه ماهه اول امسال بخش قابل توجهی از درآمدهای پیش بینی شده از بودجه کل کشور تحصیل نشده و می‌شود گفت تا به امروز هیچ یک از پروژه‌های عمرانی کشور، نتوانسته‌اند اعتباری بگیرند تا به کار خود ادامه بدهند.

به گفته جنتی در حال حاضر دولت تنها به پروژه‌هایی که به 80 درصد پیشرفت فیزیکی رسیده‌اند، اعتبار اختصاص می‌دهد و این در حالی است که حدود 3 هزار پروژه نیمه تمام (از 10 تا 70 درصد) در کشور وجود دارد.

وزیر ارشاد در عین حال وعده داد که دولت اگر دستش باز باشد، قطعا به این حوزه (علوم پزشکی)، بیشتر کمک خواهد کرد.

وی در بخش دیگری از سخنانش به وقت کتاب و کتابخوانی و سرانه اندک مطالعه در بین ایرانی‌ها اشاره کرد و یادآور شد: بحث کتاب و کتابخوانی امروز خودش یک مساله جدی است و علی رغم همه تلاش‌هایی که صورت گرفته و می‌گیرد، متاسفانه در حوزه کتابخوانی ما یک رشد نزولی داشته‌ایم. تیراژ کتاب‌ها هم که در برخی سال‌ها بین 4 هزار تا 5 هزار نسخه و حتی بعضا 10 هزار نسخه بود، در طول سال‌های اخیر پایین آمده و گاه به زیر هزار نسخه هم می رسد. آمار کتابخوانی در کشور ما پایین آمده است و این در حالی است که تلاش‌های زیادی صورت می‌گیرد تا فرهنگ کتابخوانی در کشور جا بگیرد.

جنتی گفت: در بعضی کشورها شما می‌بینید که آدم‌ها در هر جایی یک کتاب جیبی یا پالتویی دستشان است و حتی در فاصله رسیدن یک قطار یا اتوبوس در ایستگاه، مشغول مطالعه هستند، ولی در ایران حتی از ظرفیت خود کتابخانه ها هم استفاده نمی شود.

علی جنتی که در جمع اساتید دانشگاه علوم پزشکی ایران سخن می‌گفت، وضعیت کتابخوانی و مطالعه در این حوزه را از ضروریات و الزامات پیشرفت علم پزشکی در کشور خواند و گفت: ایران همواره مهد تمدن بوده و نه تنها در منطقه بلکه در جهان جایگاه ویژه‌ای داشته است. این جزء افتخارات ما است که کسی مثل ابن سینا را داریم که در رشته های پزشکی در زمانه خودش سرآمد بوده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آمادگی وزارتخانه متبوعش را برای ارائه هرگونه کمکی به پیشرفت علم پزشکی در کشور اعلام کرد و گفت: ما می‌توانیم از طریق برقراری ارتباط بین کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران و نهاد کتابخانه های عمومی کشور، این کتابخانه را به منابع البته عمومی تر تجهیز کنیم.

وی همچنین از تلاش برای مذاکره با وزیر علوم تحقیقات و فناوری جهت رفع مشکل انتقال نسخ خطی و قدیمی حوزه پزشکی از دانشگاه تهران به کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران سخن گفت و یادآور شد: منطقا باید کتاب های خطی حوزه علوم پزشکی در این کتابخانه نگهداری شود.

جنتی در بخش دیگری از این جلسه در مورد مشکلات مربوط به اخذ مجوز برای نشریات تخصصی حوزه علوم پزشکی بیان کرد: صدور مجوز برای نشریات تخصصی در هیات نظارت بر مطبوعات خارج از نوبت انجام می شود و این در حالی است که درخواست هایی از سال 1381 به این طرف در هیات نظارت مانده بود که خوشبختانه همه آنها تعیین تکلیف شده و الان ما رسیده ایم به تاریخ اردیبهشت 1392.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین به مسئولان کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران پیشنهاد داد نشریات و مجلات قدیمی موجود در این کتابخانه را در قالب اخذ فاینانس از ناشران و شرکت های علمی اصلی تولیدکننده این مجلات، اسکن کنند تا برای همگان قابل استفاده باشند.

وی در خصوص لزوم تعامل بیشتر کتابخانه ملی ایران با کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه علوم پزشکی ایران وعده داد که در این مورد با سیدرضا صالحی امیری رئیس سازمان اصناف و کتابخانه ملی ایران رایزنی کند.

جنتی همچنین در بخش دیگری از سخنانش از تلاش مرکز توسعه و فناوری رسانه های دیجیتال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ایجاد شبکه ملی فرهنگ خبر داد و از مسئولان کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران خواست در قالب این طرح، منابع خود را در دسترس تعداد قابل توجهی از شهروندان قرار دهد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان سخنانش بار دیگر از مشکلات مالی دولت و مجموعه تحت مدیریت خودش سخن گفت و از جذب همکاری سازمان ها و نهادهای دیگر برای پیشبرد امور حوزه فرهنگ مانند شهرداری تهران خبر داد و با قدردانی از فعالیت های فرهنگی این مجموعه، در عین حال گفت: اعتبارات معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران و سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران از کل بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بیشتر و نزدیک به 1800 میلیارد تومان است.

پیش از شروع این بازدید وزیر ارشاد در جلسه ای با ریاست دانشگاه علوم پزشکی ایران و همچنین کتابخانه مرکزی دانشگاه و نیز جمعی از اعضای هیات علمی آن گزارش مشروح سید بهنام الدین جامعی، رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران را استماع کرد.

در این گزارش، شرحی از تاریخچه دانشگاه علوم پزشکی ایران ارائه شد که بر اساس آن این مرکز در سال 1352 و تحت عنوان مرکز پزشکی شاهنشاهی تشکیل شد و یکسال بعد هم برنامه ریزی برای نحوه ایجاد آن آغاز شده است.

نکته جالب در این گزارش این است که اولین واحد این مرکز، کتابخانه آن بوده که در سال 1354 با عنوان کتابخانه منطقه ای مدیترانه شرقی راه‌اندازی شده است.

بر اساس طرح ابتدایی دانشگاه علوم پزشکی ایران قرار بوده سالانه 2 هزار و 400 ژورنال تهیه شود. با این حال دانشگاه علوم پزشکی ایران در سال 1365 و درست یکسال بعد از تشکیل وزارت بهداشت، متولد شد و در سال 1368 هم طرح جامع آن به هیات دولت ارائه شده است که در این طرح، کتابخانه مرکزی این دانشگاه تحت عنوان کتابخانه ملی پزشکی ایران تعریف شده است.

در ادامه این گزارش و با اشاره به فراز و فرودها و چالش ها برای ایجاد چنین کتابخانه بزرگی از افتتاح ساختمان کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران در 22 بهمن 1389 در 10 هزار متر مربع و 11 طبقه سخن رفته بود.

به گفته جامعی، در حال حاضر 23 هزار عنوان کتاب در 36 هزار نسخه به زبان انگلیسی، 8 هزار عنوان کتاب در 18 هزار نسخه به زبان فارسی، 5 هزار عنوان کتاب عمومی به زبان فارسی، 20 هزار جلد پایان‌نامه و همچنین 3 هزار و 239 عنوان نشریه چاپی در 800 هزار شماره در کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی نگه داری می شود.

رئیس کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران در پایان گزارش خود و با بیان اینکه این کتابخانه ماهانه 10 هزار نفر بازدیدکننده دارد، پیشنهاد توسعه آن را به  کتابخانه ملی پزشکی ایران، به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه کرد.

در پایان این برنامه علی جنتی به همراه مسئولان دانشگاه علوم پزشکی ایران در کتابخانه مرکزی این دانشگاه از بخش های مختلف این کتابخانه بزرگ بازدید کرد.