ایرانی‌ها غمگینند؟

در سال 2013 موسسه گالوب گزارشی مبنی بر بررسی وضعیت خشنودی و خوشحالی در بین 138 کشور منتشر کرد که بنا به این گزارش، عراق نخستین کشور غمگین جهان معرفی شده است. بعد از عراق، کشورهای ایران، مصر، یونان و سوریه به ترتیب به عنوان ناشادترین کشورهای جهان معرفی شدند.

در این نظرسنجی از افراد پرسیده بودند آیا در روز قبل از نظرسنجی، آنها احساس عصبانیت، فشار روحی، غم، درد جسمی و نگرانی داشته‌اند یا خیر. پس از جمع بندی پاسخ‌های مثبت به این پرسش‌ها، نتیجه گیری شد که مردم کدام کشورها بیشتر از بقیه ناشاد هستند.

گالوپ در خبری که از این نظرسنجی منتشر کرده، به ایرانیان حق داده تا احساس شادی نکنند و از بیکاری، نرخ بالای تورم و تحریم‌های جهانی به عنوان دلایلی نام برده که از نظر این موسسه می‌تواند در احساس نکردن شادی مردم ایران موثر بوده باشند. نکته قابل توجه درمورد این گزارش این است که آیا واقعا ایران پس از کشور عراق جزء ناشادترین کشورها است یا خیر، نکته‌ای که در این گزارش به نظر کارشناسان کشورمان می‌رسد این است که تحقیقات این گزارش علمی و مبتنی بر واقعیت نیست.

دکتر رضا دانشمند، روانپزشک در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه معیارها و میزان دقت رتبه‌بندی کشورهای غمگین دنیا از لحاظ علمی مشخص نیست، اظهار کرد: در این گزارش، آمار کشورهایی مانند عراق، لبنان، سوریه و مصر جزء کشورهای غمگین جهان نام برده شده‌اند که به دلیل شرایط ویژه پرتنش و وجود جنگ در این کشورها، این آمار قابل توجیه است، اما با توجه به اینکه ایران با هیچ جنگی روبرو نیست و از شرایط امنی برخوردار است، میزان بالای غمگینی می‌تواند علل دیگری داشته باشد که نیازمند ارزیابی بیشتر است.

لزوم ایجاد سیاست گذاری برای کاهش افسردگی

وی با تاکید بر اینکه باید سیاست‌هایی در کشور در خصوص کاهش افسردگی اعمال شود، تصریح کرد: وجود افسردگی و بیماری‌های روانی در کشور نباید کتمان شود، به علت اینکه کتمان این بیماری‌ها به حل مشکلات کمکی نمی‌کند. فرد مبتلا به افسردگی یا سایر بیماری‌های روانپزشکی مانند فرد مبتلا به هر بیماری طبی دیگر، باید برای درمان به روانپزشک مراجعه کند. مسئولین نقش موثری را در خصوص آگاهی مردم از این موضوع ایفا می‌کنند.

15 درصد افراد جامعه مبتلا به افسردگی هستند

دانشمند یادآور شد: در کشور ما آنچه که به عنوان بیماری و اختلال افسردگی شناخته می‌شود، تنها 15 درصد افراد را دربر می‌گیرد که این آمار تفاوت چندانی با سایر کشورهای دنیا ندارد، هرچند ممکن است دلایل شیوع افسردگی در ایران با سایر کشورهای پیشرفته یا در حال توسعه متفاوت باشد، لذا ضرورت دارد شرایط موجود کشور و دلایل عمده ی بروز افسردگی جهت ارایه راهکارهای درمانی بررسی شود.

افزایش میزان شادی با تقویت همبستگی بین افراد جامعه

وی با اشاره به اینکه فرد افسرده از هیچ چیز در زندگی احساس لذت نمی‌کند، خاطرنشان کرد: ایجاد روابط اجتماعی گسترده و تقویت همبستگی می‌تواند تاثیر مهمی در افزایش شادی در کشور و کاهش غمگینی و افسردگی داشته باشد.

دانشمند یادآور شد: افراد در موقعیت‌هایی که به ضرورت یا به تصادف در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند، به عنوان مثال در هنگام موفقیت‌های ملی و ورزشی، از احساسات بهتری برخوردار هستند.

لزوم تقویت شادی‌های دسته جمعی بین افراد جامعه

این روانپزشک تصریح کرد: افراد باید وقت بیشتری را در کنار یکدیگر صرف کنند تا شادی های دسته جمعی در آن ها نهادینه شود و باید موقعیت های مناسب ابراز شادمانی برای آن ها فراهم شود.

وی خاطرنشان کرد: بعضی از رفتارهای شادی‌آور در جامعه دارای هیچ‌گونه آثار مضری نیست و وجود آنها برای سلامت جامعه مفید است، بنابراین این رفتارها باید در جامعه تقویت شوند و این گونه گردهمایی‌ها نه تنها نباید منع شوند بلکه باید تقویت نیز شوند.

مردم کشور از فرصت کمی برای ابراز شادی برخوردار هستند

دانشمند با بیان اینکه مردم از فرصت کمی برای ابراز شادی در کشور برخوردار هستند، اظهار کرد: مردم ایران حتی برای یک بازی خوب تیم ملی فوتبال که منجر به باخت هم شده است در کشور به شادی‌های دسته جمعی می‌پردازند که این رفتار نشانه کم بودن فرصت ابراز شادی دسته جمعی در کشور است. یکی از فواید ابراز شادی های دسته جمعی، انتقال احساسات شادی آور به دیگران است.

وی با اشاره به اینکه زنان بیشتر از مردان مبتلا به افسردگی می‌شوند، گفت: اختلال افسردگی بیشتر در دهه چهارم عمر شروع می‌شود، هرچند امکان شیوع آن در تمام سنین، حتی در جوانان 20 تا 30 سال نیز وجود دارد.

این روانپزشک اظهار کرد: وجود احساس غم در افراد یک امر طبیعی است اما افزایش این احساسات همراه با تنش‌ها و عوامل استرس آور می‌تواند تبدیل به افسردگی شود، به شکلی که فرد افسرده روزها و هفته‌ها دارای یک احساس غمگینی مستمر و ناخوشایند است که این احساس موجب اختلال در روابط اجتماعی و تحصیلی می‌شود.

این روان درمانگر با اشاره به اینکه ایجاد شادی‌های دسته جمعی به طور متناوب در جامعه الزامی است، خاطرنشان کرد: ایجاد فضاهای گروهی نشاط آور در قالب باشگاه یا گردهمایی در کشور از نکات مهم است و مردم نباید منتظر یک موقعیت و یک مسابقه فوتبال برای ابراز شادی باشند.

کاهش همبستگی بین اعضای خانواده علل اصلی افزایش افسردگی جوامع امروزی

دکتر زینب مهدوی، روانشناس بالینی با اشاره به اینکه اضطراب می‌تواند منجر به افسردگی شود، به خبرنگار ایسنا گفت: اضطراب افرادی که مبتلا به افسردگی هستند باید کنترل شود. همچنین افسردگی می‌تواند منجر به عدم تمرکز و مسئولیت پذیری در زندگی شود، بنابراین ممکن است فرد افسرده کنترل و تمایل خود را برای ادامه زندگی از دست بدهد که این مسئله ممکن است منجر به خودکشی شود.

این روانشناس بالینی در خصوص علل ایجاد افسردگی خاطرنشان کرد: اضطراب، کاهش اعتماد به نفس، کمبود همبستگی بین اعضای خانواده و کاهش روابط اجتماعی از علل شایع ابتلا به افسردگی است. دور شدن اعضای خانواده و کاهش زمانی که افراد خانواده برای یکدیگر صرف می‌کنند، از علل اصلی افزایش افسردگی جوامع امروزی است.

کمبود اماکن عمومی برای جمع شدن جوانان از علل اصلی بروز افسردگی آنها

مهدوی، کمبود اماکن عمومی و شادی آور را علل اصلی ایجاد افسردگی جوانان دانست و گفت: باید اقدامات آموزشی جهت افزایش آگاهی خانواده‌ها در خصوص عوامل ایجاد مشکلات روانی انجام شود تا از مشکلاتی مانند افسردگی و دور شدن اعضای خانواده‌ها از یکدیگر جلوگیری شود. رسانه‌ها نقش موثری را در خصوص افزایش آگاهی مردم ایفا می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه افسردگی موجب عدم لذت فرد از زندگی می‌شود، اظهار کرد: افراد زمانی که مبتلا به افسردگی می‌شوند، گاهی دچار یک عذاب روحی بی پایان می‌شوند. همچنین افسردگی موجب تاثیر در رفتار اجتماعی افراد نیز می‌شود.

افزایش شیوع افسردگی در جوانان امروزی غیر قابل انکار است

مهدوی با اشاره به اینکه در جوامع امروزی جوانان بیشتر از دیگران در معرض خطر بیماری افسردگی هستند، تصریح کرد: جوانان به علت شکست‌های عاطفی و عدم توانایی رسیدن به خواسته‌های خود بیش از سنین دیگر مبتلا به افسردگی می‌شوند.

این روانشناس بالینی اظهار کرد: زمانی که فرد دچار ناکامی می‌شود، نسبت به تغییرات زندگی واکنش شدیدتری نشان می‌دهد. همچنین افسردگی ممکن است موجب کاهش وعده‌های غذایی روزانه افراد شود، بنابراین فرد افسرده به سمت بدبینی، انتقاد، عدم اعتماد به نفس و کاهش احساسات و قدرت تخیل هدایت می‌شود.

وی با اشاره به اینکه ایجاد هدفمندی و رضایت از زندگی موجب کاهش افسردگی می‌شود، تصریح کرد: افرادی که مبتلا به افسردگی هستند باید از انجام کارهایی که موجب کاهش انرژی و ایجاد استرس می‌شود، پرهیز کنند. همچنین فرد افسرده باید کمتر خود را مورد قضاوت دیگران یا خودش قرار دهد.

انجام ورزش موجب بهبود افسردگی می‌شود

مهدوی با تاکید بر اینکه کنترل افکار نقش موثری در درمان این بیماری دارد، اظهار کرد: فرد افسرده باید برنامه منظمی در خصوص فعالیت‌های روزانه خود داشته باشد. ورزش موجب کاهش تنش‌های ماهیچه‌ای، کنترل خشم و ذخیره اکسیژن در مغز افراد می‌شود.

این روانشناس بالینی با تاکید بر اینکه انجام کارهای دسته جمعی و گروهی موجب افزایش احساس کارآمدی و کاهش افسردگی می‌شود، خاطرنشان کرد: انجام امور لذت‌بخش موجب افزایش لحظه‌های شادی آور و کاهش افسردگی می‌شود. فرد افسرده می‌تواند با گفت‌وگو با دیگران و بازگو کردن اشتباهات خود نقش موثری را در کاهش مشغله ذهنیش ایفا کند.