حملات هوایی روز گذشته آمریکا و متحدانش علیه مواضع داعش در سوریه، به معنای آغاز رسمی فعالیت ائتلافی بود که آمریکا اعلام کرده، برای مبارزه با این گروه تروریستی تشکیل می‌دهد. در این میان، هرچند مقامات آمریکایی بارها اعلام کرده‌اند کارهای خود را با دولت سوریه و همچنین ایران هماهنگ نخواهند کرد، شواهد میدانی از در جریان بودن روند دیگری در این زمینه حکایت دارد.
به گزارش «تابناک»، سایت نشریه «فارن پالیسی» در مطلبی به موضوع ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش پرداخته و بر پایه مجموعه‌ای از شواهد، نتیجه می‌گیرد آمریکا اقدامات خود علیه این گروه را در هماهنگی با ایران و سوریه انجام می‌دهد؛ هماهنگی که از طریق واسطه‌گری عراق صورت می‌گیرد.
در این مطلب آمده است: بلافاصله پس از اینکه ایالات متحده بمباران مواضع داعش را در سوریه آغاز کرد، رئیس جمهور سوریه یک مهمان مهم را به حضور پذیرفت؛ فالح الفیاض، مشاور امنیت ملی عراق. در این دیدار، دو طرف درباره مبارزه جاری با تروریست‌های داعش گفت‌و‌گو کردند و بنا بر اعلام منابع خبری سوری، اسد در این دیدار به مهمان خود گفته، «سوریه از هر گونه تلاش بین المللی برای مبارزه با تروریسم حمایت می‌کند»؛ این دومین دیدار دو مقام نامبرده در چند هفته اخیر بوده است.
هرچند در گزارش مطبوعات سوری به موضوع حملات آمریکا علیه داعش اشاره مستقیمی نشده بود، می‌توان اظهارات اسد را در این چهارچوب تفسیر کرد که دولت سوریه در راه اقدامات دولت آمریکا علیه تروریست‌های داعش جلوگیری نمی‌کند و حتی به نوعی از این امر استقبال نیز می‌کند.
جنگ داخلی سوریه و در پی آن، ظهور گروه‌های افراط گرا در این کشور، سبب شکل گیری همسویی غیرمنتظره‌ای میان ایالات متحده و دشمنان همیشگی این کشور شده است. در عراق، حملات هوایی آمریکا گاه در حمایت از گروه‌های شبه نظامی شیعه‌ای صورت می‌گیرد که مورد حمایت ایران هستند، به گونه‌ای که می‌توان گفت واشنگتن در حکم نیروی هوایی ایران در عراق فعالیت می‌کند.
در مورد سوریه نیز هرچند باراک اوباما بارها خواستار سرنگونی بشار اسد شده، هم اکنون در عمل واشنگتن و دمشق در مبارزه با تررویست‌های داعش که خواستار براندازی دولت در سوریه هستند، در یک جبهه مشترک قرار گرفته‌اند.
هرچند مقامات آمریکایی می‌گویند، اقدامات خود در عراق را با نیروهای ایرانی هماهنگ نمی‌کنند، در خفا این موضوع را تأیید می‌کنند که اقداماتشان از طریق نیروهای امنیتی عراق ـ که نقش واسطه را دارند ـ با ایران هماهنگ می‌شود. اکنون با سفر فیاض به دمشق، می‌توان چنین استدلال کرد که عراق همین نقش را در رابطه میان دولت آمریکا و سوریه نیز انجام می‌دهد.
با نگاهی به روند جاری در عراق، می‌توان دید که این همکاری و هماهنگی در عمل چگونه انجام می‌شود. زمانی که نیروهای شیعه تحت حمایت ایران، توانستند محاصره شهر آمرلی را بشکنند، آمریکا نیز با نیروی هوایی خود نقش مهمی ایفا کرد. اما استفاده از نیروی هوایی در محدوده‌های کوچکی مانند آمرلی، نیازمند آن است که با نیروهای زمینی هماهنگی شده و حملات هوایی در حمایت از آن‌ها انجام بگیرد.
در این میان، از آنجا که روابط سیاسی میان تهران و واشنگتن تیره است، همکاری مستقیم نظامی میان دو طرف با واکنش‌های منفی شدیدی در هر یک از طرفین مواجه می‌شد. در نتیجه، نیروهای ایرانی نقشه‌های خود را به فرماندهان عراقی ناظر بر عملیات‌ها تحویل می‌دهند و آن‌ها نیز به نوبه خود آن را در اختیار آمریکایی‌ها می‌گذارند تا حملات هوایی هماهنگ انجام پذیرد.
اما دلیل اینکه ایالات متحده تمایلی برای اذعان به این همکاری ندارد، این است که در درجه نخست، تأیید این موضوع به معنای تأیید ناتوانی نیروهای عراقی در مبارزه با تروریست‌ها به تنهایی خواهد بود و در درجه بعد، این امر در عمل به معنای مشروعیت دادن آمریکا به حضور نظامی ایران در مرزهای عراق تعبیر خواهد شد.
اکنون ایالات متحده در سوریه نیز با مسأله مشابهی روبه روست. برای واشنگتن که مدت‌ها خواستار سرنگونی اسد بوده، همکاری مستقیم با دولت سوریه به معنای تقویت این دولت خواهد بود، اما از سوی دیگر، با توجه به اینکه دیگر گروه‌های مسلح مخالف بشار اسد توفیق خاصی در مبارزه با داعش نداشته‌اند، دولت اسد خود را به عنوان تنها شریک نظامی قابل اتکای آمریکا در سوریه مطرح کرده است.
اما حتی اگر فرضیه همکاری میان دولت سوریه و دولت آمریکا را رد کنیم، باز هم نمی‌توان سفر فیاض به دمشق را بی‌دلیل دانست؛ وی دست کم حامل پیامی برای دمشق بوده است. در حقیقت، اگر دولت سوریه از عملیات آمریکا آگاهی نداشته باشد و به روی هواپیماهای آمریکایی آتش بگشاید، خطر توسعه درگیری‌ها و وقوع جنگی آشکار میان آمریکا و سوریه وجود خواهد داشت؛ این احتمالی است که اوباما به شدت خواستار دوری از آن است و ایجاد یک کانال ارتباطی از طریق فیاض می‌تواند در رسیدن به این هدف کارساز باشد.
بنابراین، می‌توان چنین نتیجه گرفت که دولت آمریکا نه تنها بر خلاف مواضع اعلامی خود به کمک ایران برای مبارزه با داعش در عراق نیاز داشته و در عمل از این کمک استفاده می‌کند، بلکه حتی در سوریه نیز برای پیشبرد موفقیت آمیز برنامه‌های خود، به حداقلی از هماهنگی با دولت اسد نیازمند است.
