مدتی است حوزه هنری، دستخوش تغییرات شده و مهمترین نشانه این تحولات، تغییر مسیر فیلمسازانی است که در چند سال اخیر، فعالیت مستمری با این نهاد داشتند و آثار جدی را خلق کردند؛ اتفاقی که میتواند در سی و سومین جشنواره فیلم فجر و سهم حوزه از این رویداد نمود عینی یابد.
به گزارش «تابناک»، مجموعه حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان متولی بزرگترین زنجیره سالنهای سینمای کشور و یکی از بزرگترین مجموعههای فیلمسازی داخلی محسوب میشود که در هر دوره از جشنواره با چندین اثر حاضر است؛ آثاری که در چند سال اخیر، جزو آثار پرهزینه نبودند اما در عین حال توانستند جریان ساز باشند و به نوعی «فاخر» محسوب شوند.
حوزه هنری در دهههای اخیر فیلمهای فراوانی تولید کرده که شمارگانشان از ۱۰۰ عبور کرده اما در چند سال اخیر با نگرشی متفاوت به فیلمسازی روی آورده بود که «طلاومس»، «یه حبه قند»، «حوض نقاشی» و «بوسیدن روی ماه» و «امروز» نزدیکترین گزارههای ذهنی درباره این سبک فیلمسازی است؛ سبکی که با حداقل هزینه در پی فیلمسازی است و در عین حال با معرفی فیلمسازان تازه نفسی همراه شده که تولید فیلم «خسته نباشید» را میتوان در همین راستا ارزیابی کرد.
در این میان این روند آرام ادامه داشت تا اینکه برخی اتفاقات رخ داده در بدنه حوزه هنری، این احساس را به وجود آورد که فضای این نهاد دستخوش تغییراتی در سیاست گذاری و اجرا شده و علی رغم آنکه رویه سابق نتیجه بخش بوده، فضای متفاوتی شکل خواهد گرفت؛ فضایی که نشانهاش تغییر مسیر فیلمسازی برخی چهرههای مطرحی است که فعالیتهایشان با حوزه مستمراً برقرار بوده است.
منوچهر محمدی یکی از این فیلمسازان است. تصور میشد محمدی که پروژه «امام موسی صدر» را در دستور کار دارد، بدون مشکلی از حیث اعتبارات، بتواند این اثر را خلق کند اما این تهیه کننده مؤلف سینما این روزها در پی سرمایه گذار است و این تغییر مسیر جذب سرمایه معنادار است، زیرا طبیعتاً محمدی همچون گذشته از سرمایه گذاری حوزه هنری استقبال میکند و در طرف مقابل تغییر رویکردی رخ داده است.
محمدی درباره فیلمنامه زندگی و مبارزات امام موسی صدر که قرار است تهیه کنندگیاش را بر عهده داشته باشد و ساختش چندین ماه به تأخیر افتاده، گفت: «در شرایط انتظار به سر میبریم و فیلم هنوز درگیر مسائل مالی است و چون هنوز تولید آن اجرایی نشده، برآوردهای مالی هم انجام نگرفته است. من خیلی امیدوارم که این کار به نتیجه برسد، چون از سال ۸۵ درگیر این پروژه هستم و طبعا دوست دارم این فیلم به ثمر برسد و حاصل آن را روی پرده ببینم اما به نظر میآید شرایط عمومی برای ساخت آن هنوز مهیا نشده است».
این فیلمنامه به زندگی امام موسی صدر در یک هفته قبل از مفقود شدنش میپردازد و برای بازیگر این نقش به کسی نیاز است که به دو زبان فارسی و عربی مسلط باشد، با تحقیقات میدانی و مکتوب محمدرضا گوهری به نگارش درآمده و یکی از مهمترین پروژههایی است که با توجه به بیپولی سازمان سینمایی، تصور میشد در حوزه هنری کلید بخورد اما این اتفاق تاکنون رخ نداده است.
پروژه دیگری که وضعیت مشابه دارد، فیلم سینمایی است که کمال تبریزی قصد داشت با محوریت شهید «حسن باقری» فرمانده نابغه دوران دفاع مقدس و از مؤثرترین چهرههای عملیاتی جنگ تحمیلی بسازد. تبریزی باقری را یکی از تأثیرگذارترین فرماندهان دفاع مقدس دانسته و گفت: «شهید باقری بسیار شخصیت متفاوتی بوده اما متأسفانه بر خلاف دیگر فرماندهان دفاع مقدس همچون شهید همت و شهید باکری کمتر شناخته شده است».
نکته جالب اینکه فیلمنامه پروژه سینمایی شهید حسن باقری که با عنوان «عبور» ثبت شده، نیز توسط محمدگوهری نوشته شده و ظاهراً سناریوهایی که او مینویسد، در دست هر فیلمسازی که بیفتد، باید مسیر دشواری را تا ساختش طی کند. با این حال اولین پروژه تبریزی که مستقیم درباره جنگ و آن هم یکی از شاخصترین فرماندهان آن دوران است، فاقد سرمایه گذار است و سازمان سینمایی نیز توان سرمایه گذاری ۱۰۰ درصدی در پروژه را ندارد.
سید رضا میرکریمی نیز درباره پروژه «شهید همت» که از سوی حوزه هنری به او سفارش داده شده بود و مطابق با گفتههای سهیل جهان بیگلری مدیر عامل سازمان سینمایی سوره قرار بود با مشارکت انجمن سینمای دفاع مقدس در سال ۹۳ ساخته شود، چندین ماه پیش از وضعیت نامساعد در مسیر تولید این اثر سخن گفت؛ روندی که به نظر نمیرسد، تغییر جدی کرده باشد و یا اگر تغییری کرده، هنوز اطلاع رسانی نشده است.
با این اوصاف به نظر میرسد، در سی و سومین جشنواره فیلم فجر، جای این سه اثر خالی است؛ آثاری که اگر مسئولان حوزه هنری طبق وعدهای که داده بودند، مشارکت کافی میکردند، میتوانستند سهم سینمای دفاع مقدس و انقلاب را در جشنواره پیش رو پررنگتر از قبل سازند؛ اما اکنون نیز هنوز دیر نشده و با آغاز مشارکت برای تولید میتوان چشم انتظار رونمایی از این آثار مهم در سی و چهارمین جشنواره فجر بود.