آیا تبدیل کاربری ۱۲۰ هکتار از باغات کن به مسکونی، قانونی است؟!

اگر طرح جامع شهر را به واسطه تصویبش در نهادهای قانونی، قانون بدانیم، آیا نمی‌توان به آن بخش‌هایی از این قانون که مجوز تبدیل کاربری ده‌ها و صدها هکتار باغ و زمین بایر به مسکونی را داده، اشکال وارد دانست و خواستار تصحیح این اشکالات قانون شد؟

به گزارش «تابناک»، در بحبوحه بحث‌های درگرفته بر سر تغییر کاربری زمین پهناوری که برای ساخت بوستان مادر در نظر گرفته شده بود و مدتی پیش با تهاتری عجیب و غریب، به ازای مطالبات یک نهاد نظامی در پروژه دو طبقه ساختن بزرگراه صدر، واگذار شد ـ و ساخت مجتمع‌های بزرگ تجاری و مسکونی در آن آغاز شد ـ‌ نامه‌ای منتشر شد که حکایت از تأ‌کیدات مشدد رهبر انقلاب درباره حفظ فضاهای سبز شهری و ضرورت توسعه آنها داشت، ولی کمتر مورد توجه قرار گرفت.

در این نامه که از دفتر مقام معظم رهبری به شهردار تهران، وزیر راه و شهرسازی، وزیر کشور، استاندار تهران، رئیس سازمان بازرسی کل کشور و معاون محیط‌ زیست رئیس‌جمهور ارسال شده، آمده است: «اوضاع فضای سبز و باغ‌های شهر تهران مساعد نیست. برابر گزارش‌های واصله و شکایات مردم، فضای عمومی پارک‌ها و باغات در حال تخریب هستند، اگر لازم است قوانین خود را تغییر دهید تا فضای سبز در امان بماند. این موضوع را بررسی کرده و گزارش خود را برای معظم له ارسال کنید‌».

اندک دقت‌ در جان کلام این نامه، کافی است تا بدانیم‌ نظر رهبر انقلاب درباره تغییر کاربری باغات چیست. هر گونه تغییر کاربری باغات‌ ـ ولو آنکه قرار باشد به جایش ساختمان‌های مسکونی ساخته شده و بخشی از مردم را صاحب خانه کند ـ تا آنجا غلط و اشتباه است که ضرورت دارد، قوانینی که این تغییر کاربری‌ها را مجاز می‌کنند، تغییر دهیم و به نفع محیط زیست بازنویسی کنیم.

البته این نخستین بار نیست که چنین رویکردی از رهبر انقلاب درباره محیط زیست و فضاهای سبز شهری دیده می‌شود، بلکه ایشان پیشتر بار‌ها و بار‌ها به مناسبت‌های مختلف در این باره سخنان و هشدارهایی بیان داشته‌اند. از جمله آن‌ها، بیانات تفصیلی ایشان در جمع مسئولان شهری، استانی و کشوری در زمان کلنگ زدن بوستان ولایت در پایتخت بود که متأسفانه نشانه‌های فراموشی آن را در مسئولان (اینجا و اینجا را بخوانید)، به وضوح قابل مشاهده است!

آخرین نمونه از این دست هشدار‌ها و زنهارهای رهبر انقلاب را می‌توان در روزهای اخیر سراغ گرفت؛ جایی که ایشان در حضور جمعی از فعالان و مسئولان محیط زیستی کشور، بار دیگر به مواضع خود در این باره اشاره ‌و ابراز امیدواری کردند ‌اقدامات در این باره از توصیه فرا‌تر برود و «یک تحرّک و حرکت جدّی‌ دنبال کار باشد» تا علاج و درمان مشکلات بزرگ حاصل آید.

بر این اساس، شاید اقدام اخیر شورای شهر تهران را بتوان نخستین اقدام عملی در این راستا خواند‌ و ‌از آن تقدیر کرد؛ آنجا که می‌بینیم اعضای این شورا با تصویب طرحی دو فوریتی با نام «حفظ باغات کن»، به کمیسیون ماده 5 پیشنهاد داده‌اند تا کاربری مسکونی باغاتِ به هم پیوسته جنوب بزرگراه شهید همت اصلاح شده و به فضای سبز تبدیل شود.

اگر از این موضوع که این مصوبه با همه نقاط قوتش به یک پیشنهاد ختم شده و ممکن است فاقد اثرگذاری شود، بگذریم، همین که می‌بینیم توصیه‌های رهبر انقلاب به مطرح شدن یکی از اشکالات بزرگ طرح تفصیلی پایتخت منجر شده و ممکن است با همراهی اعضای کمیسیون ماده ۵ شهری و دیگر مسئولان مرتبط، به رهایی ۱۲۰ هکتار از اراضی جنوب بزرگراه شهید همت از ساخت و ساز و تبدیلشان به پهنه وسیع فضای سبز منجر شود، جای تقدیر و تشکر دارد.

تلاش اعضای شورای شهر برای پیگیری منویات محیط زیستی در کلان شهر تهران، زمانی کامل می‌شود که می‌بینیم رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران، وعده طرح شکایت علیه شهردار سابق منطقه ۵ تهران به دلیل صدور مجوزهای غیرقانونیِ ساخت و ساز در محدوده باغات را داده و خبر توقف برخی پروژه‌هایی را که‌ غیر قانونی در این منطقه آغاز شده بودند ‌به آن پیوست کرده است.

اینکه چرا شورای اسلامی شهر تهران در زمانی که تخلفات گسترده در محدوده باغات کن رخ می‌داد و ویلاهای خوش رنگ و زیبا، یکی پس از دیگری در باغات منطقه سبز می‌شدند، انشعابات آب و برق و گاز می‌گرفتند و ساخت، خرید و فروششان سود سرشاری نصیب برخی می‌کرد، سکوت کرده بودند و واکنشی از ایشان در حافظه اجتماع ثبت نشده، اشکالی است که می‌توان به این شورا و اعضای آن وارد دانست، ولی پیش از آن بهتر است ‌عملکرد ایشان در پیگیری منویات رهبری در روزهای اخیر را با سکوتِ ادامه‌دار برخی نهادهای دیگر قیاس کنیم تا به این نتیجه برسیم که باز صد رحمت به شورای شهر تهران!