محمود واعظي وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات در حاشيه بهره‌برداري از فاز اول نخستين آزمايشگاه كارت هوشمند كشور در مركز تحقيقات صنايع انفورماتيك در غرب استان تهران با اشاره به تبليغات برخي از شركت‌هاي ارائه‌دهنده اينترنت درباره واگذاري اينترنت ارزان‌قيمت متذكر شد: قطعا وقتي كه شما يك سال خدمات اينترنتي را با 25 هزار تومان دريافت مي‌كنيد بايد بدانيد بالا بودن سرعت تنها يك تبليغ است و در زمان امضاي قرارداد به شما خدمات اينترنتي با سرعت و حجم پايين ارائه مي‌كنند؛ درباره كم‌فروشي اينترنت هم بايد بگويم كه اكثر شركت‌هاي ارائه‌دهنده اينترنت كم‌فروشي نمي‌كنند، اما برخي از آنها ممكن است به اين كار دست بزنند كه حتما با تذكر و جريمه روبه‌رو خواهند شد.
به گزارش دانا، اين در حالي است كه از زماني كه پاي اينترنت به ايران بازشده است، هميشه بحث‌هايي پيرامون سرعت‌پايين اينترنت و قيمت بالاي آن بين كاربران وجود داشته است. اكثر كاربران اينترنت در ايران از كيفيت ارائه خدمات راضي نيستند. در مقابل شركت‌هايي كه در حوزه اينترنت سرويس‌دهي مي‌كنند، هميشه ادعاي كيفيت بالا را داشته و از قيمت پايين و عدم سوددهي آن مي‌نالند. به‌راستي حق با كدام طرف است؟
هزينه اينترنت در ايران ٢ برابر افغانستان
بر اساس گزارش سالانه وب‌سايت معتبر نتايندكس درباره ميانگين سرعت اينترنت در كشورهاي مختلف، ايران رتبه ١۶٩ را از ميان ١٩٢ كشور جهان از آن خود كرده است. اين رده‌بندي هرساله براساس ميليون‌ها تستي تنظيم مي‌شود كه كاربران كشورهاي مختلف براي ارزيابي سرعت اينترنت خود انجام داده‌اند. نكته جالب اينجاست كه ايران در سال‌هاي گذشته رتبه‌هاي بهتري ثبت كرده است. به عنوان مثال در ٢٣ فوريه ٢۰١٢ ايران رتبه ١۵۵ دنيا را به دست آورد و در تست سالانه ٢۰١۰ رتبه ١۴٣ را به خود اختصاص داد. اين موضوع نشان مي‌دهد كه ساير كشورهاي دنيا در زمينه ارتقاي خدمات اينترنتي خود با سرعت بيشتري نسبت به ايران پيشرفت كرده‌اند. با توجه به اينكه در برنامه پنجم توسعه رتبه ٢ منطقه در زمينه دسترسي به اينترنت براي كشور پيش‌بيني شده بود، اما حالا نه تنها ايران از نظر سرعت اينترنت رتبه آخر منطقه را از آن خود كرده است كه قيمت اينترنت در ايران دو برابر افغانستان و بيشتر از ٣۵۰۰ برابر ژاپن است. بر اساس گزارش‌هاي منتشره، كمترين سرعت اينترنت در جهان متعلق به چند كشور آفريقايي مانند ليبي و اريتره و برخي از كشورهاي آمريكاي‌جنوبي مانند كوباست. از اين ميان ايران ركورددار كمترين سرعت اينترنت در خاورميانه نيز به‌شمار مي‌رود و افغانستان و ليبي در جايگاه‌هاي بالاتر از ايران دسته‌بندي شده‌اند. ايران از لحاظ قيمت دسترسي به اينترنت نيز يكي از گران‌قيمت‌ترين كشورهاي جهان به شمار مي‌آيد. چندي پيش مركز پژوهش‌هاي مجلس با انتشار گزارشي اعلام كرد، خدمات اينترنت با ٢۵برابر قيمت اوليه به دست كاربران خانگي مي‌رسد. بنابراين گزارش هر STM١ پهناي باند اينترنت با قيمت ٩ميليون‌تومان به كشور وارد مي‌شود اما با قيمت ٢٣٢ميليون تومان به كاربران فروخته مي‌شود.
وضعيت ايران در رتبه‌بندي قيمت اينترنت مقايسه قيمت اينترنت در ايران با ساير كشورها نيز بيان‌كننده تفاوت‌هاي محسوس در اين زمينه است. در حالي كه قيمت اينترنت 128 كيلو بيت در ثانيه‌اي ايران بين 10 تا 20 هزار تومان در ماه هزينه دارد قيمت اينترنت 224 مگابيت برثانيه‌اي مالزي تنها حدود 1500 تومان در ماه تعيين شده است. گزارش‌ها حاكي از آن است كه مثلا قيمت يك سرويس 256K در ايران تقريبا 2 برابر امارات، 3 برابر مصر و 12 برابر تركيه است! در قيمت‌هاي خرده‌فروشي، هزينه پهناي باند در ايران تا بيش از 50 برابر قيمت جهاني مي‌رسد. بنا بر اعلام وزارت مخابرات افغانستان، قيمت ماهانه اينترنت يك مگابايتي ۴هزار افغاني است كه با توجه به نرخ ٧/۵۶ توماني يك افغاني، قيمت ماهانه اينترنت يك مگابايتي در افغانستان ٢٢۶هزار و ٨٠٠ تومان است كه تقريبا نصف قيمت اينترنت در ايران است. تعرفه مصوب اينترنت در سال ٩٣ به اين ترتيب است: براي دريافت ماهانه اينترنت ١٢٨ كيلوبايتي ١٢هزار و ۵00، اينترنت ٢۵۶ كيلوبايتي ١۵هزار تومان، اينترنت ۵١٢ كيلوبايتي ٢۴0هزار تومان، اينترنت يك‌مگابايتي ۴٣0هزار تومان و اينترنت ٢ مگابايتي ٧۴0هزارتومان. براساس رده‌بندي جهاني، كشورهايي كه اينترنت يك‌مگابايت بر ثانيه را ماهانه با قيمتي بيشتر از ۴ دلار عرضه كنند، در رده كشورهاي گرانقيمت دسته‌بندي مي‌شوند.
وضعيت ايران در رتبه‌بندي سرعت اينترنت موبايل در جهان رتبه‌بندي ديگري كه حائز اهميت است، رنكينگ سرعت دانلود اينترنت موبايل است. در اين رتبه‌بندي ايران در جايگاه ۹۸ از ميان ۱۱۴ كشور جهان قرار دارد، يعني تنها ۱۵ پله با رتبه آخر اختلاف دارد. مصر، بوسني، اندونزي و فلسطين در اين رده‌بندي از ايران بالاتر و پاكستان، هند، لائوس و تونس پايين‌تر از ايران قرار دارند. رتبه نخست اين رده‌بندي در اختيار نيوزلند، با سرعت دانلود اينترنت موبايل 55/26 مگابيت بر ثانيه است. چين، دانمارك، تايوان، امارات و فنلاند به ترتيب در جايگاه ۲ تا ۶ اين رده‌بندي قرار دارند. رتبه آخر اين رده‌بندي نيز در اختيار اكراين، با سرعت دانلود اينترنت موبايل 46/1 مگابيت بر ثانيه است. البته ناآرامي‌هاي سياسي اخير اكراين را نبايد در تاثير بر اين نتيجه ناديده گرفت. ويتنام، سودان، الجزاير، پاراگوئه و تانزانيا به ترتيب بالاتر از اكراين در انتهاي جدول قرار دارند. در رتبه‌بندي سرعت آپلود اينترنت موبايل در جهان نيز، ايران با دو پله صعود (!) نسبت به سرعت دانلود اينترنت موبايل در جايگاه ۹۶ از بين ۱۱۴ كشور جهان قرار دارد. در اين رده‌بندي نيجريه، مراكش، پاكستان و تركيه بالاتر از ايران و بوسني، اندونزي، فلسطين و بنگلادش پايين‌تر از ايران قرار دارند. جايگاه اول در اين رده‌بندي در اختيار دانمارك با سرعت آپلود اينترنت موبايل 66/11 مگابيت بر ثانيه است. لوكزامبورگ، تايوان، امارات، كويت و نيوزلند در جايگاه‌هاي بعدي اين رده‌بندي قرارگرفته‌اند. در انتهاي اين رنكينگ، سودان با متوسط سرعت آپلود اينترنت موبايل 49/0 مگابيت بر ثانيه در جايگاه آخر قرار دارد. اكراين، ويتنام، نيكاراگوئه، ميانمار و پاراگوئه به ترتيب بالاتر از سودان در انتهاي اين رنكينگ قرار دارند. در صورتي كه دولت در وعده‌هاي خود همواره بيان مي‌كند كه قصد دارد تا ميزان دسترسي به اينترنت در كشور را بالا ببرد اما در عمل شاهد آن هستيم كه اينترنت كشور نه از لحاظ قيمت و نه از لحاظ كيفيت پيشرفتي نداشته است. مسلما ساده‌ترين راه‌حل، كاهش هزينه‌هاي پهناي باند است، چراكه در حال حاضر شركت فناوري اطلاعات به عنوان بزرگ‌ترين فراهم‌كننده پهناي باند كشور، يك شركت كاملا دولتي است. شايد بتوان به سادگي با تعيين حاشيه سود 20 درصد براي اين شركت، قيمت پهناي باند اينترنتي را تا حد زيادي كاهش داد!
