پخش فیلمهای تازه با حضور بازیگران داخلی، این روزها از شبکه ترکیهای و برخی شبکههای فارسی زبان در شرایطی آغاز شده که کارگردان این سریالها از شیوه متفاوت شبکههای ماهوارهای برای به خدمت گرفتن سینماگرانی ایران سخن به میان آورده است.
به گزارش «تابناک»، «آبی عشق» و «منو تنها نذار»، دو فیلم جدیدی است که با بازی چکامه چمن ماه و مانی کسرائیان در برخی شبکههای فارسیزبان پخش میشود؛ اتفاقی که با جنجالهای فراوانی همراه بود، زیرا چکامه چمن ماه در این فیلم کشف حجاب کرده و داستان این فیلم نیز متفاوت با داستانهای معمول در ایران است.
محور تولید این آثار، یکی از شبکههای ماهوارهای فارسیزبان است که با واسطهگری برخی دفتر متفرقه در ترکیه و امارات متحده عربی، سفارش تولید فیلم و سریال را میدهد تا ضمن کاهش حساسیتها نسبت به این رویکرد، مفری برای پاسخگویی در قبال چنین نوع عملکرد باشد؛ اما این تنها بخشی از فعالیت این شبکه ماهوارهای فارسی زبان است و ظاهراً این شبکه مستقیم و بیواسطه نیز در حال تولید سریالهایی با حضور بازیگرانی است که در ایران چهره شدهاند.
«در همان شبکه (ج) بیش از 4 کارگردان نامدار مشغول کارند و 3 نفر دیگر در راهند. اما اجازه بدهید اسمی نبرم. چون قطعا فعلا دوست ندارند اسمشان برده شود. اما این ماجرا جدی است و این محدود به کارگردانان هم نیست. بسیاری از عوامل دیگر از فیلمبردار و صدابردار و گریم و صحنه و... دارند از ایران می روند.»؛ این بخشی از صحبتهای مهدی مظلومی کارگردان سینمای است که «آبی عشق» از او در حال پخش از این شبکهها است.
مظلومی درباره کیفیت این نوع فیلمسازی گفته است: «بنده چند ماه پیش این فیلم را برای یک تهیه کننده بین المللی به نام آقای زاراوان که یکی از دفاترش در دوبی است ساختم و قرار است در 14 شبکه عربی، هندی، ایرانی و اروپایی پخش شود. شبکه (ج) هم یکی از خریداران فیلم است که مسئولیتش با من نیست و به خواست من از شب دوم اسمم از تیزر حذف شد».
وی تأکید کرده است: «این آخرین کار هم نیست؛ تا انتهای 2016 تعهد ساخت 6 فیلم دیگه رو هم دارم. دلیلی برای تکذیب نمی بینیم. کار خارج از کشور مثل ایران انحصاری و محدود به شبکه خاصی نیست. یک تجارت است که متأسفانه یا خوشبختانه خیلی ها بلدند از آن پول دربیاورند. ضمن اینکه فیلم فوق به لحاظ محتوا کاملا براساس چارچوب هایی است که بعد از بیست سال کار در تلویزیون ایران به آن عادت کردم. نوع پوشش ها هم به دلیل بین المللی بودن باید مختصات خودش را میداشت!».
مظلومی البته با اشاره به طیف گسترده سینماگرانی که همکاریشان را با شبکههای ماهوارهای فارسی زبان آغاز کرده یا در شرف همکاری هستند، نگرانی از ممنوع الفعالیتی در ایران ندارد و در واقع طیف درگیر را آنچنان وسیع قلمداد میکند که امکان ممنوع الفعالیتی همه این طیف دشوار است و در واقع از یک بحران تازه در سینمای ایران خبر میدهد.
این کارگردان درباره اکران فیلم «سه بیگانه در سرزمین ناشناخته» و اینکه آیا با این فیلم دچار مشکل نمیشود، با همان استدلال وسعت آغاز همکاری سینماگران با این شبکهها میگوید: « اگر دوستان بخواهند واکنشی نشان بدهند مطمئنا خامی کردند. چون من شغلم فیلمسازی است و هیچ قانونی نداریم که به عنوان کارگردان موظف و محدود به کار در ایران باشم. ضمن اینکه اگر شرایط کار در ایران مناسب بود مطمئنا همانجا کار می کردم، ولی خودتان بهتر اوضاع سینما و تلویزیون ایران را می دانید. نمونه اش همین فیلم «سه بیگانه در سرزمین ناشناخته» که یک سال از ساختش می گذرد، فقط شش ماه طول کشید پروانه نمایش بدهند! اوضاع اکران را هم که دارید می بینید».
مظلومی علت همکاری اش را با همین استدلال، صرفاً اقتصادی عنوان میکند و میگوید: «من و امثال من باید چه کار کنیم؟ دیگر دوره انحصار گذشته، اگر سینما و تلویزیون ایران کار من و امثال من را دوست نداشته باشند، قطعا کسانی هستند که بلد باشند از هنر، تخصص و تجربه ما استفاده کنند. متأسفم برای سینما و تلویزیونی که 20 سال روی من نوعی سرمایه گذاری کرد؛ اما سوءمدیریتش اجازه بهره برداری درست را نمی دهد و این یعنی هدر رفتن بیت المال. چون من با پول این مردم تجربه کردم. تا هر زمان که شرایط درست کار ایجاد نشود من که هیچ، شک نکنید روند خروج فیلمسازان و دیگر متخصصان افزایش پیدا می کند. چون رسانه های جهانی روز به روز در حال گسترش اند و خیلی از آنها هم دنبال اهداف سیاسی و مذهبی نیستند و بیشتر نگاه اقتصادی به ماجرا دارند. زنگ خطرها به صدا درآمده اند».
چنین به نظر میرسد که بحران کاهش شدید مخاطب سینما و کاهش گردش مالی این حوزه متأثر از افزایش قیمت بلیت، افزایش رسانههای باکیفیت جایگزین سینما، کیفیت متوسط و جذابیت اندک بسیاری از آثار سینمایی و دهها دلیل دیگر در حوزه سینما در کنار فقر شدید اعتبارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صداوسیما - با در نظر گرفتن شدت تورم در سالهای اخیر- که امکان ارائه سفارشهای وسیع را نمیدهد، باعث شده تا آهسته آهسته سینماگران در پی راههای تازهای برای کسب درآمد باشند؛ راههایی که احتمالاً هم برای خودشان و هم برای سینما و تلویزیون ایران گران تمام میشود. آیا متولیان ارشد فرهنگ کشور تدبیری راهگشا خواهند نمود؟