مهلت ثبت نام در انتخابات به پایان رسید تا انتخابات اسفندماه امسال، وارد مرحله جدید خود یعنی احراز صلاحیت ها توسط شورای نگهبان طی ده روز شود. بر اساس آمارهای رسمی از ستاد مرکزی انتخابات وزارت کشور، تعداد ثبتنام کنندگان برای کاندیداتوری این دوره از انتخابات مجلسین، نسبت به دوره های پیشین به میزان قابل توجهی افزایش یافته است.
به گزارش «تابناک»، بر اساس گزارش های رسمی برای مجلس شورای اسلامی 12 هزار و 123 نفر و برای مجلس خبرگان 801 نفر ثبتنام کردهاند. این تعداد ثبت نام، نشان می دهد که ثبتنام کاندیداهای انتخابات خبرگان نسبت به دوره قبل 62 درصد افزایش داشته و ثبتنام انتخابات مجلس نیز تقریباً دو برابر شده است. این در حالی است که در انتخابات دوره نهم مجلس، 5 هزار و 283 نفر ثبتنام کرده بودند.
این افزایش تعداد ثبت نام کنندگان باعث ایجاد تحلیل های متفاوتی درباره چرایی افزایش ثبت نام ها شده است. در این باره عده ای با خوشبینی به موضوع پرداخته و از این پیشامد استقبال کرده اند و در عین حال کسان دیگری نیز با ابراز نگرانی از اهداف پشت پرده این گونه اقدامات، تعدد ثبت نام ها را بازی جدید برای تخریب فضای انتخابات قلمداد کرده اند.
در این میان، برخی تحلیلگران دلایل متعددی برای این افزایش حضور اعلام می کنند. برخی با تأکید بر این نکته که در انتخابات اخیر بر خلاف سایر انتخابات های قبلی هیچ یک از احزاب، گروه های سیاسی و شخصیت ها انتخابات را تحریم نکرده اند و با تمام قوا وارد فضای انتخاباتی شده اند، این تعدد نامزدها را توجیه می کنند. از سوی دیگر، برخی به اهداف پشت پرده به عنوان عامل اصلی افزایش ثبت نام ها اشاره می کنند و معتقدند افزایش ثبت نام ها می تواند روند انتخاباتی را به نفع جریان خاص سیاسی عوض کند.
اولین واکنش رسمی به تعدد نامزدها در نماز جمعه تهران صورت گرفت؛ جایی که آیت الله جنتی از تعدد نامزدها برای انتخابات اظهار نگرانی و ابهام کرد. رحمانی فضلی، وزیر کشور نیز در پاسخ به این ابهام بیان داشت: «من از افزایش حضور داوطلبین اظهار نگرانی ندارم. اگر کسی فکر میکند که افراد پشت پرده ای دارند به نهادهای مربوطه مثل وزارت اطلاعات اطلاع دهند».
آیتالله یزدی رئیس مجلس خبرگان نیز با انتقاد از نحوه ثبتنام برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری اظهار داشت: «قانون انتخابات نامنویسی را برای همگان آزاد گذاشته است و متأسفانه میبینیم خانمی با یک وضعیت نامناسب و با بدحجابی برای مجلس خبرگان ثبتنام میکند و بعد هم مطرح میشود که ثبتنام که مشکلی ندارد و برای همگان آزاد است. حدود ۸۰۰ نفر برای انتخابات مجلس خبرگان رهبری ثبتنام کردهاند که از این میان ۸۸ نفر به این مجلس راه مییابند، بر این اساس این تعداد زیاد کاندیداها به نظر میرسد اهداف دیگری را دنبال میکند».
این اظهار نظرها در حالی ارائه می شد که برخی احزاب از این تعدد کاندیداها ابراز خرسندی کرده اند. به عنوان مثال در بیانیه دوم حزب اعتدال و توسعه تأکید شده است: «گزینههای متنوعی از هر سه طیف اعتدالگرا، اصلاح طلب و اصولگرا برای کاندیداتوری ثبتنام کردهاند که این تنوع، قطعا به انتخاباتی پرشور و انتخابی آگاهانه در 7 اسفند کمک میکند».
در واقع به نظر می رسد در موضوع تعدد نامزدهای انتخاباتی دو طیف تحلیل وجود دارد؛ عده ای که خود را موافق چنین رویکردی مبتنی بر تعدد کاندیداها می دانند، درصدد هستند که تعدد نامزدهای انتخاباتی را نشانهای از تحکیم بیش از پیش پایه های نظام، رشد و توسعه طبقه متوسط در ايران، كارآمدي مردم سالاري دينی و.... توجیه کنند.
در مقابل کسانی معتقدند استراتژی تعدد کاندیداها حاصل استراتژی چند لایه برخی از جناح های سیاسی است که موضوع عدم احراز صلاحیت را با چالش مواجه کنند. در واقع این گروه معتقد هستند که برخی جناح ها در یک حرکت از پیش طراحی شده از طریق تعدد نامزدها درصدد هستند تا هزینه عدم احراز صلاحیت را برای شورای نگهبان افزایش دهند و از سوی دیگر، بتوانند در مرحله بعد از احراز صلاحیت با حمایت از نامزدهای خاکستری آنها را وامدار جناح خاصی کنند.
البته با توجه مشخص نبودن گرایش سیاسی جامعه آماری ثبت نام کنندگان در دو مجلس خبرگان و شورای اسلامی، نمی توان صریح یکی از این دو تحلیل را به واقعیت نزدیک دانست. با این حال فارغ از هر تحلیلی که در این راستا به حقیقت نزدیک تر باشد، این موضوع است که نزدیک به 13000 هزار نفر در انتخابات دو مجلس ثبت نام کرده اند و نهادهای مسئول، باید تمام تلاش خود را برای صیانت از حق الناس انجام دهند.
اینکه چرا عده زیادی در انتخابات ثبت نام کرده اند، موضوعی است که در آینده باید برای آن پاسخ دقیق پیدا کرد و دعوا بر سر آن امروز هیچ فایده ای نخواهد داشت. موضوع این است که باید در مدت کوتاه ده روز نهادهای قانونی نظارت بر انتخابات، وضعیت صلاحیت 13000 هزار نفر را بررسی و آنها را برای انتخاب نهایی به مردم معرفی کنند. نکته مهم اینکه در این فعل و انفعالات خطایی در رد بی مورد و یا تأیید اشتباه صورت نگیرد.