صنعت تولید خودرو ایران سال‌هاست که پس از صنعت نفت و گاز به عنوان مهم‌ترین حوزه اقتصادی درکشور، دومین صنعت پراهمیت ایران و بزرگترین تولیدکننده خودرو در خاورمیانه به شمارمی‌رود و با ایجاد اشتغال به صورت مستقیم و غیر مستقیم با صنایعی چون فولاد، آلومینیوم مس ، لاستیک شیشه و الکترونیک و سایر صنایع در ارتباط می باشد.
به گزارش تابناک اجتماعی، خودروسازی ایران در حالی این روزها با رکود دست و پنجه نرم می‌کند که به نظر می‌رسد ترکش‌های این درگیری، به سایر صنایع نیز اصابت کرده است. این در حالی است که صنایع خودروسازی در جهان لحظه به لحظه در حال ارتقای آپشن های خود و کسب رضایت حداکثری مشتریان در سراسر دنیا و تسخیر بازار هستند.
جیم ترینور، سخنگوی ولوو درحاشیه نمایشگاه خودروی دیترویت به خبرگزاری فرانسه گفت: نگرش بلندمدت این خودروساز است که خودروها نباید تصادف کنند.
دهه گذشته شاهد تحولات چشمگیری از سوی خودروسازان مختلف در عرصه فناوری اجتناب از تصادف بود.
سیستمهای تشخیص نقطه کور درخودروهای جدید مورد استفاده قرار خواهند گرفت و کنترلهای کروز تطبیق پذیر، سرعت خودرو را بر مبنای فاصله با خودروی جلویی کاهش می‌دهند و سیستمهای دوربین درباره خارج شدن از لاین به رانندگان هشدار می‌دهند.
سیستمهای پیشرفته حتی می‌توانند خواب آلودگی راننده را تشخیص داده و به وی برای متوقف کردن خودرو هشدار دهند.
شرکت خودروسازی « » بخاطر پیشرو بودن در زمینه ایمنی شهرت دارد، هدفی را تعیین کرده که طبق آن، تا سال 2020 هیچ‌کس در خودروهای جدید این شرکت کشته یا مجروح نخواهد شد.
سیستمهای پیشرفته حتی می‌توانند خواب‌آلودگی راننده را تشخیص داده و به وی برای متوقف کردن خودرو هشدار دهند.
با این وصف صنعت خودرو ما چه مسیری را در پیش گرفته است؟!
صنعت خودرو در ایران به عنوان عظیم‌ترین زنجیره ارزش اشتغالزا در میان صنایع معرفی شده است. (یک شبکه کاملاً یکپارچه تخصصی و سراسر اشتغالزا با حجم عظیم سرمایه در گردش در طول زنجیره ارزش) در ایران بالغ بر ۵۰۰۰ میلیارد تومان در شرکت‌ای خودروسازی و بیش از ۲۰۰ شرکت قطعه‌سازی، سرمایه‌گذاری شده است؛ ضمن آن‌که تا به حال حدود ۴۱۰۰ شرکت قطعه‌سازی در کشور شناسایی شده‌اند که در ارتباط مستقیم با صنعت خودرو قرار دارند.
در خصوص توان اشتغالزایی صنعت خودرو، همین بس که تولید خودرویی به ارزش ۱۰ میلیون تومان، حدود ۶/۳ نفر شغل در کل اقتصاد ایجاد می‌کند که حدود ۶/۰ آن (یک‌ششم کل اشتغال ایجاد شده) در خود صنعت خودروست.
آمارها نشان می‌دهد که از سال ۲۰۰۱میلادی (۱۳۸۰) تعداد ۱۳ شرکت دولتی و خصوصی خودروساز در کشور مشغول فعالیت هستند که از میان آنها، دو شرکت ایران‌خودرو و سایپا در مجموع ۹۴ درصد کل تولید داخلی خودرو ایران را در اختیار دارند.
کارشناسان معتقدند خارج شدن صنعت خودرو از مسیر پیشرفت و افت کیفیت و به تبع آن عدم کسب رضایت مشتری ، تبعات بسیار منفی و بزرگی بر پیکره صنعت کشور خواهد داشت و اگر این امر ادامه دار باشد، باید با برخی صنایع وابسته به این صنعت نیز خداحافظی کرد. هر چند خاصیت پیشران بودن خودروسازی قطعا نمی‌تواند بر نقاط ضعف و ایرادهای آن سرپوش بگذارد، اما به هر حال هر اتفاق نامیمونی در این صنعت، بسیاری دیگر از صنایع را متاثر خود می‌کند و به مثابه غده‌ای سرطانی، کل پیکره صنعت را درگیر fخواهد کرد.
به هر جهت خودرو سازی ایران به عنوان یک صنعت وابسته تلقی می‌شود که هنرش مونتاژ و یا دستکاری خودروهای خارجی است. ضمن اینکه چالش های انحصار و نبود رقابت، سوء مدیریت ها، بی توجهی به تحقیق و توسعه درصنعت خودرو و همچنین روابط نامساعد میان قطعه سازان و خودروسازان نیز روند رکود دراین صنعت را تشدید کرده است. علاوه بر آن، یکی از عوامل عقب افتادگی صنایع خودروسازی، حمایت بی دریغ از این صنعت است؛ به عبارتی، انحصار بازار خودرو در ایران تنها در دست چند شرکت داخلی است و با توجه به قوانین و مقرراتی که تقریبا ورود رقبا و خودروهای خارجی را ممنوع کرده است، این شرکت ها نسبت به در اختیار داشتن سهمی ثابت در بازار خودرو اطمینان خاطر دارند.
از این رو یکی از دلایل افزایش غیرمنطقی قیمت ها و کاهش کیفیت ها نیز ناشی از امنیت خاطری است که این مقررات به خودروسازها داده است.
اگر بخواهیم در صنعت خودرو تزریق نقدینگی کنیم، نقاط بسیار کلیدی‌تر و مهم‌تری وجود دارد که به تقویت صرف بازار ارجحیت دارد. بنابراین به نظر می‌رسد باید فکری بنیادی در این زمینه صورت گیرد و در راستای تقویت تولید ملی و داخلی با میدان دادن به جوانان مستعد در جهت ایجاد یک صنعت ملی و رو به رشد دایمی و بدینوسیله قابل رقابت در بازارگام برداشت ضمن اینکه بدلیل ایجاد فضای مساعد همکاری با کشورهای صاحب تکنولوژی نظیر فرانسه، آلمان، کره جنوبی در پسابرجام می توان این صنعت را به جایگاه قابل قبولی ارتقاء داد و از این تعامل برای پیشرفت استفاده کرد.
آیا رکود در بازار از بین می رود؟
بازار خودرو طی سال های اخیر به واسطه افزایش قیمت و کاهش قدرت خرید مردم با رکود مواجه شده است. در این میان مسئولان و کارشناسان اقتصادی بارها اعلام کرده اند تنها راه خروج بازار خودرو از رکود تحریک طرف تقاضا و افزایش قدرت خرید است. به همین منظور شورای پول و اعتبار در آخرین نشست خود افزایش وام خرید خودرو و تعیین سقف 15 میلیون تومان برای این نوع تسهیلات را تصویب کرد.
در حالی شورای پول و اعتبار افزایش وام خرید خودرو از 7 میلیون به 15 میلیون تومان را تصویب کرد که بانک مرکزی درباره سیاست افزایش میزان تسهیلات خرد اعلام کرده است در سال جاری به دنبال «تحریک بخش تقاضا»، «خروج از رکود» و «کمک به تولید» است. سیاست هایی که می تواند در نهایت منجر به ایجاد رونق در بازارهای مختلف خواهد شد.
علاوه بر این به منظور ایجاد رونق در بازار تولید انواع خودرو در فروردین امسال به ۵۸ هزارو ۲۳دستگاه رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۴۱ درصدی یافته
است.
همچنین محسن صالحی نیا معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در این رابطه گفت: در سال گذشته شاهد رشد 56 درصدی تولید خودرو داخلی نسبت به سال 1392 بوده‌ایم که این میزان تولید خودرو در سال گذشته یک میلیون و 150 هزار بوده و برنامه‌ریزی شده در سال جاری این میزان به یک میلیون و 430 هزار دستگاه برسد.
البته در مقابل این سیاست که منظور تحریک طرف تقاضا و در نهایت ایجاد رونق در بازار صورت گرفته است سیاست افزایش قیمت خودرو از سوی مسئولان صنعت خودروسازی کشور مطرح می شود که می تواند در صورت افزایش غیر منطقی قیمت ها آثار مثبت سیاست نخست را از بین
ببرد.
هاشم یکه‌زارع دیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو در پاسخ به این سوال که قیمت خودرو در شرایط فعلی به سود خودروسازان هست یا خیر گفت: قیمت خودرو در سال 94 با توجه به افزایش هزینه هایی مانند دستمزد کارگران و یا افزایش قیمت مواد اولیه و قطعات قیمت خودرو باید کمی افزایش پیدا کند و قیمت فعلی به برای خودروسازان به صرفه نیست.
وی همچنین با اشاره به برنامه تولید ایران خودرو در سال گذشته خاطرنشان کرد: برنامه ابلاغی وزارت صنعت برای ما در زمینه تولید خودرو، 530 هزار دستگاه بود ولی ما 600 هزار دستگاه تولید کردیم.
مدیرعامل ایران خودرو افزود: این افزایش تولید ما تا میزان 600 هزار دستگاه باعث شد تا قطعه سازان 20 هزار نفر از نیروهایی که بیکار کرده بودند را سرکار برگردانند.
مدیرعامل ایران خودرو با اشاره به همکاری های این گروه خودروسازی با قطعه سازان تصریح کرد: در حال حاضر قطعه سازان برای اینکه ماشین آلات بخرند و تولید خود را توسعه دهند با ما مذاکره می کنند و رابطه خوبی با آن ها داریم.
این دو سیاست در حالی درباره آینده صنعت خودروسازی مطرح می شود که هم اکنون بازار در رکود به سر می برد و کمبود تقاضا در بازار موجب شده تا قیمت خودروهای داخلی با افت قیمت مواجه شوند.
فعالان بازار خودرو معتقدند دلیل وضعیت ادامه‌دار رکود بازار خودرو، افزایش تولید و عرضه پی در پی خودروهای صفر از سوی کارخانه و نیز افت قدرت خرید مردم بوده است. همچنین نمایشگاه‌داران عنوان می‌کنند کمبود نقدینگی و کسادی بازار در شغل‌های متفاوت باعث شده که مردم کمتر برای خرید خودرو و یا تعویض خودرو خود اقدام کنند.
بر اساس گفته‌های فعالان بازار خودرو، عدم خریدو‌فروش در این بازار به دلیل آن است که مشتریان تمایلی برای خرید خودرو ندارند و قیمت‌های موجود را بالاتر از توان خود می‌دانند. به دلیل همین رکود، قیمت بسیاری از خودروهای داخلی در هفته جاری با کاهش قیمت مواجه بوده است.
کاهش قیمتی که فعالان بازار علت آن را بی‌رونقی بازار عنوان می‌کنند؛ به‌طوری‌که قیمت برخی خودروها کاهش ۱۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومانی داشته است.به گفته نمایشگاه‌داران خودرو پایتخت، علت رکود موجود در بازار افزایش امید مشتریان به رفع تحریم‌ها و سروسامان گرفتن وضعیت خودروسازی در کشور با مناسب سازی قیمت‌ها است. این امید به اندازه‌ای در میان مردم رشد کرده است که هیچ قدرت رسانه‌ای دیگری نمی‌تواند نظر مشتریان را تغییر دهد. به همین دلیل است که بعد از انتشار تفاهم اولیه صورت گرفته میان ایران و کشورهای غربی انتشار خبر درخواست افزایش قیمت‌ها توسط خودروسازان نیز نتوانست، مشتریان را تشویق به خرید کند. این درحالی است که بسیاری از نمایشگاه‌داران نسبت به شکست رکورد به دلیل انتشار این خبر امید داشتند.
