در حالي كه انجام معاينه فني خودروها در هاله‌اي از ابهام است و نقدهاي فراواني درباره آن وجود دارد، يك مقام مسئول در سازمان حفاظت محيط زيست عنوان مي‌كند موتورخانه‌هايي كه براي گرمايش ساختمان به كار گرفته مي‌شوند نيز مورد معاينه فني قرار مي‌گيرند. آن‌طور كه سعيد متصدي روز گذشته عنوان كرده است مصارف خانگي نقش تعيين‌كننده‌اي در آلودگي شهرها دارند.
به گزارش آرمان، روزانه بالغ بر يك‌هزار و ۱۹۲ تُن مواد آلاينده در هواي تهران منتشر مي‌شود. بيشترين اين آلاينده‌ها مربوط به اكسيدهاي گوگرد با انتشار ۶۹۵ تُن در هر روز است كه بعد از آن به ترتيب اكسيدهاي نيتروژن، مونواكسيدكربن و هيدروكربن‌هاي سوخته نشده، عمده آلاينده‌هاي هواي تهران محسوب مي‌شوند. براين ارقام بايد ۱۶تن ذرات لاستيك و هفت تن آزبست لنت ترمزها را در سال اضافه نمود. همچنين اگرچه بيش از ۸۰۰ هزار واحد صنعتي مستقر در تهران سهم بزرگي در آلودگي اين شهر دارند، ۸۸ درصد آلودگي هواي تهران ناشي از آلايندگي وسايل نقليه است، در حالي كه ميزان استاندارد آزبست در هوا، صفر و ميزاني كه سازمان بهداشت و محيط زيست براي اروپا ارائه داده، پنج‌صدهزارم فيبر بر ميلي ليتر است، اندازه‌گيري اين الياف در هواي تهران، ميزان آزبست را سه‌هزارم فيبر بر ميلي‌ليتر نشان مي‌دهد. اين بدان معنا است هوايي كه تهراني‌ها تنفس مي‌كنند، ۶۰ برابر اروپا آزبست دارد. در اين ميان آلايندگي موتورسيكلت‌ها با توجه به اين نكته كه موتورسيكلت‌ها چندين برابر خودروهاي شخصي آلودگي توليد مي‌كنند وضعيت را بحراني‌تر مي‌كند. امروزه يكي از منابع توليد آلودگي هوا در كشور، منابع ثابت مثل موتورخانه‌هاي گرمايشي، بخاري ها، آبگرمكن‌ها و نيروگاه‌ها هستند كه چندان مورد توجه قرار گرفته نمي‌شود. در حالي كه تجهيزات گرمايشي و سرمايشي از منابع مهم آلودگي هوا در کلانشهرها به ويژه تهران به شمار مي‌روند، عمده تمركز منتقدان به آلايندگي ناشي از خودروها معطوف شده است.
صدور معاينه فني براي موتورخانههاروز گذشته معاون محيط زيست انساني سازمان حفاظت محيط زيست از ساماندهي موتورخانه‌ها و صدور معاينه فني به آنها خبر داد و گفت: 600 هزار موتورخانه با اولويت ساختمان‌هاي دولتي کلانشهرها مورد بازبيني و اصلاح قرار مي‌گيرد و معاينه فني براي موتورخانه‌هايشان صادر مي‌شود. سعيد متصدي با بيان اينكه امسال درباره تعداد روزهاي پاك وضعيت و شرايط بهتري كه نسبت به سال گذشته داشته‌ايم، گفت: سال گذشته 13 روز هواي پاك تا اواخر دي ماه داشته‌ايم، اما امسال شاهد 19 روز هواي پاك بوده‌ايم كه نشان‌دهنده وضعيت مطلوب است. او با بيان اينكه يكي از منابع توليد آلايندگي، منابع خانگي هستند كه متاسفانه توجه زيادي به آنها نمي‌شود گفت: ما شاهد فعاليت تعداد زيادي از موتورخانه‌هايي هستيم كه تنظيم نشده و در مناطق مسكوني نيز عمدتا از پكيج‌هاي نامناسب استفاده مي‌كنند كه با هماهنگي معاونت علمي رياست‌جمهوري، سازمان بهينه‌سازي مصرف سوخت و... به صورت پايلوت بررسي اين موتورخانه را در دستور كار قرار داده‌ايم كه عمدتا اين موتوررخانه‌ها در سازمان‌هاي دولت قرار دارند و پس از بررسي اين موتورخانه‌ها به آنها معاينه فني ارائه مي‌شود. متصدي گفت: 600 هزار موتورخانه با اولويت ساختمان‌هاي دولتي کلانشهرها مورد بازبيني و اصلاح قرار گيرد و معاينه فني براي موتورخانه‌هايشان صادر شود تا مصرف انرژي و ميزان مصرف كاهش يابد. او با بيان اينكه حذف و توقف توليد موتورسيكلت‌هاي كاربراتوري و تصويب حدود مجاز آلايندگي در صنايع از اقدامات بسيار مهم محيط زيستي دولت طي ماه‌هاي اخير بوده است، گفت: 20 سال بود كه حدود مجاز آلايندگي صنايع تغيير نكرده بود و ميزان آلايندگي صنايع بر اساس اعداد و ارقام 20 سال قبل مشخص مي‌شد و با تصويب حدود مجاز آلايندگي در صنايع گام مهمي در راستاي كاهش آلودگي برداشته شد چرا كه برخي آلاينده‌ها نظير ناكس، اسيد نيتروژن و... نيز به اين ليست اضافه شد و حتي حدود مجاز صنايع كاهش يافته است و حتي صحبت‌هايي نيز درباره قرار گرفتن ليست فلزات سنگين همچون سرب و جيوه انجام گرفت و اين فلزات داراي حدود مجاز شدند. به گزارش ايسنا، با توجه به آنكه برنامه‌هاي «كاهش مصرف انرژي» توأم با كاهش آلودگي زيست محيطي است، بنابراين اقدام شركت بهينه‌سازي مصرف سوخت براي افزايش كارآيي 600 هزار موتورخانه كشور با توجه به استقرار بخش اعظم موتورخانه‌ها در کلانشهرها گامي موثر در كاهش آلودگي هوا به شمار مي‌رود. اجراي كامل اين طرح در 500 هزار واحد موتورخانه ساختمان‌هاي مسكوني و يكصدهزار واحد موتورخانه ساختمان‌هاي اداري مصرف سالانه انرژي را در اين واحدها تا ٢500 ميليون مترمكعب گازطبيعي كاهش مي‌دهد و به تبع آن كاهش انتشار گازهاي گلخانه‌اي را نيز تا 8/4 ميليون تن معادل كربن كاهش مي‌دهد كه كاهش 54 ميليون دلاري هزينه‌هاي اجتماعي و بهداشتي را به دنبال خواهد داشت. آثار زيست محيطي اين طرح به ويژه در ايام سرد سال به دليل كاهش انتشار آلاينده‌ها و كاهش وارونگي هوا در کلانشهرها به ويژه در تهران مبرهن است.
شناسايي سرشاخه اصلي آلودگي هوا
يك كارشناس محيط زيست درباره سهم موتورخانه‌ها و مصارف خانگي در آلودگي هوا به «آرمان» مي‌گويد: موتور خانه‌ها رقمي حدود 25 تا 30 درصد آلودگي هواي كشور را به خود اختصاص داده‌اند. اين در حالي است كه در گذشته 50 درصد آلودگي هوا به دليل موتورخانه‌ها و مصارف خانگي بود، اما هم‌اكنون به دليل استفاده از سوخت گاز در کلانشهرها درصد قابل توجهي از شدت آلودگي هوا ناشي از موتورخانه‌ها كاسته شده است. محمد رضا فاطمي مي‌افزايد: هر چقدر كه ميزان مصرف گاز در كشور افزايش يابد به نسبت شدت آلودگي هوا ناشي سوخت موتورخانه‌اي و مصارف خانگي نيز كاهش مي‌يابد. به گفته او هم‌اكنون آلودگي هوا به دليل آلودگي موتورخانه‌ها كاهش يافته است. اين كارشناس محيط زيست درباره كم و كيف بررسي ميزان سوخت و آلودگي ناشي از موتورخانه‌ها مي‌گويد: موتور خانه‌ها از كاربراتور برخوردار نيستند تا بتوان وضعيت سوخت آنها را بررسي كرد، اما كاهش شدت آلودگي هواي ناشي از موتورخانه‌ها را مي‌توان به عنوان يك اقدام اساسي در زمينه كاهش آلودگي هوا در سال‌هاي اخير برشمرد. فاطمي تاكيد مي‌كند: بايد توجه داشت كه استفاده از سوخت گاز از شدت آلودگي موتورخانه‌ها كاسته است، اما اگر براي موتورخانه‌ها از گازوئيل استفاده مي‌شد به نسبت شدت اين آلودگي‌ها 10 برابر ميزان كنوني بود. با اين تفاسير اگر موتور خانه‌اي تنظيم هم نباشد به نسبت آلودگي آن اندك است. او در پاسخ به اين سوال كه آيا مي‌توان با تمهيدات انديشيده شده ميزان آلودگي هوا ناشي از موتور خانه‌ها را به صفر رساند؟، مي‌افزايد: هم‌اكنون به دليل استفاده از سوخت گاز ميزان قابل توجهي از آلودگي‌ها كاهش يافته است و بعيد به نظر مي‌رسد كه ميزان آلودگي ناشي از موتورخانه‌ها به صفر برسد. به گفته اين كارشناس محيط زيست با تمهيدات انديشيده شده بايد معضل تردد خودروهاي فرسوده به عنوان منبع اصلي آلودگي هوا حل و فصل شود. بنابر بررسي‌هاي انجام شده هم‌اكنون خودروهاي فرسوده 60 درصد از آلودگي هوا را به خود اختصاص داده‌اند و بعد از آنها موتورسيكلت‌ها نقش اساسي در آلودگي هوا دارند. براي هر گونه اقدامي در زمينه رفع آلودگي هوا دولت بايد به رفع تردد خودروهاي فرسوده به عنوان مشكل اصلي آلودگي هواي كشور بپردازد.
باسلام