«جنگلهایی که مورد تردد مردم بوده، بهتر محافظت شده است؛ بنابراین دولت باید حفظ جنگل و محیط زیست را به مردم واگذار کند و خود نظارت کلی بر آن داشته باشد»؛ اینها جملاتی هستند که فروردین ماه سال گذشته، رئیس جمهور در جلسه هیأت دولت بیان کرد و چند ماه بعد به شکلی متفاوت تعبیر شدند؛ تاکیدی که اکنون به نظر میرسد تعبیر متفاوتی یافته است!
به گزارش «تابناک»، در آستانه فصل گرما و در شرایطی که گرمای تابستانی در فصل بهار خودنمایی میکند و خشکسالی و مشکلات چسبیده به آن را یادآور میشود، نگرانی از بروز آتش سوزی در جنگل های کم رمق کشورمان بیش از پیش شده است، به ویژه آنکه به یاد میآوریم سال گذشته مساحت بزرگی از جنگل های با ارزش کشورمان را بر اثر حریق و ناتوانی در مهار آن از دست دادیم.
آتشی که به جان جنگلهای کم جان در مناطق دارای پوشش ضعیفتر گیاهی در کشورمان، به ویژه ناحیه زاگرس افتاد و هر بار مساحت بزرگی از آنها را به خاکستر تبدیل کرد تا نگرانی از فرسایش خاک، شدت گرفته پدیده گرد و غبار، نابودی حیات وحش و... در این مناطق پر رنگتر از قبل شود.
حتما به یاد دارید در روزهایی که جنگلهای کشورمان میسوختند و قلب دوستداران محیط زیست و مردم را به آتش میکشیدند، چه اخبار دردناکی از این مناطق و فرایند اطفای آتش در آنها مخابره میشد؛ حکایت مردمی که با دست خالی برای مهار آتش خودشان را به مناطق آتش گرفته میرساندند و مسئولان به اندازه رساندن بیل به ایشان نیز توانایی نداشتند.
داستان دردناکی که در برخی تصاویر ثبت شده از آن آتش سوزیها به قاب تاریخ پیوست و به سلسه بحثها و بررسیهایی در این خصوص رسید که کمبودها را نشانه رفته بودند؛ از نبود بالگرد و هواپیماهای ویژه اطفای حریق گرفته تا کمبود مخازن دستی اطفای حریق، نیروهای کار آزموده و کمبود بیل! نواقصی که نمیشد بپذیریم همهشان ناشی از کمبود بودجه یا کلی گوییهایی از این جنس نشأت گرفتهاند.
این در حالی است که در کنار این مسائل دردناک، گاه اخباری مخابره میشد که اوضاع را دردناکتر میکرد. مثل ماجرای درگیری برخی روستانشینان و نزاعهای قبیلهای که به آتش زدن مزارع و سرایت به جنگلها کشیده شده و داغ سوختنشان بر پیکر اقلیم کشورمان نشست. اتفاقی که نمیدانیم پیگیری حقوقی و قضایی شد یا خیر اما مطمئنیم که نتوانست به نشاندن یک درخت به زمین منجر شود.
اتفاقی که در پسِ هیچ یک از آتش سوزیهای رخ داده شاهدش نبودیم؛ چه آنجا که نزاع دو قبیله بخشی از انفال را نابود کرد و چه زمانی که حریق در هر نوبت، بخشی از جنگلهای کشورمان را بلعید. حریقی که تنها در ایلام، یکی از استانهای واقع در ناحیه رویشی زاگرس، ۱۲۰ هکتار جنگل بلوط را برشته کرد و سوزاند.
اکنون از آن رویداد ماهها میگذرد و بار دیگر در آستانه فصل آتش سوزی ایستادهایم؛ نه به این معنا که حتما آتش سوزی رخ خواهد داد، که منظورمان بالا رفتن احتمال وقوع حریق در جنگل هاست، زیرا دمای هوا رو به افزایش میگذارد و ذخایر آب به پایینترین حد خود میرسند تا درختان نیمه جان شده و به مدد تکرار پی در پی سال های کم آبی و خشکسالی، بالاترین پتانسیل سوختن را بیابند.
در چنین شرایطی یادآوری رویدادهای سال گذشته و تدابیری که برای ممانعت از تکرارشان شکل گرفته، خالی از لطف نخواهد بود؛ بنابراین، جا دارد که سری به سازمان جنگلها بزنیم و برنامههای ایشان برای پیشگیری از آتش سوزی جنگلها و مهار آتش سوزیهای احتمالی را مرور کنیم، تا دریابیم که همه تلاشهای ایشان در این باره، چیزی جز تهیه یک اینفوگرافی، وعده برگزاری کارگاه مدیریت اطفا در روزهای آینده و امضای تفاهم نامه همکاری با مقامات کره جنوبی در سفر اخیرشان به کشورمان نیست.
تدابیری که امیدواریم مؤثر هم باشند، اما هنوز نتوانستهاند جای خالی کمبود بیل را هم پر کنند؛ چه برسد به خرید بالگرد یا مجهز شدن به دیگر ادوات و تکنیکهای اطفای حریق. گویی مسئولان به تعبیر متفاوتی از سخنان رئیس جمهور رسیدهاند و قصد دارند با همان شیوهای که سال گذشته شاهدش بودیم، کنار نشسته و شاهد خاموش کردن آتش های احتمالی به دست مردمی باشند که با دست خالی به جنگ آتش رفته و جور کم کاری ایشان را به دوش میکشند!