محمد هاشمی برادر کوچک‌تر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، سال‌های سال از
مبارزات علیه رژیم طاغوت، تا حزب جمهوری، دولت سازندگی و مجمع تشخیص مصلحت
نظام برادر خود را همراهی کرده است؛ با این تفاوت که او در دانشگاه برکلی
کالیفرنیا تحصیل کرده و مدرک فوق لیسانس مدیریت خود را از این دانشگاه
دریافت کرده است.
او مدتی عضو شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی بوده
است و پس از انحلال این حزب، به عنوان یکی از حامیان دوران سازندگی، و در
تأسیس حزب کارگزاران سازندگی به عنوان عضو مؤسس شرکت کرد. ریاست ده ساله در
سازمان صدا و سیما، معاونت نخست‌وزیری، سرپرستی وزارت امور خارجه، قائم
مقامی وزیر امور خارجه، معاونت اجرایی رئیس‌جمهوری، عضویت در مجمع تشخیص
مصلحت نظام از جمله مسئولیت‌هایی است که وی بر عهده داشته است.
آنچه در ادامه می خوانید، بخش دوم گفت و گوی مشروح
خبرنگار «تابناک» با رئیس دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام است.
برای
قضاوت درباره عملکرد دولت به گذشته نگاه کنیم
پرسش: آقای هاشمی! می
خواهم موضوعی را درباره انتظارت و عملکرد دولت مطرح کنم. برخی چهره های اصلاح طلب
و حتی منسوبان به جریان اعتدالگرا از برخی عملکردهای دولت در برخی حوزه ها انتقاد
می کنند و انتظار داشتند که اقدامات مؤثرتری انجام شود، نظر شما چیست؟
-
محمد هاشمی: وقتی با
طرفداران و بعضی اعضای دولت بعضی نقدها و کمبودها مطرح می شود، آنها پاسخ هایی
دارند که به نظر منطقی می رسد. آن ها می گویند، ببینید ما چه کشوری را تحویل
گرفتیم و چه کارهای را انجام داده ایم. اینکه چه کمبودهایی وجود دارد و حدود
اختیارات آن ها چقدر است؟ آن ها می گویند، ما کشوری را تحویل گرفتیم که سرزمین
سوخته بود. یعنی، تورم و بیکاری فوران کرده بود، دولت بدهی های گزافی به جاهای مختلف
داشت، پرونده های بزرگ مفساد اقتصادی با ارقام عجیب و غریب 3 هزار میلیاردی، 16
هزار میلیاردی و پرونده معروف نفتی که معلوم نیست رقم دقیقش چقدر و چگونه است سر
برآورده بود. دولت از لحاظ اقتصادی با چنین شرایطی کار را آغاز کرد.
از لحاظ
ناهنجاری های اجتماعی دولت کار را در شرایطی تحویل گرفت که سن استفاده از مواد
مخدر پایین آمده و متأسفانه تا دبیرستان رسیده بود و با مشکلاتی نظیر بالا رفتن
آمار طلاق، فروپاشی بنیان خانواده و مسائلی نظیر افزایش سرقت و ... مواجه بود. در
عرصه بین المللی هم هر روز قطعنامه جدیدی علیه کشور صادر می شد، قابلیت جابه جایی
پول وجود نداشت، پول های ما هر روز بلوکه و از مسافرت اتباع ایرانی جلوگیری می شد و روابط خارجی بسیار نامناسبی داشتیم. همه این ها را که کنار هم می
گذاریم، تغییرات و عملکردی که دولت داشته در 3 سال اخیر مثبت بوده است.
مخالفت
ها نشانه موفقیت دولت است
پرسش: اما مخالفان
دولت عنوان می کنند، آنچه دولت به عنوان موفقیت از آن نام می برد، صرفا روی کاغذ
است و به عرصه عمل کشیده نشده است؟
-
محمد هاشمی: واقع بینانه
که نگاه کنیم راه و مواضع دولت درست است و مقابله ها با دولت نشان از موفقیتش
دارد. ممکن است درباره برخی دستاوردها مطابق
با آنچه در روی کاغذ بوده عمل نشده باشد، اما همه می دانند شرایط امروز با آنچه
دولت آن را تحویل گرفته تغییر اساسی پیدا کرده است. مثلا اگرچه رکود وجود دارد،
اما تورم بسیار پایین آمده است. برنامه هایی برای رونق اقتصادی طراحی شده که با
وجود برخی مخالفت ها و کمبود منابع به کندی پیش می رود، اما جهت کار را مثبت کرده
و کار رو به حرکت است.
اگر دولت این
مسائل را به درستی برای مردم توضیح بدهد، مردم هم توانایی حل مشکلات توسط این دولت
را بیشتر از گذشته خواهند دانست که با وجود منابع خوب نه تنها مشکلات را حل نکرد
که بر آن افزود.
باید
بپرسیم اگر این دولت نبود، الان چه شرایطی داشتیم
به نظرم همیشه
باید منافع ملی را بر منافع گروهی و جناحی مقدم بدانیم. اگر مبتنی بر اخلاق اسلامی
عملکردها را قضاوت کنیم، نقد حالت تخریب به خود نمی گیرد. اگر واقع بینانه به
اتفاقات 3 سال اخیر نگاه کنیم، متوجه تغییرات خواهیم شد. باید این پرسش را مطرح
کنیم که اگر این دولت نبود و کار طبق روال گذشته پیش می رفت، الان کجا بودیم و چه
شرایطی داشتیم؟ البته نمی خواهم بگوییم همه چیز گلستان شده، اما جهت کار، تغییرات
و حرکت قابل قبول است.
بحث
4 ساله بودن دولت روحانی جنگ روانی رقیب است
پرسش: اما برخی گروه
ها و فعالان سیاسی حتی از بین گروه های اصلاح طلب، بحث 4 ساله بودن دولت آقای
روحانی را مطرح می کنند و می گویند به دلیل برخی عملکردها و در صورت حضور برخی
چهره ها بهتر است فرد دیگری نظیر آقای ظریف کاندیدا شود؟
-
محمد هاشمی: اینها بر اساس مبارزات انتخاباتی گفته می شود
و نوعی جنگ روانی از سوی رقیبان است، وگرنه چه کسی تا الان در این رابطه نظرسنجی
کرده است که مثلا این دولت و شخص رئیس جمهور رأی ندارد و فلان جناح رأی دارد.
اینها بحث ها و موضوعات غیرمستندی است که گفته می شود؛ ضمن اینکه از انتخابات 7
اسفند تا الان زمانی نگذشته است. مگر قبل از انتخابات 7 اسفند همین حرف ها گفته
نمی شد؟ حتی یک سی دی تهیه و در سطح وسیعی توزیع شده بود که تحلیلی در آن ارائه
شده بود. در این تحلیل گفته می شد، نباید بگذاریم در انتخابات خبرگان هاشمی و
روحانی رأی بیاورند که اگر رأی بیاورند، روحانی در دوره دوازدهم هم رئیس جمهور خواهد
بود.
دلیلی
برای رأی نیاوردن مجدد روحانی نمی بینم
با وجود اینکه
جریانی به خیال خودش طراحی کرده بود که هاشمی و روحانی وارد مجلس خبرگان نشوند، نتیجه انتخابات 7 اسفند چه شد؟ من دلیلی نمی بینم که اگر شرایط بر همین منوال
باشد، روحانی رئیس جمهور دوره بعدی نباشد؛ هرچند اقلیتی که صدای بلند دارند جوسازی
و تبلیغات منفی می کنند، مردم چنین نگاهی ندارند و با عملکرد فعلی آقای روحانی
رئیس جمهور دوره بعدی هم خواهد بود.
اصلاح
طلبان پروژه ای برای عبور از روحانی ندارند
پرسش: هرچند شما بیان
این سخنان را جنگ روانی رقیب می دانید، پروژه "عبور از روحانی" را عده ای چند
وقتی است که مطرح می کنند.
-
محمد هاشمی: اینها
اظهارات اشخاص است و نمی توان آن را پایه قرار داد. جناح ها در زمان انتخابات
مراحلی را طی می کنند و همین طوری وارد عرصه انتخابات نمی شوند، لذا نباید اظهار
نظرهای شخصی را به عنوان موضع جناح ها و گروه های سیاسی تلقی کنیم.
اصولگرایان
از روحانی حمایت نخواهند کرد
پرسش: در مقابل طرح
موضوع "عبور از روحانی"، اخیرا آقای باهنر مصاحبه کرده و گفته که ممکن
است در شرایطی اصولگرایان از آقای روحانی به عنوان کاندیدای مورد حمایت جریان
اصولگرایی در انتخابات 92 حمایت شود؟
-
محمد هاشمی: در عالم
سیاست همه چیز ممکن است، اما بر مبنای رفتارهایی که تا الان وجود داشته است، تصور
نمی کنم که اصلاح طلبان برنامه ای برای عبور از روحانی داشته باشند یا اینکه
اصولگرایان بخواهند از ایشان حمایت کنند.
رئیس
جمهور مردم را محرم بداند
پرسش: عده ای از اصلاح
طلبان و اعتدالگرایان حامی دولت از برخی رویکردها گلاسه دارند، مثلا می گویند رئیس
جمهور باید درباره مشکلات شفاف صحبت کند و همه چیز را به مردم بگوید تا آنها
همچنان پشتیبان دولت یازدهم باشد. نظر شما در این باره چیست؟
-
محمد هاشمی: علی
الاصول من هم معتقدم که آقای روحانی باید با شفافیت با مردم صحبت کند، چون مردم
نامحرم نیستند. اینکه ایشان و دولتشان چه ملاحظاتی در این خصوص دارند را نمی دانم،
اما توقع این است که برای مردم توضیح بدهند چه چیزی تحویل گرفته و چه کارهایی کرده
اند. البته معمولا بخش مهمی از این کارها را باید گروه های رسانه ای و روابط عمومی
ها انجام دهند.
تیم
رسانه ای دولت ضعیف است
پرسش: مثل اینکه شما
هم به تیم رسانه ای دولت منتقدید؟
-
محمدهاشمی: خوب
طبیعی است که شخص رئیس جمهور و اعضای دولت که نمی توانند هر روز به مردم گزارش
بدهند. به نظر می رسد که رسانه ها و تیم رسانه ای دولت در این حوزه کم تر کار کرده
اند. قطعا از موضوع رسانه نباید غافل بود، چون این موضوع بسیار مهم است.
تغییر
در کابینه را مضر می دانم
پرسش: در ارتباط با
تغییرات در دولت هم همین مسائل مطرح است، حتی در رسانه ها عنوان شد که احتمالا 4
وزیر با کابینه خداحافظی می کنند و رئیس جمهور اینگونه جای خالی افرادی را که
پیشتر در مجلس گذشته نتوانسته بود وارد کابینه، به این شکل پر خواهد کرد، شما
موافق تغییر در کابینه در فاصله یک سال تا پایان عمر دولت هستید یا خیر؟
-
محمد هاشمی: اصولا من
تغییرات در دولت را در این مقطع زمانی نه تنها مفید نمی دانم، بلکه معتقدم مضر هم
خواهد بود؛ چون اگر اکنون بحث تغییر در وزارتخانه ای مطرح شود، کار شل خواهد شد.
ضمن اینکه اگر الان وزیر یا مدیری تغییر کند تا آخر سال نمی تواند جا بیفتد و تا
تیم او بخواهد مستقر شده، برنامه ریزی کند و از مجلس رأی بگیرد، عمر دولت به پایان
خواهد رسید.
به
جای تغییر، برنامه جدید به وزیران بدهند
بر همین اساس،
من در حال حاضر هر نوع تغییری در وزارتخانه ها را اتلاف وقت می دانم و معتقدم "گاهی
یک ضعیف داخلی از یک قوی خارجی بهتر عمل می کند." قطعا تغییر مدیران کلیدی دولت
چه در وزارتخانه ها، چه در استانداری ها و چه در سطح معاونین در عمر باقی مانده
دولت خیلی نمی تواند مفید باشد و به دولت کمک کند. بهتر است اگر در جایی هم نیاز
به اصلاح هست، برنامه ای جدید به وزیر، معاون، مدیر و استاندار فعلی داده شود تا
بر اساس آن عمل کنند، این اتفاق بسیار مثمر ثمرتر از تغییر خواهد بود. حتی اگر
تغییر ضروری است بهتر است در سطح معاونان وزیران انجام شود تا خود وزیران.
گرفتن
حقوق نامتعارف در نظام اسلامی نادرست است
پرسش: اخیرا موضوع فیش
های حقوقی نامتعارف به یکی از معضلاتی تبدیل شده که گریبان دولت را گرفته است، فکر
می کنید با توجه به اینکه در فاصله زمانی کمتر از یک سال تا انتخابات دوره دوازدهم
ریاست جمهوری قرار داریم، این موضوع به چالشی برای این دولت در انتخابات تبدیل شود
یا خیر؟
-
محمد هاشمی: این
موضوع پدیده ای نیست که مربوط به دولت آقای روحانی و یا منحصر به دولتی ها باشد.
در نهادهای مدنی، شرکت ها و بعضی نهادهای حکومتی نیز از این موارد وجود دارد و همان طور
که مستحضرید مبنای آن طبق گزارش دیوان محاسبات مصوبه ای بوده که از سال 1390 و در
دولت قبل به تصویب رسیده است؛ هرچند تمامی این ارقامی که اعلام شده افراد در گذشته
و حال گرفته اند در نظام اسلامی نادرست و ناپسندیده است.
طرح
موضوع فیش حقوقی انتخاباتی است
علاوه بر این
همان طور که رئیس جمهور گفت ما بیش از 8 میلیون کارمند، مدیر و حقوق بگیر در کشور
داریم که حقوق نامتعارف و عملکرد نادرست 300 نفر متخلف نباید باعث شود که حقوق
بگیران تخریب شوند. البته من معتقدم چون سال انتخابات است این موضوعات مطرح، وگرنه چرا از سال 90 چنین تخلفاتی را اعلام نکرده و تلاشی برای جلوگیری از آن
انجام نداده اند؟
فرصت لازم برای
حل قضایای حقوق های نامتعارف چندین سال است که وجود داشته، اما نهادهای نظارتی کم
توجهی کرده اند. اگر بخواهند ریشه اینگونه موضوعات را بخشکانند، روش اعلام عمومی
این موضوع از طریق رسانه ها، مجلس، تریبون های نماز جمعه و ... نیست، بلکه باید
دستگاه های نظارتی موارد تخلف را اعلام و قوه قضائیه اقدامات لازم برای برخورد جدی
با اینگونه مسائل را انجام دهد، اگر کسی مانع از رسیدگی و برخورد شد آن فرد را
معرفی کنند. قطعا در جاهایی افراط شده که تا الان با آن موضوعات برخورد شده و باید
بشود.
مدعیان
امروز فیش های حقوقی چرا درباره فسادهای کلان سکوت کردند؟
هرچند باید
با هر گونه فساد و سوء استفاده برخورد جدی صورت بگیرد که دولت یازدهم نشان داده در
این موضوع جدی است، اما نباید از نظر دور داشت که مجموع همه تخلف ها درباره فیش
های حقوقی به اندازه کوچک ترین فساد در دولت گذشته نیست. کسانی که درباره این
موضوع امروز با آب و تاب صحبت و سخنرانی می کنند، مشخص کنند که در گذشته چقدر
درباره فسادهای کلان اقتصادی صحبت کرده اند؟ و چرا برخی از آنان در گذشته سکوت
کردند؟ بازهم برمی گردم به عرایض اولیه ام که ریشه این موضوعات همه سیاسی برخورد
کردن و دور شدن از اخلاق محوری است.
حقوق
آقای هاشمی 7 میلیون تومان است
پرسش: آقای هاشمی! شما
رئیس دفتر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام هستید، برای ما و مردم جالب و جای سئوال است
که بدانیم حقوق آیت الله هاشمی رفسنجانی چقدر است؟
-
محمد هاشمی: برای
اعلام رقم دقیق آن باید لیست های حقوق مجمع را نگاه کنم، اما آنچه به خاطر دارم
حقوق ایشان 7 میلیون تومان است،که این رقم مربوط به آخرین دریافتی ایشان بود که بنده دیده ام. فکر می کنم اگر تغییری هم از آن زمان صورت گرفته باشد، قطعا مجموع دریافتی آقای هاشمی زیر ده میلیون تومان است.
جلسات
آیت الله هاشمی و آقا همچنان برگزار می شود
پرسش: در گذشته عنوان
شده بود، در زمان ریاست جمهوری آقای هاشمی، ایشان با رهبر معظم انقلاب جلسات
هفتگی دارند و حتی این جلسات بعد از دوران ریاست جمهوری هم ادامه داشته است، الان
این جلسات ادامه دارد یا نه؟
-
محمد هاشمی: جلسات
آیت الله هاشمی با رهبری انقلاب همچنان ادامه دارد، البته فاصله زمانی اش طبق روال
گذشته که شما هم به آن اشاره کردید، منظم نیست. این جلسات موردی پیش می آید و بسته
به وقت و حال آقا جلسات برگزار می شود.
بی
اطلاعی از محتوای جلسات هاشمی و روحانی
پرسش: در مورد جلسات
آقای هاشمی با رئیس جمهورشرایط چگونه است؟
-
محمد هاشمی:
این جلسات هم هیچ وقت به صورت منظم که مثلا هفته ای یا دو
هفته ای یک جلسه باشد، نبوده است و موردی پیش آمده و تا الان هم به همین سیاق
ادامه دارد. البته در مورد مطالب و محتوای این جلسات کسی اطلاعی ندارد، چون کسی در
آن حضور ندارد و دو نفره برگزار می شود.
وقت
ندادن صدا و سیما به آیت الله هاشمی رفسنجانی برای پاسخگویی به اتهاماتی که احمدی
نژاد در انتخابات سال 88 به وی وارد کرد، از دست رفتن کارایی رسانه ملی و رسانه
های تندرو در سایه شبکه های مجازی و اتهامات بی ثمری که در انتخابات 7 اسفند 94 به
لیست مورد حمایت آیت الله هاشمی رفسنجانی با عناوینی نظیر "لیست
انگلیسی" وارد شد، اما نتیجه عکس داشت، از دیگر مواردی بود که محمد هاشمی
بردار رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این گفت و گو مطرح کرد. وی البته از اظهار
نظر پیرامون فعالیت های انتخاباتی و احتمال تأیید یا رد صلاحیت محمود احمدی نژاد
برای انتخابات سال آینده خودداری کرد.
