کریمی قدوسی: مقابله به مثل در برابر نقض برجام راهکار کنونی ماست/ ظریف: به خاطر منافع کوته‌نظرانه داخلی اینگونه با وجهه انقلابی بازی نکنید

نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی امروز (یکشنبه) پارلمان سؤال ملی محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان از محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه را مورد بحث و بررسی قرار دادند. همچنین در ادامه این جلسه کریمی قدوسی نیز سه سؤال از ظریف پرسید.

به گزارش «تابناک»، در ابتدا سؤال محمدرضا پورابراهیمی مطرح شد.

سؤال محمدرضا پورابراهیمی

محمدرضا پورابراهیمی نماینده مردم کرمان و رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی امروز یکشنبه (11 مهر ماه 95) در سؤال خود از ظریف در صحن علنی مجلس، اظهار داشت: امروز سؤال بسیار مهمی در خصوص مباحث اقتصادی در حوزه دیپلماسی سیاسی کشور مطرح است.

وی افزود: نخستین بند سؤال من مربوط به ماه‌های اول مجلس نهم و دولت قبل است؛ یعنی همان سؤالی است که عین آن از صالحی در آن زمان مطرح شد. اما به دلایلی به تاخیر زمانی خورد و امکان پاسخگویی ایشان در صحن علنی امکان پذیر نشد و سپس تغییرات دولت صورت گرفت.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی همچنین تصریح کرد: در تغییرات دولت هم ما باز سؤال را مطرح کردیم که به دلایل مختلف امکان طرح آن در صحن نیامد و تا مجلس تمام شد و ماه‌های اول مجلس در کمیسیون قرار گرفت.

وی ادامه داد: آقای ظریف! امروز ساختار وزارت امور خارجه نه اینکه متعلق به این دولت که از سال‌های بعد از انقلاب، رویکردی مبتنی بر امنیت و حوزه سیاسی است یعنی عملکرد وزارت امور خارجه با رویکرد حوزه های امنیتی و سیاسی توامان شده است.

پورابراهیمی بر همین اساس اضافه کرد: آنچه امروز در عرصه اقتصادی به شدت نیازمندیم این است که حوزه دیپلماسی مربوط به وزارت امور خارجه در خارج از کشور -که باید خاکریز مقدم تصمیمات ما باشد- امروز دارد چه کار می‌کند؟ چه اتفاقی در حال افتادن است؟ من با چند تن از سفرا درباره جلسات مختلف در داخل و یا خارج از کشور جلسه داشتم و ما از آنها سؤال کردیم که میزان واردات و صادرات کشور را در این منطقه توضیح دهند اما آنها اطلاعی ندارند. امروز سفرا که باید حرکت اصلی شان کمک به کشور باشد و اقتصاد مقاومتی را احیا کنند، در خارج از کشور همه چیز بلد هستند به جز اقتصاد. این جای تأسف است.

پورابراهیمی در ادامه سؤال خود خاطرنشان کرد: ما سه سال است که روی این پروژه سفرا کار می‌کنیم و این جای تاسف است که سفرای ما در حوزه اقتصادی چیزی نمی‌دانند. مرکز پژوهش‌های مجلس هم ورود پیدا کرده و کار تخصصی انجام داده است.

وی در همین رابطه یادآور شد: در پژوهشی که ما در عملکرد سفرای جهان طی سه سال اخیر داشتیم می‌بینیم که امروز اهمیت دیپلماسی اقتصادی در سه بخش سیاست‌های قانون برنامه توسعه،‌ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و سیاست های ابلاغی برنامه ششم توسعه اهمیت دارد. در ماده 210 ، وزارت امور خارجه موظف است با بهره گیری از نظرات کارشناسان کلیه سازمان‌ها و نهادهای مسئول به منظور اعتلایشان و موقعیت و اقتدار و نقش جمهوری اسلامی در استفاده از فرصت‌های اقتصادی در منطقه و نظام و روابط بین الملل سیاست‌های مناسب را اجرایی کند و تلاش داشته باشد که این سطح روابط و مناسبات اقتصادی در راستای تقویت مناسبات اقتصادی به کار گرفته شود.

وی تلاش برای حضور فعال و موثر و الهام بخش در مناسبات دو جانبه و سازمان‌های منطقه‌ای، تدوین نظام تقویت حضور ایران در سازمان‌های منطقه‌ای، ارزیابی کارآمد و اثربخش مأموران شاغل در داخل و خارج از کشور با هدف و رویکرد راهبردهای اقتصادی را از جمله بخش‌های مهمی عنوان کرد که در برنامه پنجم توسعه آمده و در سیاست های مرتبط با برنامه پنجم توسعه نیز به آن اشاره شده است.

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود یادآور شد: سیاست‌های اقتصاد مقاومتی هم که اخیراً توسط رهبر معظم انقلاب مطرح شده حاکی از این است که حمایت همه جانبه و هدفمند از صادرات کالا و خدمات به تناسب ارزش افزوده از طریق تسهیل مقررات و مشوق‌های لازم برای گسترش خدمات تجاری و ترانزیت، استفاده از ظرفیت های سازمان های بین‌المللی و منطقه‌ای، افزایش قدرت مقاومت و کاهش آسیب پذیری اقتصاد از طریق استفاده از دیپلماسی در جهت حمایت از هدف های اقتصادی توسعه پیوندهای راهبردی و گسترش همکاری و مشارکت با کشورهای جهانی‌ به ویژه همسایگان لازم و ضروری است.

«در سیاست‌های ابلاغی برنامه ششم توسعه هم آمده است که ما باید چه اقداماتی انجام دهیم و اولویت در دیپلماسی اقتصادی در بند 60 سیاست‌های ابلاغی برنامه ششم توسعه، اولویت به دیپلماسی اقتصادی با هدف توسعه سرمایه گذاری خارجی، ورود به بازارهای جهانی و دستیابی به فناوری برای تحقق اقتصاد مقاومتی مهمترین موضوعی است که در این اسناد به آن اشاره شده است.»

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس همچنین عنوان کرد: جناب آقای ظریف!‌ این همه ماموریت‌های وزارت امور خارجه بود که سال‌ها زمین مانده است؛ مربوط به این دولت هم نیست. به نظر ما امروز وزارت امور خارجه در حوزه اقتصادی به جز همایش‌هایی که برگزار می‌کند هیچ اثر دیگری در حوزه اقتصادی ما از آن نمی‌بینیم.

پورابراهیمی خطاب به وزیر امور خارجه گفت: شما به صحبت‌های اخیر مقام معظم رهبری در جلسه هیأت دولت عنایت کردید؛ اکنون در کشور ما مجموعه تصمیمات در خارج از کشور در حوزه اقتصادی اتخاذ می‌شود که سفیر ما اطلاعاتی ندارد این نقصان عملکرد وزارت امور خارجه است. ما چگونه می‌خواهیم با این رویکرد نتیجه تصمیمات این وزارت مهم را در عرصه اقتصادی ببینیم؟‌ ما برای آنچه که در مجموعه وزارت امور خارجه انجام می‌شود نگران هستیم.

این نماینده در ادامه پرسش خود از ظریف افزود: بخشی از صحبت های ما ناظر بر این است که سفرا می‌آیند و می‌گویند ماموریت ما تعریف نشده،‌ این ماموریت را چه کسی باید تعریف کند؟ این چارچوب قوانین و مقررات و سیاست‌ها از کجا آمده است؟ چرا وزارت امور خارجه در برنامه ششم توسعه حکمی نمی‌دهد که آنچه اختیارات و مأموریت می‌خواهد به ما ارائه کند.

پاسخ ظریف به پورابراهیمی

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در نشست علنی امروز (یکشنبه) پارلمان به ارائه توضیحاتی درباره سؤال محمدرضا پورابراهیمی نماینده کرمان که در زمینه علت عدم فعالیت وزارت خارجه در حوزه‌های سیاسی - اقتصادی بود، پرداخت و اظهار داشت: وزارت امور خارجه در دولت یازدهم وظیفه خودش را مددکار و یار و یاور پیشرفت اقتصادی دولت تعریف کرده است، البته پس از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی توسط رهبر معظم انقلاب، وزارت امور خارجه هدف خودش را پیشبرد سیاست‌های اقتصاد مقاومتی قرار داده است.

 وزارت امور خارجه هدف خودش را پیشبرد سیاست‌های اقتصاد مقاومتی قرار داده است

وی افزود: ما مشغول به تبدیل این فرهنگ برای توسعه و پیشرفت کشور به منظور کمک به صادرات غیرنفتی و وارد کردن فناوری و سرمایه خارجی هستیم. به همین منظور هم در ساختار داخلی وزارت امور خارجه و هم در نظام داخلی کشور از طریق ایجاد ستاد هماهنگی اقتصاد مقاومتی، فعالیت کردیم، البته وزارت امور خارجه هنوز در ابتدای کار و فعالیت است.

وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: وزارت خارجه و سیاست خارجی باید به جای ایجاد هزینه، کمک‌کار توسعه و یار و یاور تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی کشور باشد، سابقه کار نشان داده که در این حوزه توانستیم شرایط را طوری طراحی کنیم که به جذب سرمایه‌گذاری در کشور بینجامد.

ظریف تصریح کرد: وزارت امور خارجه توانسته موانع را از مقابل پیشرفت کشور بردارد و این مسأله به عنوان دستاورد اولیه وزارت خارجه در این حوزه، مطرح است.

وزیر امور خارجه با برشمردن آسیب‌شناسی وزارت امور خارجه در زمان تحویل گرفتن مسئولیت، گفت: همکاری با ایران در آن هنگام هزینه‌بردار بود اما امروز افتخارآفرین شده است و برای ورود به ایران صف کشیده‌اند.

وی با ذکر این نکته که به علت جنگ و تحریم‌های متعدد گرایش برای انتصاب سفرا بیشتر سیاسی و امنیتی بود، اظهار داشت: سعی کردیم در این چند سال این ملاک را به اقتصادی جلب کنیم.

ظریف به ضعف کارشناسی در وزارت امور خارجه اشاره کرد و گفت: در دانشگاه روابط بین‌الملل رشته دیپلماسی ایجاد کردیم و برای جذب کارشناس نیز به متخصصان اقتصادی اهمیت دادیم.

وی نگرانی سفرای کشور از متهم شدن به فساد اقتصادی را یادآور شد و افزود: برای وزارت خارجه حساسیت نسبت به فساد همکاران خود ضروری است و الان اعلام کردیم تا زمانی که با رعایت مصالح کشور در خدمت پیشرفت و پیگیری منافع ملی باشند نباید نگرانی از بابت متهم شدن به فساد اقتصادی داشته باشند و ما با هرگونه اتهام به آنان برخورد می‌کنیم.

وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه در جلسات خود با مسئولین اتاق بازرگانی اعلام کرده است که وزارت خارجه در حوزه‌های اقتصادی و کنسولی باید در خدمت مردم باشد، در ادامه تصریح کرد: مشکلات ساختاری وزارت خارجه از دیگر مسائل ماست.

وی در این باره به تغییر چند باره ساختار وزارت خارجه پس از انقلاب و زیان همیشگی بخش اقتصادی در نتیجه آن اشاره کرد و بیان داشت: جهت پیگیری هماهنگی میان بخش‌های وزارت خارجه، قائم مقام وزارت امور خارجه مسئولیت یافته است و خود من نیز همواره به جهت پیگیری منافع اقتصادی توجه داشته‌ام.

ظریف با اشاره به همراهی بیش از 60 بنگاه در سفر رئیس‌جمهور به آفریقا عمده محور مذاکرات در این سفر را موضوعات اقتصادی برشمرد و گفت: افزایش صادرات غیرنفتی، افزایش ورود سرمایه و فناوری کشور دستاوردی جدی در این اصل است.

وی به مسئولیت داشتن دستگاه‌های متعدد در حوزه روابط اقتصادی خارجی اشاره کرد و افزود: در جلسه‌ای با حضور‌ آقای جهانگیری و وزرای اقتصادی دولت و نیز رئیس بانک مرکزی مدل‌های مدیریت روابط اقتصادی خارجی در کشورهای مختلف مورد بحث قرار گرفت.

وزیر امور خارجه با تصریح بر این نکته که هنوز در داخل کشور دیدگاه مشترک در این زمینه نداریم، گفت: هنوز مشخص نیست آیا ما همانند کره جنوبی، ژاپن و استرالیا و فعالیت اقتصادی خارجی خود را در یک حوزه متمرکز کنیم و یک فرد متولی آن باشد یا اینکه نیاز داریم دستگاه‌های مختلف این کار را بکنند؛ تا زمانی که به این حد از اجماع در حد ملی به چنین اجماعی برسیم نیاز داریم تقویت ستاد هماهنگی روابط خارجی که در این دولت برای اولین بار تحت مدیریت قائم مقام وزارت خارجه تشکیل می‌شود را تقویت کنیم.

وی به ضرورت تبدیل این ستاد به شورای زیر نظر معاون اول رئیس‌جمهور اشاره کرد و ادامه داد: ان‌شاءالله هر چقدر پیش می‌رویم در جهت اهداف نماینده سؤال‌‌کننده حرکت خواهیم کرد.

ظریف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را در خدمت پیشرفت و کارآفرینی و وارد کردن سرمایه و فناوری و صادرات خدمات فنی و مهندسی و کالاهای غیر نفتی عنوان کرد و گفت: در حد توان و مقدورات پیشرفت‌های بسیار خوبی حاصل شده است.

وزیر امور خارجه با تقدیر از مجلس به واسطه تصویب هماهنگی دستگاه‌های مختلف کشور در حوزه روابط اقتصادی خارجی با وزارت خارجه گفت: معتقدیم با همکاری همه دستگاه‌های کشور سیاست خارجی می‌تواند حافظ منافع آرمانی و اقتصادی کشور باشد.

در این جلسه، پس از ارائه توضیحاتی از سوی وزیر امور خارجه و همچنین نماینده سؤال‌کننده، ظریف یادداشتی را به علی مطهری نایب رئیس دوم مجلس که در غیاب لاریجانی، اداره ساعتی از جلسه علنی را بر عهده داشت، تقدیم کرد.

در این یادداشت که علی مطهری آن را قرائت کرد، نوشته شده بود: وزارت امور خارجه آمادگی دارد دغدغه نمایندگان مجلس درباره موضوعات اقتصادی را رفع کند.

سپس پورابراهیمی اعلام کرد: اگر آقای ظریف برنامه تحولات ساختار اقتصادی را انجام و پس از گذشت 3 ماه گزارش آن را به مجلس شورای اسلامی و کمیسیون اقتصادی ارائه دهند، بنده هم اعلام می‌کنم که از توضیحات آقای ظریف قانع شدم.

در نهایت با موافقت وزیر امور خارجه با این درخواست رئیس کمیسیون اقتصادی، پورابراهیمی هم اعلام کرد که از توضیحات وی قانع شده است.

محمدجواد ظریف در صحن علنی مجلس و در پاسخ به پرسش محمدرضا پورابراهیمی در توضیح دستاوردهای وزارت خارجه در موضوع اقتصاد گفت: سعی می‌کنیم به‌جای اینکه هزینه برای اقتصاد باشیم، یار یاور اقتصاد باشیم. سابقه وزارت خارجه در سه سال گذشته نشان می‌دهد کاری کرده‌ایم جذب سرمایه را تسهیل کنیم و اینکه سعی کردیم موانع را برداریم، از دستاوردهای دستگاه دیپلماسی است. امروز رابطه کشورهای دنیا با ایران هزینه‌ ندارد، در حالی که پیش از دولت یازدهم و در دولت قبل رابطه با ایران هزینه‌بر بود.

سئوال کریمی قدوسی

جواد کریمی قدوسی در جریان سوال خود از وزیر امور خارجه در جلسه علنی امروز مجلس (11 مهرماه 95) سه سؤال مطرح کرد. سئوالی در رابطه با علت تغییر آقای امیرعبدالهیان از معاونت افریقا و عربی وزارت خارجه، بخش دیگری از سوال کریمی قدوسی که به هولوکاست اختصاص داشت و در نهایت سؤال سوم پیرامون موضوع گزارش وزارت خارجه از برجام نیز مورد سوال نماینده مشهد بود.

پاسخ ظریف به کریمی قدوسی

محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه با حضور در نشست علنی امروز یکشنبه پارلمان به سؤالات جواد کریمی قدوسی نماینده مردم مشهد پاسخ داد.

وی درباره سؤال اول که به تغییر امیر عبداللهیان اختصاص داشت گفت: در وزارت خارجه کمترین تغییر صورت گرفته است زیرا بنده همکارانم در این وزارتخانه را بزرگترین سرمایه کشور می‌دانم.

وی اضافه کرد: وزارت خارجه به دلیل اینکه دستگاه سیاست داخلی نیست حق ندارد بر این حوزه وارد شود و تمامی همکاران بنده به این موضوع قائل هستند.

ظریف با اشاره به اینکه آقای امیر عبداللهیان قرار بود سفیر ایران در عمان شود خاطرنشان کرد: با خود ایشان هم صحبت شد و اقدامات لازم نیز صورت گرفت اما نهایتا ایشان به دلیل مشکلات خانوادگی تصمیم گرفت که به سفارت نرود.

«این اظهارات توهین به وزارت خارجه نیست بلکه توهین به نظام است که گفته شود ما به دلیل فشار خارجی مسئولان را عوض می‌کنیم.

وزیر امور خارجه حمایت از مقاومت را وظیفه دستگاه سیاست خارجه توصیف کرد.

وی درباره بخش دیگری از سؤال کریمی قدوسی که به هولوکاست اختصاص داشت اظهار داشت: بنده ضمن احترام به ‌آزادی بیان اعتقاد شخصی‌ام این است که این موضوع کمکی به اسرائیل است، نه فلسطین.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه تمامی دوستانی که در حوزه فلسطین فعالند حرف بنده را تأیید می‌کنند تصریح کرد: بنده اقدامی را محکوم نکردم و فقط گفتم شرکت نمی کنم و کماکان هم به این موضوع تأکید دارم؛ البته اقدام انجام شده به دولت ربطی ندارد و به بخش غیر دولتی مربوط است اما در مجموع عقیده من آن است که این قبیل اقدامات منافع اسرائیل را پیش خواهد برد.

ظریف درباره گزارش وزارت خارجه از برجام نیز که مورد سؤال نماینده مشهد بود گفت آنچه ما گزارش دادیم واقعیت است یعنی همه واقعیت.

وی با تأکید بر اینکه برجام حق هسته ای ایران را در دنیا تثبیت کرد خاطرنشان کرد: از برجام به بعد نه تنها شورای امنیت حق ما را به رسمیت می‌شناسند بلکه از دیگر کشورها هم می خواهد که با ما همکاری کنند.

«گزارش برجام باید شامل همه موارد باشد به همین دلیل وزارت خارجه با صداقت در 9 حوزه گزارش را تدوین کرد و هرچه واقعیت بود در آن ذکر شد؛ اگر بیمه ایران باز شده نباید به مردم بگوییم، اگر فروش نفت به قبل از تحریم بازگشته نباید مردم از آن اطلاع یافته و خوشحال شوند»

وزیر امور خارجه این را مطرح کرد که آیا مردم نباید احساس کنند بر اساس تلاش خودشان و ایثارشان و حضورشان پای صندوق رأی توانستند حربه تهدید را ناکارآمد کنند؟

وی اضافه کرد: مردم با ایستادگی شان طرف مقابل را پای میز مذاکره کشاندند و حقوقشان را گرفتند.

وی با بیان اینکه حرف اصلی برجام حفظ دستاوردهای هسته‌ای و عزت کشور است تصریح کرد: در این گزارش ضمن پرداخت به موضوعات مربوط به بدعهدی‌ها و تعلل‌ها و اهمال‌ها هم پرداخته شده و راهکارهایی در کنار آن ارائه دادیم.

وزیر امور خارجه به تشکیل هیأت نظارت بر برجام اشاره و تأکید کرد که دستگاه دیپلماسی به نظارت این هیأت اقدامات را انجام می‌دهد.

ظریف ابراز امیدواری کرد که با همکاری سایر دستگاههای نظم اهداف تعیین شده وزارت خارجه دنبال و در نهایت معیشت مردم بهبود یابد.

«امروز با بدعهدی آمریکا برخورد می‌شود و ما تنها با آن برخورد نمی‌کنیم بلکه دنیایی که با آمریکا علیه ما متعهد شده بودند امروز فشار می‌آورند و کار به جایی رسیده که کری مجبور شد بگوید ما به تعهداتمان عمل کردیم؛ امروز آمریکا مجبور است به دنیا پاسخ دهد که به چه میزان به تعهداتش پایبند بوده و این نتیجه مقاومت مردم بوده است.