به گزارش «
تابناک اقتصادی» به نقل از خبرگزاری آر تی، از وقتی که عربستان سعودی توافق شش ماهۀ اوپک برای حفظ میزان تولید نفت را پذیرفته است، همواره این نگرانی برایِ سرمایه گذاران و مقامات صنعتی وجود داشته است: اینکه آیا میتوان به عربستان در پایبندی به توافق اوپک اعتماد کرد یا خیر؟
در روانشناسیِ عامه، مفهومِ اعتماد به چهار مفهومِ اصلی فروکاسته میشود: اعتبار، اطمینان، صمیمیت و خود-محوری. برایِ این که ببینیم به عربستان میشود اعتماد کرد یا خیر، لازم است این چهار اصل را در مورد عربستان مورد بررسی قرار دهیم.
اعتبار و اطمینان
اعتبارِ عامل مبتنی بر توانایی او در رسیدن به هدفِ تعیین شده بر اساس منابع و مهارتی که در دست دارد است، و زمانی میتوان به او اطمینان کرد که پیشتر شاهدِ وفایِ به عهدِ او بوده باشیم.
وزیر نفت سابق عربستان سعودی، علی النعیمی، تا پیش از فاجعه ای که در نشست دوحه پیش آمد، به عنوانِ عاملِ کلیدی در سیاستهایِ مربوط به انرژی پادشاهی عربستان، در میانِ نماینده های عضو و غیرِ عضو اوپک، از اعتبار و اطمینان ویژهای برخوردار بود.
هنگامی که تماس تلفنی جانشین ولیعهد سعودی، محمد بن سلمان، با علی النعیمی موجب لغو مشارکتِ عربستان در توافق مذاکره شدۀ فریزِ نفتی در آخرین لحظات شد، معلوم بود که سلطنتِ وزیر باتجربه به عنوان سزار نفت به پایان رسیده است.
ولیعهد تازه به قدرت رسیدۀ عربستان چندین بار بیان کرده بود که بدونِ مشارکت ایران در این توافق، حاضر نیست که سقف تولید خود را کاهش دهد. این در حالی ست که ایران پس از شش سال تحریم، به دنبال افزایش سقف تولید و به دست آوردن سهم اولیۀ خود بود.
هرچند به نظر میرسید النعیمی با سیاستهای ملک سلمان مخالف بود، اما اتفاقی که در نشست دوحه رخ داد، موجب شد اعتبار عربستان لکه دار شود. دو هفته بعد، ملک سلمان، النعیمی را از کرسی وزارت نفت برکنار و خالد الفالح را که پیرو بی چون و چرایِ ولیعهد است، جایگزین النعیمی کرد. این امر اعتبار عربستان را زیر سوال میبرد و اطمینان به او را دشوار میسازد.
صمیمیت و خود-محوری
مسئلۀ صمیمیت و خود-محوری عربستان سعودی مشکل بزرگتری برای اعتماد به عربستان است. به عنوان قدرت سُنی منطقه، عربستان برای بازسازی اقتصاد ایران، از خود همدلیای نشان نداده است. این امر، علیالخصوص به این خاطر است که ایران خواهان به دست آوردنِ سهم خود از بازار است، و این مانع عیش عربستان است؛ خوشیای که از دوران تحریمهای ایران به دست آمده بود.
علاوه بر این، عربستان به عنوان کشوری سرمایه دار میتواند اقتصاد خود و کشور های نزدیک به خود را با وجود اوضاع بد قیمت نفت، با سرمایه گذاری و تجارتهای مختلف از بحران نجات دهد. این در حالی ست که برخی از کشور هایِ عضو اوپک، به ویژه الجزیره و ونزوئلا از این امکان برخوردار نیستند، و این موجب وخیم شدن وضع اقتصادی آنها شده است.
اگر این عوامل را در نظر بگیریم، شاهد خواهیم بود که عربستان در آزمونهایِ چهارگانه اعتبار، اطمینان، صمیمیت و خود-محوری سربلند بیرون نمیآید و این موجب میشود اعتماد به این کشور برایِ متعهد بودن به توافق اوپک دشوار شود.