دبیر ستاد مرکزی و مرکز ملی اطلاع رسانی داروها و سموم جزییاتی را درباره مسمومیت با مواد مخدر و محرک، سموم و مواد شوینده و تریاک‌های حاوی سرب اعلام کرد و نسبت به مسمومیت کودکان در منزل با مواد شیمیایی به خانواده‌ها هشدار داد.
به گزارش ایسنا، دکتر یسنا به‌منش درباره بیشترین نوع مسمومیت در کشور، با بیان اینکه بیشترین مسمومیتی که در این سال‌ها منجر به فوت شده است، مسمومیت ناشی از سوءمصرف مواد بوده است و بین ۵۷ تا ۶۵ درصد از مرگ و میر در هر سال به دلیل استعمال مواد و عوارض ناشی از اعتیاد به مواد مخدر و مواد محرک اتفاق افتاده است، گفت: البته مرگ ناشی از سوءمصرف مواد می‌تواند شامل مسمومیت حاد مواد که حدود ۵۵ درصد است، مرگ ناشی از عوارض مصرف طولانی مدت و بیماری‌های ناشی از آن مانند عفونت‌های ایدز، هپاتیت و ...که در حدود ۳۷ درصد رخ می‌دهد و مرگ ناشی از مصرف مواد روانگردان در حدود هشت درصد اتفاق می‌افتد، است.
مسمومیت با سرب در معتادان تریاکوی با اشاره به مسمومیت با فلز سرب در معتادان به تریاک که در سال جاری به طور ناگهانی در کشور بالا رفت، ادامه داد: اغلب مسمومین به سرب افرادی بودند که با مصرف تریاک آلوده به سرب دچار مسمومیت شده بودند. در این زمینه باید توجه کرد که قاچاقچیان مواد مخدر با هدف افزودن وزن محموله خود به صورت دستی به آن سرب اضافه می‌کنند و معتادان به تریاک با مصرف ماده آلوده با سرب، مسموم می‌شوند.
۸۰ درصد موارد مرگ ناشی از مسمومیت در مردان دیده میشودوی با بیان اینکه بنابر آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، متاسفانه ۸۰ درصد از موارد مرگ ناشی از مسمومیت در مردان و ۲۰ درصد آن در زنان رخ می دهد، افزود: البته تفکیک جنسی مسمومینی که به بیمارستان‌های مرجع مسمومیت مراجعه می‌کنند، از الگوی مشابهی در کل کشور تبعیت نمی‌کند. به عنوان مثال در بیمارستان لقمان حکیم تهران یا بیمارستان امام رضای مشهد، درصد مسمومین مرد از زن بیشتر است.
به‌منش در همین راستا ادامه داد: این درحالی ست که در مسمومانی که به بیمارستان‌های استان اصفهان مراجعه کردند، می‌بینیم که درصد زنان بالاتر است. از سوی دیگر سازمان پزشکی قانونی کشور اعلام کرده است که مرگ ناشی از مسمومیت در مردان چهار برابر زنان است و عمدتا مسمومیت‌های مردان با مواد خطرناک‌تر رخ داده است.
دبیر ستاد مرکزی و مرکز ملی اطلاع‌رسانی داروها و سموم با بیان اینکه از نظر پراکندگی سنی، عمدتا مسمومان مراجعه‌کننده به بیمارستان در محدوده سنی جوان یعنی ۲۰ تا ۴۰ ساله قرار دارند، اظهار کرد: بعد از آن رتبه بعدی مسمومیت در نوجوانان و در نهایت به افراد بالای ۴۰ سال و همچنین زیر ۱۲ سال می رسد.
زنان خانه‌دار بیشتر مسموم می‌شوند
به‌منش افزود: همچنین از میان مشاغل مختلف جامعه، بیشترین شیوع مسمومیت در زنان خانه‌دار دیده می‌شود و نکته مهم این است که ۸۹ درصد از موارد مسمومیت، در منزل بروز می‌کنند و این موضوع ضرورت ایمن‌سازی منازل را نشان می‌دهد.
کودکان را دریابیدوی در همین راستا گفت: خانواده‌هایی که فرزند زیر پنج سال دارند باید توجه کنند که یک دانش آموز ۱۰ ساله به سادگی از کنار ظرف حاوی واکس کفش، باتری مینیاتوری موجود در موبایل اسباب‌بازی، بسته‌بندی دارو یا جعبه مقوایی خمیر دندان می‌گذرد. درحالی که یک کودک دو ساله پر جنب‌وجوش که در حال چرخیدن در منزل و کشف ناشناخته‌هاست، تمامی این موارد برایش شگفت‌انگیز است و بدون شک برای شناسایی آنها، تمامی این اجسام را به دهان خواهد برد.
به‌منش به خانواده‌ها توصیه کرد که باید منزل را از دید کوچکترین فرد خانواده نگاه کنید و از ورودی خانه، یعنی جاکفشی و کمد لباس جلوی درب منزل شروع کنید و با سرکشی و بررسی تک تک اتاق‌ها، حمام، دستشویی، آشپزخانه، حیاط و انباری، کلیه مواردی که می‌تواند منجر به مسمویت شود را از دسترس خارج کنید. به عنوان مثال از نگهداری گیاهان آپارتمانی خودداری کنید تا خطر بلعیده شدن و به دهان بردن گیاهان سمی توسط کودکان منتفی شود.
داروها را در یخچال نگذارید
وی ادامه داد: همچنین مواد شیمیایی، شوینده‌های خانگی، حشره‌کش‌ها، داروها، مواد آرایشی و بهداشتی را به کمدهای بالایی منتقل کرده و در صورت امکان درب آنها را قفل کنید. در عین حال از نگهداری داروها در یخچال خودداری کنید؛ چرا که داروهای انگشت شماری نیازمند نگهداری در یخچالند و به طور کلی نگهداری دارو در یخچال بسیار اشتباه است.
بزرگسالان معتادی که کودکان را به کام مرگ می‌فرستند!
دبیر ستاد مرکزی و مرکز ملی اطلاع‌رسانی داروها و سموم با بیان اینکه ما همه ساله شاهد مرگ کودکان و نزدیکان معتادانی هستیم که دوره درمان اعتیاد خود را با داروی متادون طی می‌کنند، اظهار کرد: نگهداری شربت متادون خصوصا در بطری‌های مواد آشامیدنی مانند نوشابه و شیشه‌های دارویی، تا به حال منجر به مرگ ده‌ها کودک و حتی بزرگسال شده است. در عین حال تاکید می‌کنم که داروهای معمول هیچ نیاز به نگهداری در یخچال ندارند و پس از سپری شدن دوره درمان باید دور ریخته شوند. از طرفی داروهای مورد نیاز را هم باید در کمد قفل‌دار و دور از دسترس و در ارتفاعی بالاتر از دسترسی کودک نگه داشت.
به‌منش افزود: خانواده‌ها باید توجه کنند هنگامی که به کودک‌شان دارو می‌دهند، از کلماتی مانند آبنبات یا شربت میوه و ... استفاده نکنند؛ چراکه این امر کودک را راغب به مصرف دارو خواهد کرد. در عین حال به طور کلی از نگهداری دارو در اتاق خواب و کشوهای پاتختی، کیف دستی و در بسته‌بندی‌های مواد غذایی خودداری کنید، اسباب‌بازی‌های دارای باتری مینیاتوری برای کودکان نخرید و مراقب بلعیده شدن این نوع باتری‌ها توسط کودکان باشید.
خطری به نام مواد شوینده!وی در ادامه صحبت‌هایش به مسمومیت‌زا بودن مواد شیمیایی جرم‌گیر و لوله باز کن، مواد سفید کننده و شوینده‌ها اشاره کرد و گفت: این مواد نمونه‌ای از مواد شیمیایی هستند و چنانچه به صورت اتفاقی بلعیده شوند، اثرات سوزانندگی و تخریب بافت‌شان، منجر به سوراخ شدن مجاری گوارشی و مرگ خواهد شد. همچنین مواد نفتی نباید در محل بازی کودکان مانند حیاط نگهداری شوند. چرا که بارها اتفاق افتاده است که کودکان بدون درنظر گرفتن بوی مواد نفتی، در هنگام تشنگی از ظروف حاوی بنزین، نفت و گازوئیل موجود در محل بازی نوشیده‌اند. خانواده‌ها توجه کنند که در زمان مواجهه با این موارد باید کودک را سریعا به بیمارستان منتقل کنند.
به‌منش با بیان اینکه خوشبختانه اقدامات خوبی در جهت پیشگیری از مسمومیت با مواد شوینده خانگی توسط سازمان غذا و دارو انجام شده است، افزود: به عنوان مثال اکنون صدور مجوز مواد شوینده خطرناک منوط به دارا بودن درب مقاوم به باز شدن در برابر کودک و همچنین عدم استفاده از مواد خوشبوکننده در این محصولات است.
بالاترین موارد مسمومیت‌های تعمدی
روند کاهشی مسمومیت با قرص برنجوی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با بیان اینکه مسمومیت‌های دارویی و مسمومیت با سموم دفع آفات نباتی، بالاترین علت مسمومیت‌های تعمدی را به خود اختصاص می‌دهند، گفت: در عین حال مرگ ناشی از مسمومیت به دلیل مصرف تعمدی قرص برنج در طی سال‌های اخیر به تدریج روندی کاهشی را طی کرده است.
۱۰ درصد مرگ‌های مسمومیت، ناشی از قرص برنج استبه گفته به‌منش، میزان مرگ و میر ناشی از مسمومیت با سمومی مانند قرص برنج، سموم دفع آفات نباتی، الکل، جونده‌کش‌ها و سیانور ۱۵ تا ۱۸ درصد بوده است و در این بین قرص برنج با بیش از نیمی از موارد مسمومیت ناشی از سموم یاد شده، جلودار مسمومیت‌های منجر به مرگ ناشی از سموم محسوب می‌شود و به طور کلی قرص برنج علت ۱۰ درصد از مرگ‌های ناشی از مسمومیت را به خود اختصاص می دهد.
وی ادامه داد: در عین حال درباره مسمومیت ناشی از سموم باید گفت که از سال ۱۳۹۲ تا نیمه نخست سال ۱۳۹۵ به تدریج آمار مرگ ناشی از مسمومیت با سم کاهش یافته است. همچنین خوشبختانه میزان مرگ ناشی از سم فسفیدآلومینیوم یا همان قرص برنج نیز از سال ۱۳۹۲ تا نیمه نخست ۱۳۹۵ کاهش یافته است و از ۱۱.۷ درصد به ۹.۷ درصد رسیده است.
دبیر ستاد مرکزی و مرکز ملی اطلاع‌رسانی داروها و سموم در عین حال اظهار کرد: تعداد مسمومانی که به دلیل مصرف قرص برنج به بیمارستان مراجعه کرده‌اند نیز رو به کاهش بوده است و این کاهش مشهود است. البته حتی یک مورد از این مسمومیت هم نباید مشاهده شود. چراکه توزیع و خرید و فروش این سم جهت استفاده خانگی در سطح کشور ممنوع بوده و کالای قاچاق محسوب شده و خرید و فروش و استفاده آن مجازات به دنبال دارد.
سم، قاچاقی که در ایران جان می‌گیرد
به‌منش افزود: البته از آنجاکه قاچاق آن همچنان وجود دارند، بی اطلاعی و بی توجهی برخی از خانواده‌ها نسبت به خطرات ناشی از مصرف خانگی این سم، موجب شده است که متاسفانه کشور ما یکی از معدود کشورهایی باشد که در سطح دنیا مرگ ناشی از این سم در آن گزارش شده است. در عین حال خوشبختانه با آموزش‌های سازمان غذا و دارو و اقدامات بازدارنده دانشگاه‌های علوم پزشکی و نیروی انتظامی در جمع آوری این سم قاچاق، روند کاهش مسمومیت با قرص برنج جای خوشحالی دارد.
وی در پایان به مردم توصیه کرد که در هنگام مواجهه با مسمومیت از طریق تماس با کد دو شماره تلفن ۱۴۹۰ با مرکز اطلاع رسانی داروها و سموم تماس گرفته و یا با شماره‌گیری ۱۱۵ از اورژانس کمک بگیرند.
