از نیمه شب گذشته، آتش بس سراسری که پیش از این مقدمات آن میان ایران و روسیه و ترکیه در مسکو فراهم شده بود، عملیاتی شد و نیروهای شورشی و ارتش دولتی سوریه در موافقت با آن اقدام به توقف حمله و عملیات علیه یکدیگر کرده اند. البته موارد نقضی از این آتش بس از شب گذشته تا کنون دیده شده، ولی آنچه مشخص است آنکه آتش بس سراسری در نهایت در سوریه محقق شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روز گذشته بود که ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه بیان کرد که نیروهای دولتی بشار اسد و شورشیان موافقت کرده اند که به یک آتش بس سراسر در سوریه تن دهند؛ آتش بسی که از نیمه شب گذشته رسما به اجرا درآمد تا مقدمه ای بر حل نهایی بحران پنج ساله در سوریه باشد.
تا کنون برخی اطلاعات در مورد این آتش بس و جزئیات آن منتشر نشده، ولی از معدود اطلاعاتی که وجود دارد، می توان گفت که این آتش بس از جزئیات زیر برخوردار است؛
طرف هایی که شامل آتش بس هستند؟دولت سوریه و همچنین بنا به گفته وزارت دفاع روسیه مجموعا هفت گروه شورشی مسلح که حدود 60 هزار نیروی شورشی را هدایت میکنند شامل این آتش بس هستند. وزارت دفاع روسیه بیان کرده که نام این گروه ها عبارت است از: فیلک الشام (4 هزار نیرو) ، احرار الشام (16 هزار نیرو)، جیش الاسلام (12 هزار نیرو) صور الشام ( 2500 نیرو) جیش المجاهدین (8 هزار نیرو) جیش ادلب (6 هزار نیرو) و جبهه الشامیه (3 هزار نیرو). نکته مهم آنکه هم جیش الاسلام و هم احرار الشام جزو گروه هایی هستند که پیش از این روسیه از آنها به عنوان گروه های تروریستی یاد کرده بود.
چه کسی تداوم آتش بس را ضمانت میکند؟
وزارت امور خارجه ترکیه گفته است، این کشور و روسیه، مشترک بر حسن اجرای آتش بس نظارت خواهند کرد؛ اما به گفته وزارت خارجه روسیه، ایران نیز در ضمانت آتش بس حضوری فعال خواهد داشت. روسیه و ایران از پایبندی گروههای دولتی به آتش بس و ترکیه از پایبندی نیروهای شورشی به آن اطمینان حاصل خواهند کرد.
چه گروهی از آتش بس مستثنا شده است؟
به گفته خبرگزاری رسمی دولتی سوریه، گروه جبهه النصره که اکنون به عنوان گروه جبهه فتح شام شناسایی می شود، از این آتش بس مستثناست. همچنین این آتش بس شامل داعش و گروه های وابسته به آن نیز نخواهد شد.
قدم بعدی چیست؟
موافقت نامه ای که اکنون به دست آمده، در پنجشنبه هفته آینده در شوری امنیت سازمان ملل متحد طرح شود و همچنین قرار است به زودی در قزاقستان نماینده های گروه های شورشی و دولت سوریه با یکدیگر مذاکره مستقیم داشته باشند. وزارت خارجه ترکیه بیان کرده که این مذاکرات البته با حضور کشورهای ایران و روسیه و ترکیه و برای اطمینان از پیشرفت و ضمانت مذاکرات خواهد بود.
ولادیمیر پوتین گفته است، موافقت بر سر آتش بس در سه سند با جزئیات ذکر شده که اولین نسخه آن توسط دولت سوریه و شورشیان به امضا رسیده تا هرگونه درگیری در سوریه متوقف شود. دومین سند مربوط به مکانیزم های کنترل آتش بس است و سومین مورد نیز بیانیه ای برای پایان دادن به بحران سوریه است. به غیر از این ها هیچ جزئیات بیشتری در مورد این سه سند به بیرون درز نکرده است
.
چه چیز در مورد آتش بس هنوز مشخص نیست؟
هنوز هیچ یک از مقامات ارشد گروه های شورشی در مورد این آتش بس اظهار نظر نکرده اند؛ اما احمد رمضان یکی از فرماندهان گروه شورشی موسوم به ائتلاف ملی سوریه بیان کرده است، ارتش آزاد سوریه که اکنون یکی از بزرگترین گروه های شورشی در سوریه است، به این آتش بس پایبند می ماند، ولی چنانچه گروه های دولتی آن را نقض کنند، اقدامات تلافی جویانه خواهد داشت. همچنین الجزیره روز چهارشنبه گزارش داده بود که بازوی مذاکراتی این گروه یعنی ارتش آزاد تا کنون از سوی هیچ گروهی مورد تماس قرار نگرفته و همچنین به هیچ نشستی دعوت نشده است.
آیا این آتش بس تداوم خواهد داشت؟
از شب گذشته تا کنون، چندین مورد از نقض آتش بس گزارش شده که چندان جدی نبوده است. به شکل کلی نمی توان در مورد تداوم و موفقیت این آتش بس با قطعیت سخن گفت و روسیه نیز شرایط را برای آتش بس شکننده عنوان کرده است. مشخص نیست که آیا گروه های شورشی به این آتش بس پایبند می مانند یا نه و این موضوع با توجه به این که میان روسیه و ایران و ترکیه بر سر برخی تعاریف در مورد گروه های تروریستی اختلاف نظر جدی وجود دارد، تداوم آتش بس در طولانی مدت کمی مشکل است. همان گونه که گفته شد، دو گروه شامل آتش بس از نظر روسیه، جزو گروه های تروریستی هستند.
اما چنانچه این آتش بس در کوتاه مدت دوام آورد، اولین قدم از هشت قدم نشست سه جانبه با موفقیت پیموده شده و مراحل بعدی در قزاقستان می تواند با اطمینان خاطر بیشتری از سوی طرف های درگیر پیموده شود.
