خانه‌تکانی سنتی است که از دیرباز در ماه‌های پایانی سال برای استقبال از بهار انجام می‌شود و برگرفته از تازگی و نو شدن است. شهروندان خانه‌های خود را از گرد و خاک پاک می‌کنند با این امید که خانه‌تکانی در رفتارها و دل‌ها هم رخ دهد. ایرانیان از دیرباز این سنت زیبا را به پا داشته و بر این باورند که با دور ریختن وسایل قدیمی و جایگزین کردن وسایل نو به زندگی طراوت و شادابی می‌دهند. برخی روانشناسان در تحلیل کارکردهای این سنت پسندیده معتقدند خانه‌تکانی به افراد جرات رهایی از وابستگی‌ها و فرصت دور ریختن خاطرات بد را می‌دهد. در اصل خانه‌تکانی، اولین مشخصه نزدیک شدن به سال نوست. این در حالی است که هر ساله انجام این سنت نیکو با حوادث ناگوار فراوان همچون سقوط از ارتفاع، خفگی، بروز بیماری‌های تنفسی و پوستی ناشی از کار با شوینده‌ها و... همراه است.
به گزارش ارمان، روزهای پایانی سال پر از خبرهای سقوط از نردبان است که با رعایت چند نکته کلیدی و ساده علاوه بر حفظ جان و سلامتی افراد به آنها کمک می‌شود که این روزها را با آرامش بیشتری سپری کنند. در این ایام همه کار دارند، اما این امر دلیل موجهی برای کم توجهی یا بی توجهی به کودکان نیست. یکی از مواردی که والدین باید در این روزها به آن توجه کنند خارج کردن مواد شوینده از دسترس کودکان است. برخی کودکان مواد شوینده را می‌خورند که این مواد عوارض ناگوار فراوانی برای دستگاه گوارش آنها خواهد داشت. از دیگر حوادث در کمین افراد در ایام خانه‌تکانی می‌توان به برق گرفتگی اشاره کرد. درست است که بر اساس یک رسم دیرینه باید تمیز و پاکیزه به استقبال بهار رفت، اما توجه به این شعار تکراری «اول ایمنی بعد کار» هم در این روزها خالی از لطف نیست.
در خانه‌تکانی حواستان به کودکان باشداغلب سفیدکنندههای خانگی دارای غلظت‌های پنج تا ۱۰ درصد هستند و بلع اشتباهی آنها منجر به تحریک مخاط دهان و مری می‌شود و چنین غلظت‌هایی منجر به بروز آسیب‌های قابل توجهی می‌شود. وایتکس از پرطرفدارترین سفید کننده‌های خانگی است. این در حالی است که اگر سفید‌کننده‌ها با محلول‌های پاک کننده اسیدی مخلوط شوند، گاز کلر آزاد شده و در فضاهای بسته از جمله حمام و دستشویی می‌توانند منجر به اختلالات تنفسی از جمله ریزش اشک، سرخی چشم، خشونت صدا، تنگی نفس و مشکلات ریوی، به ویژه در افراد مسن و اطفال شوند. در صورتی که از سفیدکنندههای صنعتی با غلظت بالای ۱۰ درصد استفاده شود، بلع این نوع مواد ممکن است اثرات سوزانندگی و تخریبی شدیدی در مخاط دستگاه گوارش، شبیه اسیدها و قلیاها ایجاد کند که لازم است افراد در اسرع وقت به بیمارستان و اورژانس مسمومیت‌ها ارجاع داده شوند. در صورت آلودگی‌های پوستی و چشمی با سفید کننده‌ها به ویژه در غلظت‌های بالا، حتما با مقدار فراوان آب، حداقل به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه شست‌وشو انجام شود و در صورت تاری دید و وجود اثرات تحریک کننده پوستی به پزشک مراجعه شود. افراد در موارد مسمومیت‌های استنشاق ناشی از ترکیب این گونه مواد با پاک کننده‌های اسیدی، بلافاصله از محیط خارج و در فضای آزاد با اکسیژن کافی مستقر شوند. در صورت بروز سرفه‌های شدید، تنگی نفس، تنفس‌های تند و سطحی، برای جلوگیری از عوارض و مشکلات بعدی به مراکز درمانی و اورژانس مسمومیت‌ها مراجعه شود تا اقدامات لازم از جمله استفاده از اکسیژن، داروهای گشاد کننده راه‌های هوایی و اقدامات پاراکلینیکی از جمله انجام رادیوگرافی قفسه سینه انجام شود.
سقوط یک زن هنگام خانهتکانیچندی پیش یک زن هنگام نظافت پنجره‌های منزل، از طبقه دوم ساختمانی پنج طبقه به پایین سقوط کرد و جان باخت. افسر آماده منطقه چهار عملیات آتش‌نشانی تهران درباره این حادثه اظهار کرد: خانم میانسال در حال نظافت پنجره‌های واحد مسکونی بوده که ناگهان تعادل خود را از دست داده و از قسمت نمای طبقه دوم ساختمانی پنج طبقه به سطح زمین سقوط کرد. همچنین بر اثر این حادثه کابل برق کوچه دچار پارگی شده و در زمان رسیدن نیروهای عملیاتی خانم میانسال کاملا بی‌هوش بود. حجت‌ا... قاسمی ادامه داد: آتش‌نشانان بلافاصله پس از ایمن‌سازی محل حادثه، خانم حدودا چهل ساله را تحویل امدادگران اورژانس دادند که متاسفانه بعد از انجام معاینات پزشکی مشخص شد او بر اثر شدت جراحات جان خود را از دست داده است.
برق گرفتگی هنگام نظافتدر روزهای اخیر یک زن میانسال هنگام شست‌وشوی فرش تعادلش را از دست داد و روی زمین افتاد. او دستش را به پایه چراغ برق گرفت، اما ناگهان دچار برق گرفتگی شد و جان باخت. دختر ۱۳ ساله او که شاهد ماجرا بود برای نجات مادرش شتافت، اما او هم دچار برق گرفتگی شد و سر از بیمارستان درآورد. این حادثه تلخ به دلیل اتصال سیم برق رخ داد. از آنجا که در پاییز و زمستان، کولرها و روشنایی پشت‌بام بی‌استفاده باقی می‌مانند، معمولا ایمنی آنها مورد غفلت قرار می‌گیرد و شست‌وشو در مجاورت آنها می‌تواند باعث برق گرفتگی شود. راه حل جلوگیری از بروز چنین اتفاقی، قطع کردن جریان برق و اطمینان از سالم بودن سیم‌های برق است. در خانه‌تکانی به اشکال مختلف شاهد برق گرفتگی افراد هستیم. برای مثال تمیز کردن لوستر یکی از معمول‌ترین آنهاست. چندی پیش، زنی مشغول تمیز کردن لوستر با پارچه خیس بود که برق او را گرفت. «قطع کنتور برق» کاری بود که این زن انجام نداده بود و «استفاده از پارچه خیس» دومین اشتباه مرگبارش بود. خیس شدن پریزها و اتصالات برقی هنگام شست و شوی دیوارها اتفاق دیگری است که می‌تواند به برق گرفتگی منجر شود. قطع کنتور برق مهمترین کاری است که هنگام نظافت وسایل برقی باید انجام شود. جلوگیری از پاشیدن آب روی پریزها و اتصالات برقی مورد دیگر است. در ضمن اگر خانواده‌ها با برق گرفتگی یکی از افراد خانواده روبه‌رو شوند، هرگز نباید پیش از قطع کنتور برق به او دست بزنند. در صورت دسترسی نداشتن به کنتور باید آن فرد را با وسایل نارسانا و خشک همچون چوب یا پلاستیک از وسیله برقی جدا کنند.
توجه به آموزش برای کاهش حوادث خانهتکانیرئیس اورژانس تهران درباره حوادث خانه‌تکانی به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: در خانه‌تکانی شاهد حوادث مختلف همچون سقوط برخی افراد از ارتفاع هستیم. تعداد قابل توجهی از افراد هنگام نظافت پنجره یک لحظه تعادلشان را از دست داده و سقوط می‌کنند. این در حالی است که آنها با استفاده از ابزارهای خاص تمیز کننده پنجره دیگر مجبور به آویزان شدن از پنجره و بروز حوادث ناگوار احتمالی نیستند. حسن عباسی می‌افزاید: استفاده نادرست از شوینده‌ها و مواد سفید کننده باعث خفگی می‌شود. برخی شهروندان بنابر یک باور نادرست برای تولید یک ماده موثر اقدام به مخلوط کردن شوینده‌ها می‌کنند. این امر باعث متصاعد شدن گازهای سمی و خفگی می‌شود. به گفته او باید از اختلاط شوینده‌ها با یکدیگر خودداری کرده و استفاده از شوینده‌ها با فعالیت تهویه هوا باشد. افراد برای کاهش میزان آسیب دیدگی می‌توانند در حین نظافت پنجره‌ها را باز کرده و از دستکش، عینک و ماسک مناسب استفاده کنند. از دیگر حوادث در این روزها می‌توان به جابه جایی لوازم منزل همچون یخچال، مبلمان، میز، صندلی و بروز دردهای مفاصل اشاره کرد. باید به این نکته تاکید کرد که حمل و نقل این وسایل می‌تواند آسیب‌های فراوان برای کمر و زانو به دنبال داشته باشد.
رئیس اورژانس تهران با بیان اینکه اغلب افراد طرز صحیح حمل و نقل وسایل سنگین را نمی‌دانند، تاکید کرد: افراد برای بلند کردن اشیای سنگین باید از زانو کمک گرفته و کمتر به کمرشان فشار بیاورند. به گفته عباسی، در بیشتر موارد، مجموعه‌ای از فشارها و استرس‌های مختلف در طول زمان روی کمر وارد می‌شود که در اثر وقوع یک رویداد خاص همچون حرکت ناگهانی یا بلند کردن یک جسم سنگین در ایام خانه‌تکانی باعث شروع یا تشدید درد می‌شود. باید موقع بلند کردن یک جسم سنگین زانوها را خم کرده و برای تحمل وزن آن جسم، به عضلات پا تکیه کرد. این کار موجب می‌شود فشار ناشی از جسم سنگین به‌جای کمر، به مفصل ران منتقل شود و گرفتگی عضلانی و درد ناگهانی عضلات به ویژه کمردرد کاهش یابد.
عباسی با بیان اینکه می‌توان با رعایت نکات اصولی با تنی سالم به استقبال بهار رفت، می‌افزاید: در سال‌های اخیر با بررسی میزان حوادث ناشی از خانه‌تکانی باید به این امر تاکید داشت که هر ساله شاهد تکرار این حوادث هستیم و میزان حوادث خانه‌تکانی چندان تغییر نداشته است. او تاکید می‌کند: استفاده از وسایل غیرایمن برای دسترسی به ارتفاع بالاتر و استفاده از زیرپایی‌هایی همچون جعبه و نردبان‌های نامطمئن، خطر سقوط از ارتفاع را افزایش می‌دهد. به همین دلیل در ایام خانه‌تکانی، میزان حوادث ناشی از سقوط از ارتفاع افزایش می‌یابد. در ضمن این روزها موارد ضرب دیدگی و شکستگی دست و پا از صحنه‌های رایج در اورژانس است. به گفته او برای رهایی از حوادث ناشی از خانه‌تکانی می‌توان از طریق آموزش و توجه به ایمنی شدت بروز آن را کاهش داد. درضمن اطلاع‌رسانی از سوی رسانه‌ها می‌تواند در زمینه کاهش این حوادث تاثیرگذار باشد.
