دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا اگر چه در سخنرانی خود در خصوص اعلام استراتژی جدید آمریکا در مقابل ایران، خروج از برجام را اعلام نکرد و ظاهرا قرار نیست کنگره را نیز به خروج از برجام تشویق کند ولی از «همه دنیا» خواست در تقاضای از ایران برای تعقیب سیاست «کشتار و تخریب» با ایالات متحده همراه شوند. یک دیپلمات ارشد انگلیسی به مقامات اروپایی توصیه کرده است که در موضوعات منطقهای هم با ترامپ همراهی نکنند.
به گزارش «تابناک»، پیتر جنکینز دیپلمات باسابقه انگلیسی که نمایندگی بریتانیا در آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سال 2001 تا 2006، اخرین ماموریت دیپلماتیک وی بوده است، در مطلبی برای لوبلاگ به اتحادیه اروپا در خصوص همراهی با ترامپ علیه ایران در منطقه هشدار داده است.
به نوشته جنکینز، ترامپ در اعمال فشار به مقامات اروپایی برای مقابله منطقهای با ایران تنها نیست. رسانهها و لابیهایی که روابطی خصمانه با ایران دارند نیز در این راستا به دولتهای اروپایی فشار وارد میکنند. برای مثال، نشریه تایمز لندن در سرمقاله خود در روز پنجشنبه و در آستانه اعلام استراتژی ترامپ نوشته است: «بریتانیا و اروپا باید با ایالات متحده در مقابله با خیز ایران به سمت برتری منطقهای همکاری کنند. اگر اروپاییها و از جمله بریتانیا قصد حفاظت از برجام را دارند، باید اشتیاق خود به افزایش تلاشهای برای مقابله با برتری منطقهای ایران را نشان دهند. در غیر این صورت در ائتلاف اروپا و آمریکا شکاف ایجاد خواهد شدو دو طرف در مسیرهای متفاوتی گام بر خواهند داشت.»
به عقیده جنکینز، این شیوه تفکر تهدیدی برای برجام خواهد بود. هیچ دلیلی وجود ندارد که تشدید مقابله با ایران در منطقه، سبب تقویت برجام شود، برعکس تشدید فشار به ایران در منطقه میتواند به حفظ برجام آسیب بزند. ایرانیها بارها نشان دادهاند که به تلافیجویی باور دارند. از نظر ایرانیها، تلافیجویی بخش مهمی از دفاع از خود است.
یک مثال روشن در این خصوص، تشدید تحریمها علیه ایران از سال 2007 تا 2012 بود. علیرغم تشدید فشار تحریمها، ایرانیها برنامه هستهای خود را گسترش دادند؛ تعداد سانتریفیوژهای خود را افزایش دادند و دست به غنیسازی 20 درصدی زدند. به این ترتیب ایرانیها فشار متقابلی ایجاد کردند تا غرب از همه پیش شرطهای خود برای مذاکره دست بردارد.
نتیجه روشن است، اروپاییها نمیتوانند انتظار داشته باشند که فشارهای منطقهای به ایران برای محدود کردن قدرت منطقهای ایران را افزایش دهند و در عین حال قصد داشته باشند برجام را حفظ کنند و روابط اقتصادی خود با ایران را گسترش دهند. اگر اروپا، اقدامی علیه ایران انجام دهد، ایران میتواند با تخریب برجام و از بین بردن سرمایهگذاری اروپا پاسخ دهد.
اروپا از درک کافی برای فهمیدن نقایص توصیههای نشریه تایمز و مخالفان اسرائیلی و عربی برجام برخوردار است. چنین توصیههایی برای تأمین شدن منافع اسرائیل، عربستان سعودی و آمریکا طرح میگردد. اروپا توانایی این را دارد که درکی متفاوت از آمریکاییها، اسرائیلیها و سعودیها از وضعیت منطقه داشته باشد. این که حزبالله با حمایت ایران به حدود 160هزار موشک و راکت دست یافته است، را میتوان ابزار بازدارندگی در مقابل تهاجم اسرائیل به لبنان همانند سال 2006 تصور کرد.
شش سال پیش، بیشتر اروپا به حمایت از مخالفان سوری به پا خوستند، و در نتیجه اروپا اکنون در برابر بحران پناهندگان قرار گرفته است. ازوپا از گستردگی بحران انسانی ناشی از جنگ در منطفه ترسیده است ولی مسئولیتی در این خصوص متوجه ایران نیست. مسئول این وضعیت عربستان سعودی است که جتگ و شروع خیرهسرانه درگیری را درست کرده است و ایران مانعی در برابر پایان درگیری نیست.
اروپا مایل است که ایران، اسرائیل را به رسمیت بشناسد؛ در عین حال ترجیح اروپا این است که اسرائیل تلاشی صادقانه برای ایجاد شرایط خروج از سرزمینهای اشغالی و بر چیدن شهرکهای غیرقانونی انجام دهد.
به طور خلاصه، دخالت کردن و حمایت از یک طرف درگیری در منطقه عاقلانه و به نفع اروپا نیست.