اخیرا سازمان ملل در تاریخ 01 /10/ 1396 قطعنامه های با 128 رای منفی علیه آمریکا تصویب کرد. ترامپ که در 15 آذر( 6 دسامبر) دستور انتقال سفارت آمریکا از تلاویو به بیت المقدس را صادر کرد بود، اکثر کشورها با این تصمیم مخالفت کردند و آن را برای اینده خاورمیانه مفید نمی دانند. این تصمیم ترامپ یک پیامد خواهد داشت و آن کاهش نقش امریکا در روند مذاکرات صلح و افزایش نقش سازمان ملل در روند صلح بین فلسطین و رژیم اسرائیل می باشد. در مجموع اکثر مخالفین معتقد بودند که تصمیم ترامپ باعث می شود روند مذاکرات صلح متوقف شود و امریکا که خود ناظر بر روند صلح بود باعث می شود که کنترل و اقتدارش بر این روند کاهش یابد. محمود عباس رئیس تشکیلات خود گردان فلسطین اعلام کرده است که آمریکا دیگر صلاحیت نظارت بر روند صلح خاورمیانه را ندارد و همچنین عباس از اجماع بین المللی حاصل شده در نشست شورای امنیت و مجمع عمومی در خصوص بیت المقدس که تصمیم دولت ترامپ در آن محکوم شد استقبال کرد.
از طرف دیگر عربستان سعودی نمی توانند به عنوان ناظر مذاکرات صلح جایگزین آمریکا شود؛ چون مقامات این کشور ترجیح می دهد خود را در تضاد با امریکا و اسرائیل قرار ندهند؛ و همچنین ولیعهد عربستان برای تثبیت و تداوم قدرت خود به حمایت آمریکا نیاز خواهد داشت و چه بسا ممکن است در تصمیمات مهم داخلی و خارجی از آمریکا تاثیر پذیر باشد. نکته بعدی این می باشد که هیچ کدام از کشورهای اروپایی نمی خواهند خود را در این مسئله دخیل کنند، چون هر گونه ورود به مسئله روابط آن ها را با امریکا و اسرائیل تحت تاثیر قرار خواهد داد؛ اگر هم کشورها اروپایی و عربی تا اینجای کار مخالفت ها نسبت به تصمیم ترامپ ابراز داشته اند، این مخالفت ها صرفا واکنشی می باشد و پس از مدتی فروکش می شوند. و از طرف دیگر میان کشورهای اسلامی اختلافات شدیدی وجود دارد و همین باعث شده در حال حاضرچشم انداز بین کشورهای اسلامی برای اتحاد و در اولویت قرار دادند مسئله فلسطین وجود نداشته باشد، و بهترین مرجع برای پی گیری مسئله فلسطین پی گیری آن از طریق سازمان ملل و از طریق مجمع عمومی و شورای امنیت می باشد. چرا که کشورها اسلامی اختلافات و مناقشات بین خود را وارد سازمان ها و نهادهای منطقه ای کرده اند و باعث شده عملا سازمان های منطقه ای کارکرد خود را از دست بدهند. ولی سازمان ملل می تواند با فراهم کردن فضای مناسب گفت و گو و حضور نمایندگان کشورهای اسلامی در یک مقر مشترک با هزینه های کمتر نقش موثری در روند صلح فلسطین و دفاع از قدس و فلسطینیان داشته باشد. در همین راستا در جلسه اضطراری سازمان همکاری کشورهای اسلامی در ترکیه بر پی گیری مسئله قدس از طریق سازمان ملل تاکید شد، که کشورهای اسلامی باید در مباحث سازمان ملل و شورای امنیت به طور فعال شرکت کنند.
البته این موضوع مشروط به این می باشد که دو طرف روند مذاکرات صلح را ادامه بدهند. با این وجود سازمان ملل از سال 1947 تا زمان حاضر چندین قطعنامه برای اختلافات بین رژیم اسرائیل و فلسطین صادر کرده است و تعداد زیادی از آن ها علیه اسرائیل بوده است. و از طرفی دیگر کشورهای اسلامی و نمایندگان مردم فلسطین به طور راحت تری می تواند مسئله قدس را در مجمع عمومی سازمان ملل مطرح و پی گیری کنند. به طور کلی قطعنامه های سازمان ملل در رابطه با فلسطین را می توان به چهار گروه زیر دسته بندی کرد:
1ـ تروریسم و تجاوزات رژیم اسرائیل، در این مورد سازمان ملل پنج قطعنامه به شماره های 59، 101، 106، 242 و 338 صادر کرده است. سازمان ملل با صدور این قطعنامه ها ضمن محکوم کردن تهاجمات و تجاوزات رژیم اسرائیل به سرزمین های اشغالی فلسطین از رژیم اسرائیل خواسته است که به آتش بس پایبند باشد.2ـ محور دوم قطعنامه های سازمان ملل درباره حق بازگشت و تعیین سرنوشت است. چرا که حق تعیین سرنوشت از حقوق اولیه هر انسان و ملتی می باشد و سازمان ملل در همین خصوص 14 قطعنامه به شماره های 194، 394، 1604، 2154، 2452، 2649، 2672، 2787، 2792، 2955، 3070، 3089، 3236، 3246 صادر کرده است. سازمان ملل در این قطعنامه ها بخصوص قطعنامه 194 بر حق بازگشت آوارگان به فلسطین و تشکیل کمیته ای برای دادن گزارش به سازمان ملل در این خصوص و درباره پایبندی به آتش بس و عدم هتک حرمت به مقدسات در قدس شریف تاکید کرده است. همچنین سازمان ملل بر این نکته نیز تاکید کرده است که ملت فلسطین باید خود سرنوشتش را بدون دخالت دیگران تعیین کند. از سوی دیگر، سازمان ملل سازمان امداد و کمک رسانی به آوارگان فلسطینی "آنروا" را برای کمک به آوارگان تشکیل داد. 3ـ محور سوم قطعنامه های شورای امنیت در مورد قدس است که مجموعا 8 قطعنامه به شماره های 185، 250، 251، 252، 267، 271، 2253 و 2254 در این باره صادر کرده است.
سازمان ملل در این قطعنامه ها بر حفظ نظم و امنیت قدس و محافظت از مقدسات این شهر و خودداری صهیونیست ها از انجام رژه نظامی در آن تاکید کرده است. همچنین در این بیانه ها اقدامات " رژیم اسرائیل در نقض قوانین بین الملل و قطعنامه های سازمان ملل محکوم شده و بارها از رژیم اسرائیل خواسته است که به این قطعنامه ها احترام بگذارد. 4-اما محور چهارم قطعنامه های در مورد دیگر مسائل مربوط به فلسطین است که در مجموع سه قطعنامه به شماره های 181، 3034 و 3103 است. در بقیه قطعنامه ها هم سازمان ملل مجددا بر حق تعیین سرنوشت و استقلال فلسطین تاکید کرده است.
این قطعنامه های فوق نشان از نقش فعال و پویای سازمان ملل در مسئله فلسطین می باشد. اما از همه مهم تر قطعنامه قاطع مجمع عمومی در جمعه 1دی می باشد که کشورها با اکثریت قاطع آمریکا را محکوم می کردند و بیان داشتند که بیت المقدس پایتخت فلسطین می باشد. این اقدام نشان می دهد که سازمان ملل نه تنها می تواند نقش موثری در دفاع از بیت المقدس داشته باشد بلکه می تواند بر افکار عمومی بین المللی تاثیر بگذارد و مظلومیت مردم فلسطین را به جهان نشان بدهد.
