حساب و کتاب دولا پهنای وزارت علوم با دانشجویان

مروری بر نوع محاسبه خدمات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در قبال دانشجویان دانشگاه های سراسری حکایت از این دارد که میزان رشد هزینه های دریافتی از دانشجویان با وام های پرداختی به دانشجویان از یک فرایند برابر و عادلانه برخوردار نیست؛ اتفاق عجیبی که هر چه تلاش کردیم جز عبارت دولا پهنا حساب کردن مفهوم بهتری برای آن یافت نشد.

به گزارش «تابناک»، دانشجویان دانشگاه های سراسری کم و بیش بر این موضوع مهم اتفاق نظر دارند که خدمات و تسهیلات ارائه شده به آنها به نسبت سال های قبل تر کاهش یافته و هر سال شرایط رفاهی آنها به نسبت سال قبل و نیز گذشتگان سخت تر می شود؛ اتفاقی که گاهاً مسئولان ارشد وزارت علوم آن را قبول ندارند و مدعی هستند اتفاقاٌ در پرداخت خدماتی مثل وام های دانشجویی شاهد افزایش کمی هستیم.

این ادعای مسئولان در حالی است که مروری مقایسه ای بر کمیت و ارزش خدمات مالی ارائه شده به دانشجویان با هزینه و شهریه های دریافتی از آنها اصلاً تطابق ندارد و صرف نظر از افزایش تورم و نیز مشکلات اشتغال دانشجویان حتی میزان رشد عددی این خدمات نیز از یک روند برابر برخوردار نیست.

وام های دانشجویی که در واقع تسهیلات پرداختی وزارت علوم به دانشجویان دانشگاه های سراسری قلمداد می شود در سال های گذشته از یک رشد بسیار کم برخوردار بوده است و برای مثال در مورد دانشجویان مجرد دوره کارشناسی از پرداختی ماهیان 85 هزار تومان در سال تحصیلی 94-93 به پرداختی 100 هزار تومان در ماه در سال 97-96 رسیده است. به عبارتی این نوع وام در طول چهار سال اخیر تنها 15 هزار تومان افزایش داشته است.

وام ودیعه مسکن دانشجویان در شهرهای بزرگ نیز در 4 سال اخیر تقریباً رشد محسوسی نداشته است و از پرداختی 6 میلیون تومان در سال تحصیلی 94-93 به رقم پرداختی 8 میلیون تومان در سال تحصیلی 97-96 رسیده است.

همچنین وام ازدواج دانشجویان نیز که در سال تحصیلی 94-93 معادل 1.5 میلیون تومان بوده است، در سال تحصیلی جاری و با گذشت 4 سال به رقم 2 میلیون تومان رسیده است.

شرایطی که بر اساس یک محاسبه ریاضی ساده حکایت از افزایش تقریبی 17 درصدی در انواع وام های پرداختی وزارت علوم به دانشجویان در سال جاری و در مقایسه با سال تحصیلی 94-93 است.

در حالی وزارت علوم در مدت 4 سال گذشته میزان افزایش رقم وام های پردااختی خود را زیر 20 درصد نگاه داشته است که مروری بر میزان هزینه های دریافتی در بخش خوابگاه و تغذیه حکایت از رشد قابل ذکر آنها در طول سال های اخیر دارد.

دانشگاه های سراسری در حالی که در سال تحصیلی 94-93 و برای هر غذای پر هزینه از دانشجویان هزارتومان هزینه دریافت می کردند این در رقم در سال تحصیلی جاری به 1400 تومان رسیده است و همین میزان رشد و افزایش هزینه در رابطه با غذاهای متوسط هزینه و کم هزینه نیز وجود داشته است.

میزان رشدی که با یک محاسبه ساده ریاضی حکایت از 28 درصد افزایش هزینه در رابطه با هزینه غذاهای دانشجویی دارد و با 17 درصد افزایش هزینه در بخش وام های دانشجویی تطابق ندارد.

البته شرایط افزایش هزینه غذاهای دانشجویی در مقایسه با میزان افزایش هزینه ها در بخش شهریه خوابگاه های دولتی به مراتب بهتر است و وزارت علوم در این بخش رقم هزینه ها را به میزان بیشتری افزایش داده است.

در حالی که رقم دریافتی برای شهریه خوابگاه های دو نفره در سال تحصیلی 94- 93 برابر با 40 هزار تومان در هر ماه بود، این رقم در سال تحصیلی جاری به 65 هزار تومان رسیده است هزینه سکونت در خوابگاه های متاهلی با امکانات مستقل نیز از رقم 80 هزار تومان در ماه در سال تحصیلی 94-93 به رقم 130 هزار تومان در ماه در سال تحصیلی 97-96 رسیده است که با یک محاسبه ریاضی و به صورت تقریبی افزایش 38 درصدی در این هزینه ها را نشان می دهد.

نکته قابل تأمل دیگر در رابطه با میزان دریافتی هزینه در بخش تغذیه و خوابگاه از دانشجویان این است که رقم افزایش یافته یعنی 28 درصد در بخش تغذیه و 38 درصد در بخش شهریه سکونت در خوابگاه مربوط به سال تحصیلی 96-95 است که در سال جاری بدون تغییر مانده است و اگر در سال جاری نیز تغییر می کرد، قطعاً شاهد افزایش و تفاوت بیشتری در مقایسه با میزان کم افزایش هزینه ها در بخش وام های دانشجویی بودیم؛ اتفاقی که البته این سئوال را نیز پیش می آورد که اگر هزینه های دریافتی در سال جاری توان جوابگویی خدمات ارائه شده از سوی وزارت علوم را دارد، چرا این رقم در سال گذشته نیز علی رغم پایین بودن هزینه ها به میزان سال جاری دریافت شده است؟

افزایش اندک وام های دانشجویی در سال های اخیر و از سوی دیگر افزایش زیاد هزینه غذا و خوابگاه دانشجویی در حالی است که در شرایط کنونی بسیاری از دانشجویان کشور از شغل و درآمد لازم برخوردار نیستند و شرایط اقتصادی کشور از جمله تورم نیز در شرایط کنونی به مراتب نسبت به گذشته بدتر شده است.

با این حال به نظر می رسد یکی از دلایل اصلی بروز این اتفاق در میزان هزینه های دریافتی و پرداختی به افزایش ظرفیت های دانشگاهی و نیز کاهش درآمدهای دولتی بازگردد که حتی با این تصور نیز مقصر برنامه ریزانی خواهند بود که بدون توجه به توان دانشگاهی کشور و نیازهای علمی جامعه اقدام به جذب حداکثری دانشجو کردند و این موضوع را افتخاری برای خود و دولت هایشان حساب کردند.

برابر اطلاعات مذکور، به نظر می رسد وزارت علوم در محاسبه میزان هزینه ها با دانشجویان به این شکل عمل می کند که در میزان افزایش تسهیلات پرداختی حداقل ها و در میزان دریافت شهریه حداکثرها را لحاظ می کند؛ اتفاقی که از آن می توان به بیان ساده تر دو لا پهنا حساب کردن با دانشجویان یاد کرد.