زنگ خطر کم آبی تابستان در لرستان

با وجود ورود به دومین ماه از فصل زمستان هنوز هم بسیاری از شهرهای کشور چشم انتظار بارش برف هستند و از باران‌های زمستانی و حتی پاییزی بهره زیادی نبرده‌اند و این مسأله نگرانی‌هایی را برای تأمین آب شرب و کشاورزی استان‌های مختلف به وجود آورده و مسئولان هر استان به تکاپو افتاده‌اند تا برنامه‌ای برای جلوگیری از کمبود احتمالی آب در تابستان بیندیشند. این نگرانی‌ها وقتی بیشتر می‌شود که میزان بارش در سال زراعی جاری را با بارش‌های سال گذشته و بلند مدت مقایسه می‌کنیم، گزارش مرکز ملی خشکسالی نشان می‌دهد در سال زراعی جاری تاکنون در کل کشور به طور میانگین 38.1 میلیمتر بارش داشته‌ایم که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته 27.9درصد و نسبت به میانگین بلندمدت 59.9 درصد کاهش نشان می‌دهد. کاهش شدید بارش‌ها نسبت به مدت مشابه سال گذشته در بسیاری از استان‌ها مانند قم با 85.5درصد، مرکزی 78 درصد، تهران 76.8 درصد، چهارمحال و بختیاری 74.4 درصد و اصفهان 85.7 درصد قابل تأمل است و به نظر می‌رسد زنگ خطر تداوم خشکسالی در همه کشور باشد، این وضعیت حتی در استان‌های پرآب و آبخیز نیز دیده می‌شود.

لرستان یکی از استان‌های غربی کشور است که به‌دلیل داشتن آبشارهای بکر و منحصر به فردش به‌سرزمین آبشارها معروف است. این استان به‌واسطه بارندگی مناسب در سال‌های نه چندان دور و کوهستانی بودن، بیش از 50 آبشار شگفت‌انگیز را در خود جای داده که همه ساله این طبیعت زیبا، هزاران گردشگر داخلی و خارجی را به خود جذب می‌کند. اما این استان نیز این روزها وضعیت مناسبی در بارندگی ندارد، بسیاری از چاه‌های استان حتی رودخانه‌های فصلی و چشمه‌ها خشک شده است.
لرستان در سال زراعی جاری تاکنون فقط 104 میلیمتر بارش داشته که نسبت به مدت مشابه سال قبل و بلند مدت (60ساله) به ترتیب منفی 59 درصد و منفی 57درصد کاهش داشته است. در این مدت شهرستان دلفان با 166 میلیمتر بیشترین بارندگی و شهرستان الیگودرز با 53 میلیمتر کمترین بارندگی را داشته است.

«رضا میرزایی» مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان در گفت‌و‌گو با «ایران»در خصوص کاهش محسوس بارندگی در این استان و پیامدهای آن گفت: خشکسالی یک پدیده اقلیمی طبیعی برای کشور ما است زیرا ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی و قرارگیری روی کمربند خشک دنیا، سرزمینی خشک با نزولات جوی بسیار کم است و این موضوع ناشناخته و غیرمترقبه نیست. بنابراین ضروری است ماهمیشه آمادگی لازم را داشته باشیم و با برنامه‌ریزی صحیح و اطلاع‌رسانی بموقع و با جلب مشارکت مردم این وضعیت را بدرستی مدیریت کنیم و خودمان را با این شرایط سازگار کنیم و بپذیریم برای تداوم زندگی و ادامه حیات چاره‌ای جز سازگاری با آن نداریم.

وی با اشاره به اینکه لرستان هم به‌عنوان بخشی از سرزمین پهناور ایران متأثر از این شرایط اقلیمی وکم‌آبی است، تصریح کرد: پیش‌بینی‌های هواشناسی حاکی است که روند بارش‌ها درلرستان برای ماه‌های باقیمانده از سال‌جاری آبی و در مقایسه با وضعیت نرمال، کاهشی خواهد بود.

به گفته وی برای بخش‌های غربی کشور از جمله لرستان کاهش 20درصدی بارش‌ها و افزایش دمای هوا پیش‌بینی می‌شود.
میرزایی در خصوص تأثیر کاهش بارندگی‌ها برروی منابع آبی استان، توضیح داد که کاهش بارندگی‌ها تأثیرات منفی روی منابع آب استان اعم از آبدهی رودخانه‌ها، چشمه‌ها، چاه‌ها و ذخایر آب پشت سدها داشته و پیش‌بینی می‌شود که در فصل گرم سال، اثرات منفی کاهش بارش‌ها بیشتر قابل لمس باشد. آمار 37ایستگاه هیدرومتری آب سنجی شرکت آب منطقه‌ای نشان می‌دهد که آب دهی رودخانه‌های اصلی و دائمی چشمه‌ها و سراب‌های لرستان نسبت سال گذشته و میانگین بلند مدت کاهش یافته و برخی نیز خشک شده است.

وی در خصوص وضعیت آب سفره‌های زیرزمینی و دشت‌های استان آمار نگران‌کننده‌ای ارائه کرد و افزود: از 10 سال گذشته تاکنون آب سفره‌های زیرزمینی لرستان به طور میانگین به ازای هر سال حدود 40 میلیون متر مکعب کاهش داشته و در مجموع طی این 10 سال حدود 400 میلیون متر مکعب کسری مخزن داشته است.

66 درصد حجم مخزن سدهای لرستان خالی است

لرستان 11 سد مخزنی به منظور تأمین آب شرب، صنعت و کشاورزی دارد که 6 سد «کزنار»، «هاله»، «حوضیان»، «خان آباد»، «مروک» و «ایوشان» آبگیری شده و 5 سد دیگر شامل «عالی محمود»، «آبسرده»، «شهید بروجردی»، «کمندان» و «تاج امیر» نیز در دست اجراست و بین 6 تا 72 درصد پیشرفت دارد.

میرزایی در خصوص وضعیت آب پشت سدهای استان، گفت: از 208میلیون متر مکعب حجم مخازن 6 سد استان که تاکنون آبگیری شده فقط 70.11 میلیون متر مکعب ذخیره آب دارند یعنی حدود 66 درصد حجم مخازن سدهای لرستان خالی است.