پشت پرده بازگشت احتمالی سوریه به اتحادیه عرب و حضور در اجلاس ریاض

چند ماه پیش، دولت های عراق و روسیه از اتحادیه عرب خواسته بودند، تعلیق عضویت سوریه در این اتحادیه را لغو کند تا بار دیگر دمشق در این اتحادیه باشد؛ اما این درخواست با مخالفت برخی کشورهای عربی و به ویژه عربستان سعودی مواجه شد.

به گزارش «تابناک»؛ با این حال، متأثر از تحولات جدید و با توجه به بهبود روابط میان عراق و عربستان، خبرها از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب حکایت دارد.

در همین زمینه، رئیس کمیسیون روابط خارجی پارلمان عراق گفت: اتحادیه عرب از سوریه دعوت کرده تا برای نشست سران عرب در ریاض، پایتخت عربستان سعودی ـ که در ماه جاری برگزار می شود ـ شرکت کند.

عبدالباری زیباری به خبرگزاری «المعلومه عراق» گفت: اتحادیه عرب در همین نشست حل و فصل پرونده سوریه و بازگشت دائمی این کشور به این سازمان عربی را بررسی خواهد کرد.

اتحادیه عرب در نوامبر 2011 در تکمیل فشارهای غرب بر نظام قانونی سوریه برای به زانو درآوردن سوریه در برابر تروریست ها، عضویت این کشور را به حالت تعلیق درآورد.

به گفته وی، انتظار می رود دمشق این دعوت را بپذیرد و در این اجلاس شرکت کند.

وی افزود: در نشست ریاض در مورد بازگشت دائمی جایگاه سوریه در اتحادیه عرب و همچنین حل و فصل کامل پرونده سوریه و پایان جنگ هفت ساله جاری، گفت وگو خواهد شد.

الزیباری تأکید کرد، عراق از بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و پایان بحران حمایت می کند. در این گزارش به جزییات و چگونگی ارائه این دعوت اشاره نشده است.

جاسم محمد جعفر، عضو ائتلاف دولت قانون در پارلمان عراق پیشتر از تلاش های فعالانه عراق و چند کشور عربی دیگر برای بازگشت سوریه به اتحادیه عرب خبر داده بود.

اما پرسش مهم این که چرا اتحادیه عرب و مشخصا عربستان که سوریه را از این اتحادیه اخراج کردند و تا پیش از این چندین بار به درخواست بازگشت دمشق به اتحادیه پاسخ منفی دادند، اکنون موافقت خود با حضور سوریه در نشست سران عرب در ریاض را اعلام کرده اند؟

به نظر می رسد، هدف چیزی جز خریدن اسد و دور کردن سوریه از ایران نیست. در واقع، کشورهای عربی به رهبری عربستان که در تحقق عمده ترین هدف خود در سوریه یعنی حذف بشار اسد نتوانستند کاری از پیش ببرند، اکنون به این نتیجه قطعی رسیده اند که دیگر توان حذف اسد را ندارند و به همین جهت باید با او وارد گفت وگو و مصالحه شوند تا بلکه بتوانند ایران را در سوریه با انزوا روبه رو کنند.

به نظر می رسد، در این راستا، مهم ترین دستور کار، احیای تفکرات پان عربی در دولت سوریه است که مهم ترین جایگاه برای احیای آن اتحادیه عرب بوده و سوریه، یکی از بانیان و پیشروان آن بوده است.

این سیاستی است که سعودی ها در عراق نیز پیگیری کرده اند و تلاش دارند با وارد کردن عراق به ترتیبات امنیتی ـ سیاسی عربی، ایده های ناسیونالیستی و عربی عراق را در برابر ایده های شیعی طرفدار ایران تقویت کنند تا نقش و نفوذ تهران را در بغداد به حداقل برسانند.

پرسشی که در اینجا مطرح است این که دولت سوریه برای بازگشت به اتحادیه عرب که با فشارهای کشورهای حاشیه خلیج فارس عضویتش را به تعلیق درآورد، آمادگی دارد یا نه، به ویژه آن که بیشتر این کشورها میلیاردها دلار و هزاران تن سلاح در چارچوب تلاششان برای براندازی نظام تزریق کردند.

مسئولان سوری بارها مخالفت خود را با بازگشت به اتحادیه عرب اعلام و این اتحادیه را شریک در توطئه نابودی کشورشان و بی ثبات کردنش اش متهم کردند. هنوز مشخص نیست، آیا آنها این موضع مخالفت با بازگشت به اتحادیه عرب را تغییر دادند یا نه، به ویژه پس از کنفرانس آستانه که هیأت مذاکره کننده دولت سوریه رو در رو و در یک اتاق با هیأت مذاکره کننده گروه های مسلح که تروریستی توصیف می شدند، یک جا نشست.

همانطور که دولت های عربی در عراق پسا داعش تلاش کردند با تأمین هزینه های بازسازی عراق، در این کشور نفوذ پیدا کنند و بغداد را به خود نزدیک و از ایران دور کنند، به نظر می رسد، دعوت از سوریه برای حضور در نشست سران عرب در ریاض و پذیرش احتمالی این دعوت توسط دمشق نیز چنین هدفی را دنبال خواهد کرد.

آن ها در اجلاس ریاض احتمالا از بشار می خواهند از ایران فاصله بگیرد و در قبال آن به اسد وعده بازسازی سوریه را خواهند داد.

به نظر می رسد، روسیه و ترکیه نیز به صورت جدی به دنبال حضور سوریه در اتحادیه عرب هستند. به طوری که، «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه چندی پیش در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با شیخ«عبدالله بن زاید»، وزیر خارجه امارات و «احمد ابو الغیظ» دبیر کل اتحادیه عرب خواستار پایان دادن به تعلیق عضویت سوریه در اتحادیه عرب شد. لاوروف تأکید کرد، ابقای دمشق با نظام کنونی اش خارج از این سازمان کمکی به تلاش های برای برقراری صلح نمی کند.

هنوز مشخص نیست، وزیر خارجه روسیه پیش از بیان این خواسته با میزبانان خود در ابوظبی رایزنی کرده است یا نه ولی به احتمال زیاد «هماهنگی خاصی» در این زمینه صورت گرفته بود.