آزموده را آزمودن خطاست

التهابات اخیر بازار ارز بلاخره باعث شد تا دولتمردان برای حل این مشکل واکنشی را از خود نشان دهند. شب گذشته در مصاحبه ای اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور اعلام کرد که از مورخ 21 فروردین 1397 نرخ دلار 4200 تومان می باشد و هر نرخی به غیر از آن تخلف محسوب شده و با متخلفین برخورد خواهد شد. راهکاریی که سال 1390 محمود بهمنی رئیس کل وقت بانک مرکزی آن را آزموده بود.

به گزارش تابناک اقتصادی، التهابات روزهای اخیر بازار ارز باعث شد تا همه مسئولین به فکر چاره ای برای مهار قیمت سرکش دلار بیفتاند. مجلسی های، مسعود کرباسیان وزیر اقتصاد و ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی را به بهارستان برای توضیح درباره وضعیت پیش آمده فراخواندند و دولتی ها هم علاوه بر عذرخواهی از مردم راهکاریی را جهت کاهش التهابات بازار ارز ارائه دادند.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور در  شب گذشته مورخ 20 فروردین 1397 و بعد از جلسه فوق العاده ستاد اقتصادی دولت برای مدیریت بازار ارز خبر داد که از فردا سه شنبه مورخ 21 فروردین 1397 نرخ دلار برای تمام فعالان اقتصادی و برای رفع همه نیازهای قانونی، نیازهای مسافران، دانشجویان و محققان 4200 تومان خواهد بود. جهانگیری تاکید نمود که ارز مورد نیاز همه بخش ها از طریق بانک مرکزی و صرافی ها و بانک های تحت کنترل بانک مرکزی ارز تامین می شود و مردم و فعالان اقتصادی برای تامین ارزشان با این نرخ نباید نگران باشند. معاون اول رئیس جمهور ادامه داد که دولت هیچ نرخ ارز دیگری را به رسمیت نمی شناسد و فروش ارز به قیمتی به جز آنچه اعلام شده قاچاق تلقی خواهد شد. درست مثل قاچاق مواد مخدر که کسی حق خرید و فروش ندارد و با کسی که خرید و فروش می کند، برخورد می شود، نرخ دیگری هم اگر در بازار شکل بگیرد، دستگاه قضایی و نیروهای امنیتی برخورد خواهند کرد و آن را به رسمیت نمی شناسیم.

پرسشی که مطرح می شود این است که چقدر این راهکار دولت می تواند برای مهار قیمت دلار و سایر ارزها موثر باشد؟

برای پاسخ به این پرسش باید به بهمن ماه سال 1390 و مصاحبه محمود بهمنی رئیس کل وقت بانک مرکزی بازگردیم، چرا که راهکار ارائه شده توسط دولت برای مهار قیمت دلار،  مشابه آن چیزی است که محمود بهمنی برای مهار قیمت دلار ارائه نمود.

محمود بهمنی رئیس کل وقت بانک مرکزی در مورخه 7 بهمن 1390 با حضور در برنامه خبری ساعت 14 شبکه اول سیما دستور تک نرخی شدن نرخ ارز را صادر نمود و اعلام کرد که از شنبه مورخه 9 بهمن 1390 دلار با نرخ 1226 تومان عرضه خواهد شد. بهمنی گفت: کمیته ای از یک هفته پیش تشکیل شد و تا صبح پنجشنبه مشغول بود تا بر اساس قولی که داده بودیم، رقم تک نرخی ارز را اعلام کنیم و با محاسباتی که داشتیم مبلغ 1226 تومان را اعلام کردیم. بنابراین مسافران، دانشجویان و هر کسی که نیاز به منابع ارزی داشته باشد از این به بعد ارز را با این نرخ به روش صحیح و کنترل شده دریافت می کند. اما بعد از صحبت های محمود بهمنی و تک نرخی اعلام شدن دلار چه اتفاقی رخ داد؟

همان گونه که از نمودار بالا پیداست هنگامی که در 9 بهمن 1390 نرخ 1226 تومانی دلار اجرایی شد، قیمت دلار در بازار آزاد 1754 تومان بود. با تک نرخی شدن قیمت دلار، تقریباً روند کاهشی قیمت دلار در بازار آزاد شروع شد و این روند کاهشی تا سه ماه بعد یعنی 24 اردیبهشت 1391 ادامه داشت اما از این تاریخ به بعد روند صعودی بودن نرخ دلار در بازار آزاد دوباره آغاز شد و کار به جایی رسید که در 11 مهر ماه سال 1391 نرخ دلار به 3609 تومان رسید. این قیمت دلار، تقریباً دو برابر قیمت آن در 9 بهمن ماه 1390 بود.

بنابراین با توجه به اینکه در گذشته نیز راهکار کنونی دولت برای مهار نرخ دلار را تجربه نموده ایم، می توان گفت که آزموده را آزمودن خطاست و این راهکار، راهکار مناسبی برای مهار نرخ دلار نخواهد بود و منابع ارزی کشور را نیز به اتمام خواهد رساند و چیزی که باقی خواهد ماند رشد شدیدتر قیمت دلار بعد از چند ماه و خالی شدن دست دولت از منابع ارزی است.