هفته گذشته انتشار فیلمی کوتاه از صحبت های یک دانش آموخته مقطع دکتری که به دلیل نیافتن شغل مناسب به جارو کشی روی آورده بود، در فضای مجازی واکنش های فراوانی به راه انداخت و کار به جایی رسید که معاون اول رئیس جمهور با منتشر کننده فیلم تماس گرفت و جویای حال او شد؛ اتفاقی که هر چند با ابتکار این دانش آموخته رسانه ای شد، اما حکایت ده ها و چه بسا صدها هزار جوان تحصیلکرده دیگر نیز هست که کسی از حال آنها با خبر نیست.
به گزارش «تابناک»، افزایش روز افزون شمار دانش آموختگان مقطع دکتری تخصصی در کنار نبود شغل مناسب برای آنها، حالا به یکی از مشکلات اصلی کشور و جوانان دانش آموخته کشور بدل شده است؛ جوانان پر شماری که به رغم سال ها هزینه و تلاش برای گرفتن مدارک عالیه تحصیلی به آرزوهایی که در سر پرورانده اند، نرسیدند و جامعه نیز از توان و تخصص آنها بی بهره است.
آمار دقیقی از جمعیت دانش آموختگان مقطع دکتری تخصصی کشور که هم اکنون فاقد شغل مناسب و یا اساساً بیکار هستند، وجود ندارد اما بررسی های میدانی و گزارش های ارسالی نشان می دهد که شمار این دانش آموختگان نه تنها اندک نیست، بلکه از شرایط استاندارد نیز بسیار بالاتر است.
هر چند امکان یافتن مشخصات، اطلاعات و آخرین وضعیت بسیاری از دانش آموختگان مقطع دکتری که هم اکنون اسیر بیکاری و یا شغل غیر مرتبط با تخصص خود هستند دشوار است، اما اشاره به شرایط و حال و روز کنونی برخی از آنها برای اثبات مشکلات بزرگ این حوزه خالی از لطف نیست.
«تابناک»، در پی فراخوان خود برای اطلاع از حال و روز دانش آموختگان مقطع دکتری به رزومه علمی و تخصصی دانش آموختگانی دست یافت که تقریباً همه علاقه ای به انتشار نام و نشانشان در فضای مجازی بخاطر مسائلی مثل حیثیت اجتماعی و... ندارند، اما تأکید دارند که علی رغم توان و تخصص بالا شرایط شغلی، مالی و اجتماعی خوبی ندارند.
از جمله این افراد دانش آموخته ای است که در سال 1376 و با رتبه زیر 20 در آزمون سراسری رشته هنر پذیرفته و وارد دانشگاه تهران می شود. این فرد پس از طی مقطع کارشناسی معماری با معدل عالی بلافاصله در مقطع ارشد پردیس هنرهای زیبا پذیرفته می شود و در سال 1383 از پایان نامه ارشد خود دفاع می کند.
این دانش آموخته دو سال بعد و با رتبه تک رقمی در آزمون ورودی مقطع دکتری تخصصی معماری در پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران پذیرفته می شود و دکتری خود را نیز اخذ می کند.
مروری بر سابقه علمی و پژوهشی این فرد نشان می دهد که او تا کنون 5 کتاب تخصصی در زمینه رشته خود تألیف و یا ترجمه کرده است که به دلیل عدم علاقه اش برای اشاره به نام از معرفی نام کتاب هایش خود داری می کنیم.
این دانش آموخته همچنین در رزومه علمی خود نگارش 10 مقاله علمی پژوهشی و اجرای یک طرح پژوهشی را نیز دارد که حکایت از تخصص او در رشته ای است که در آن دکتری تخصصی اخذ کرده است.
او همچنین در کارنامه علمی خود طراحی چند هتل آپارتمان و سازه های حمل و نقل را نیز دارد که در دوران دانشجویی برنده جوایز علمی متعددی نیز شده است.
نمره 84 آزمون زبان دکتری دانشگاه تهران و 7 آزمون زبان آیلتس در کنار تسلط بر نرم افزارهای تخصصی رشته معماری مثل نرم افزار کورل دراو و اتوکد از دیگر امتیازهای علمی این دانش آموخته رشته معماری است.
وی در مورد شرایط کنونی زندگی و مشکلاتی که با آن درگیر است به «تابناک»، گفت: علی رغم سال ها تحصیل و تسلط به رشته تخصصی که در آن درس خواندم، هنوز امکان یافتن شغل مرتبط با رشته ام که در شأن یک دکتر باشد را پیدا نکرده ام.
او افزود: متأسفانه به همین دلیل مجبورم توان و تخصص علمی خود را در قالب اجرای طرح های مهندسی و طراحی سازه های عمرانی با قیمت بسیار ناچیز برای برخی شرکت های خصوصی انجام دهم.
این دانش آموخته با تأکید بر اینکه برای فردی مثل من جایگاه مناسب کاری مقام استادی دانشگاه یا یک شغل در همین سطح است، افزود: شرایط جذب هیأت علمی بسیار سخت و دچار برخی ابهام های غیر قابل باور است که فرصت پذیرش را از امثال من گرفته است و من مجبورم علی رغم اخذ مدرک معماری در سه مقطع تحصیلی از دانشگاه تهران در بازار آزاد مشغول به کار باشم.
وی در مورد درآمد و وضعیت معیشت خود نیز گفت: شاید باورتان نشود اما من در سال 1396 و برای کل سال مبلغی نزدیک به 10 میلیون و 800 هزار تومان از شرکت خصوصی که در آن مشغول هستم حقوق گرفتم که در آن مزایایی چون عیدی، پاداش، بیمه، سنوات، مسکن و... لحاظ نشده است و همه آن به صورت یکجا در پایان سال به من پرداخت شد.
*****
دیگر دانش آموختگان دکتری تخصصی که در حال حاضر با مشکل بیکاری و یا شغل نامناسب با تخصص خود درگیر هستند، میتوانند همانند این دانش آموخته اهل کردستان با تهیه فیلم و یا متن و ارسال آن به رایانامه «social@tabnak.ir» مشکل خود را جهت انتشار با «تابناک» در میان بگذارند.