براساس تازه‌ترین اظهار نظر قائم مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل، آمار تسویه حساب دانشجویان نسبت به سال گذشته با شیب کمی افزایش پیدا کرده است و این افزایش به معنای رشد مهاجرت دانشجویان است زیرا معمولا دانشجویانی اقدام به تسویه حساب میکنند که قصد خروج از کشور را دارند.
به گزارش «تابناک»، نگاهی به اظهار نظر این مقام مسئول در وزارت علوم درباره افزایش آمار تسویه حساب دانشجویان نشانگر آن است که روند فرار مغزها در کشور رو به رشد است و نهاد‌های رسمی هم بر آن صحه می‌گذارند.
البته پیش از این دیگر مسئولان وزارت علوم، بنیاد نخبگان و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم به موضوع افزایش مهاجرت دانشجویان اشاره کرده اند، اما اغلب مسئولان با قاطعیت اعلام میکنند که حجم دانشجویان مهاجر قابل توجه نیست و حتی نسبت به متوسط سایر کشور‌ها هم کمتر است.
موضع گیری مسئولان در قبال رشد مهاجرت درحالی است که سازمان‌های بین اللمللی میزان دانشجویان ایرانی مهاجر را قابل توجه می‌دانند. برطبق آمار جهانی، ایران طی سال‌های اخیر در لیست ده کشوری قرار دارد که بالاترین میزان مهاجرت متخصصان و تحصیلکردگان را به خود اختصاص داده است و همین اختلاف و تناقض بین آمار مسئولان و نهاد‌های بین المللی، اما و اگر‌ها در این زمینه را افزایش می‌دهد.
چندی پیش یکی از مسئولان وزارت علوم در گفت‌وگویی با یکی از رسانه‌ها اعلام کرد که دانشجویان ایرانی خیلی اقدام به مهاجرت نمی‌کنند و درصد مهاجرت دانشجویان دانشگاه‌های ایران نسبت به دانشجویان کشور‌های دیگر درصد بالایی نیست و نمی‌توان گفت که ایران یک کشور اعزام کننده و مهاجر فرست دانشجو به خارج از کشور است. این در حالی بود که عبده تبریزی، یکی دیگر از مسئولان دولتی که مشاور وزیرراه و شهرسازی است اذعان داشت ۱.۵ میلیون ایرانی در صف مهاجرت به کانادا و امریکا هستند.
در این میان و در حالی که کارشناسان در خصوص رشد مهاجرت دانشجویان، نخبگان و تحصیلکردگان ایرانی هشدار می‌دهند، به نظر می‌رسد که وزارت علوم نگرانی چندانی درباره این آمار افزایشی ندارد زیرا قائم مقام وزیر علوم در امور بین‌الملل اعلام کرده است که نگرانی اصلی این وزارتخانه برای مهاجرت دانشجویان کیفی دانشگاه‌های معتبر کشور است.
واقعیت این است که مهاجرت و خروج نیروی انسانی جوان از کشور (چه نخبه و چه غیر نخبه) در شرایط کنونی تبعات منفی اجتماعی، اقتصادی، علمی و... بسیاری برای کشور به همراه دارد و خروج هر دانشجو یا جوان غیر تحصیلکرده به معنای ناامیدی او از بهبود وضعیت کشور از نظر اقتصادی، اجتماعی و امثال اینها است.
اما در شرایطی که نیروی جوان کشور به دلیل فشار‌های اقتصادی، نبود امنیت شغلی و مسائل دیگر در حال خروج از کشور هستند اقدام خاصی برای افزایش انگیزه دانشجویان از جمله ایجاد امنیت شغلی، کاهش فشار اقتصادی و ... نمی‌شود.
این در حالی است که وضعیت نخبگان و کارآفرینان در شرایط کنونی کشور بغرنج‌تر از سایر جوانان است و براساس آخرین آمار حدود ۱۲.۱ درصد از نخبگان دانشگاهی کشور بیکار هستند. به عبارت بهتر، یک هشتم از بیکاران کشور را نخبگان دانشگاهی تشکیل می‌دهند؛ افرادی که با آغاز فعالیت هایشان می‌توانند نوید بخش اقتصادی پویا، باانگیزه و رو به رشد باشند.
اما در این شرایط شاهد اجرای طرح‌هایی برای اشتغالزایی، افزایش امنیت شغلی و... برای جوانان، دانشجویان و نخبگان دانشگاهی و غیر دانشگاهی نیستیم، در واقع طرح‌هایی که با سروصدای بسیاری در این زمینه اجرایی می‌شوند تاکنون موثر نبوده است و نگاهی به آمار افزایشی دانشجویان ایرانی خواهان مهاجرت به خوبی به صحت این موضوع استناد می‌کند.
به این مسائل، کم اثر بودن و بی اثر بودن طرح‌هایی که از سوی برخی وزارتخانه‌ها و نهاد‌ها برای بازگرداندن دانشجویان ایرانی اجرایی می‌شود را هم می‌توان افزود. امثال بخشنامه‌ای که وزیر بهداشت به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ کرد تا بر اساس آن، دانشجویان ایرانی خارج از کشور بتوانند بدون گذراندن ۷۲ واحد و فقط با سپری کردن ۳۶ واحد یا یکسال به کشور بازگشته و دریکی از دانشگاه‌های علوم پزشکی به تحصیل خود ادامه دهند.
در واقع تلاش‌ها نه برای کاهش خروج دانشجویان و نه بازگرداندن دانشجویان موثر بوده است و به همین علت شاهد رشد روزافزون مهاجرت به خارج از کشور هستیم، در این شرایط مسئولان باید برنامه‌های کارآمدتری را تدوین و اجرایی کنند، زیرا ادامه وضع موجود به از میان رفتن تمام سرمایه‌های علمی و اجتماعی کشور منجر می‌شود و پیش ازرسیدن به چنین روزی باید آستین‌های همت بالا زده شود.
ما که سوختیم بزار اونایی که می تونن خودشون را نجات بدن 
