با آغاز تحریم‌های نفتی، درآمد‌های نفتی کشور چه تغییری خواهد کرد؟

آمریکا از 13 آبان 1397 دور دوم تحریم های ظالمانه خود علیه کشورمان را آغاز خواهد کرد. یکی از اهداف این تحریم ها، به صفر رساندن صادرات نفت ایران با هدف تحت تاثیر قراردادن درآمدهای نفتی ایران می باشد. شواهد نشان می دهد که فروش نفت ایران احتمالاً با چالشی جدی مواجه خواهد شد اما با افزایش قیمت هر بشکه نفت و عبور آن از مرز 100 دلار، درآمدهای نفتی ایران با کاهشی جدی مواجه نخواهند شد.

به گزارش تابناک اقتصادی، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا بعد از چند دوره تهدید به خروج کشورش از برجام، سرانجام در مورخه 18 اردیبهشت ماه سال جاری آمریکا را از این توافق بین المللی خارج کرد. سپس طی سخنرانی اعلام کرد که تحریم های آمریکا علیه ایران در مدت 90 روزه و 180 روزه باز خواهند گشت. تحریم نفتی ایران در مدت 180 روزه گنجانده شده بود. یعنی از تاریخ 13 آبان 1397 هر گونه معامله با شرکت نفت ایران، شرکت ملی نفت کش ایران، شرکت بازرگانی نفت ایران (نیکو) و خریداری نفت، محصولات نفتی و محصولات پتروشیمی از ایران ممنوع می باشد. دونالد ترامپ با وضع این تحریم های نفتی به دنبال آن است که فروش و صادرات نفت ایران را به منظور تاثیرگذاری بر درآمدهای دولت ایران، به صفر برساند. حالا پرسش اصلی این است که آیا آمریکا موفق خواهد شد که درآمدهای پیش بینی شده از جانب نفت، در قانون بودجه سال 97 را تحت تاثیر این تحریم ها و تصمیم ظالمانه خود قرار دهد؟

برای این منظور در ابتدا باید گفت که میزان درآمدهای نفتی پیش بینی شده در قانون بودجه سال 97، 101 هزار میلیارد تومان می باشد. تحقق این میزان درآمدهای نفتی مشروط بر این است که دولت بتواند روزانه دو میلیون و 410 هزار بشکه در روز با قیمت برآوردی 55 دلار به ارزش هر دلار 3854 تومان به فروش برساند.

هنگامی که در 18 اردیبهشت ماه سال جاری آمریکا از برجام خارج شد، ترامپ به کلیه خریداران نفت ایران اعلام کرد که تا تاریخ 13 آبان ماه 1397 که رسماً تحریم های نفتی ایران آغاز می شود، خرید نفت خود از ایران را به صفر برسانند. وی اعلام کرد که خرید نفت از ایران باعث می شود که کشور خریداری کننده نیز مشمول تحریم های آمریکا شود. با این تهدید آمریکا، مشتریان عمده نفت ایران چه عکس العملی نشان دادند؟

آن گونه که در خبرها اعلام شد کره جنوبی اولین کشوری بود که خرید نفت خود از ایران را تا قبل از فرارسیدن آغاز تحریم های نفتی، به صفر رساند. برخلاف کره جنوبی هنوز دو واردکننده عمده نفت ایران، یعنی چین و هند با تحریم های آمریکا همراه نشده اند. آمارهای اداره گمرکات چین حاکی از آن است که واردات نفت خام ایران به این کشور در ماه گذشته میلادی به 874 هزار بشکه در روز افزایش یافته است.

آخرین رکورد واردات نفت ایران توسط چین مربوط به آوریل 2014 با 803 هزار بشکه در روز بود. همچنین یکی از مقامات ارشد هند در مورخه 8 شهریور 1397 طی مصاحبه ای اعلام کرد: "قطعا ما قصد نداریم خرید نفت از ایران را به صفر برسانیم". همچنین در مورخه 12 شهریور 1397، خبری منتشر شد مبنی بر اینکه دولت هند به پالایشگاه‌ های این کشور اجازه داده است تا به واردات نفت از جمهوری اسلامی به کمک نفتکش ‌ها و شرکت ‌های بیمه ایرانی ادامه دهند. دولت ژاپن نیز تلاش کرد تا شرکت های این کشور از تحریم های نفتی دولت آمریکا علیه ایران را معاف کند، اما در این زمینه موفق نبود و بنابراین شرکت های ژاپنی نیز از ایران نفت خریداری نخواهند کرد.

با این وضعیت می توان گفت که فروش نفت ایران با چالشی جدی مواجه خواهد شد. کارشناسان بسیاری معتقدند با آغاز تحریم های نفتی علیه ایران به مانند دوره گذشته تحریم ها (اوایل دهه 90 شمسی) فروش نفت روزانه ایران به نصف کاهش خواهد یافت. یعنی نهایتاً با آغاز تحریم ها ایران می تواند روزانه یک میلیون و 200 هزار بشکه نفت به فروش برساند.

اما از سوی دیگر، با کاهش عرضه نفت ایران در سطح جهان و عدم همراهی اوپک با خواسته ترامپ مبنی بر افزایش عرضه نفت جهت جبران کاهش عرضه نفت ایران، قیمت هر بشکه نفت در سطح جهان افزایش خواهد یافت. کما اینکه نمودار زیر به خوبی نشان می دهد که قیمت هر بشکه نفت خام در حال نزدیک شدن به 100 دلار است و کارشناسان پیش بینی کرده اند که با آغاز تحریم های نفتی ایران این موضوع برای اولین بار بعد از سال 2014 اتفاق خواهد افتاد و شاید هم قیمت هر بشکه نفت خام مرز 100 دلار را رد کند.

بنابراین می توان پیش بینی کرد که با شرایط کنونی حاکم بر بازار نفت (یعنی ادامه خرید نفت ایران توسط چین و هند به عنوان دو خریدار بزرگ نفت ایران، عدم همراهی اوپک با خواسته ترامپ مبنی بر افزایش عرضه نفت اوپک جهت جبران کاهش عرضه نفت ایران و روند افزایشی قیمت هر بشکه نفت خام و عبور آن از مرز 100 دلار) تحریم های نفتی تاثیر آن چنانی بر درآمدهای نفتی پیش بینی شده در بودجه سال 97 نخواهند داشت، مگر آن که یکی از شرایط فوق الذکر تغییر کند.