وقف
سؤال 1995: آيا اجراى صيغه وقف در صحّت آن شرط است؟ و بر فرض شرط بودن، آيا عربى بودن صيغه، شرط است؟
جواب:انشاء لفظى در وقف، شرط نيست زيرا تحقق آن به معاطات هم ممکن است و همچنين در انشاء وقف به لفظ، عربى بودن صيغه آن هم شرط نيست.
سؤال 1996: شخصى باغ خود را به اين صورت وقف کرده که منافع آن تا پنجاه سال صرف گرفتن اجير براى قضاى نماز و روزههاى واقف شود و بعد از پنجاه سال منافع آن در شبهاى قدر به مصرف برسد و چهار پسر خود را هم متولّى وقف قرار داده است و در حال حاضر اين باغ رو به خرابى است و به هيچ وجه قابل استفاده نيست، ولى اگر فروخته شود، مىتوان با پول آن براى نماز و روزه واقف به مدت دويست سال اجير گرفت و چهار پسر او هم با اين کار موافق هستند، آيا جايز است باغ مزبور را بفروشند و پول آن را براى اين کار مصرف کنند؟
جواب:اگر قصد واقف از وقف به‌صورت مذکور، اين بوده که باغ را به نحو ترتيب و تعاقب براى خود و ديگران وقف کند، وقف نسبت به خودش باطل است و نسبت به ديگران وقف منقطع الاوّل مىشود که صحّت آن خالى از اشکال نيست و اگر واقف اراده کرده که منافع آن باغ را به مدت پنجاه سال براى خودش استثنا کند، صحّت اين کار شرعاً بدون اشکال است و بنا بر صحّت وقف مذکور، تا زمانى که حفظ باغ براى صرف منافع آن در جهت عمل به وصيّت و وقف هرچند با صرف مقدارى از درآمد آن جهت حفظ و اصلاح باغ به قصد افزايش منافع آن، ممکن باشد و يا زمين آن هرچند با اجاره دادن براى ساختمان سازى و غيره و مصرف اجاره آن در جهت عمل به وصيّت و وقف قابل استفاده باشد، فروش و يا تبديل آن جايز نيست و در غير اين صورت فروش آن و خريد زمينى مرغوب با پول آن به قصد عمل به وصيت و وقف بدون اشکال است.
سؤال 1997: اينجانب به فضل و توفيق الهى ساختمانى را به نيت مسجد در روستا بنا کردم، ولى با توجه به وجود دو مسجد و عدم وجود مرکز آموزشى در آنجا، روستاى مزبور در حال حاضر نيازى به مسجد ندارد. با توجّه به اينکه هنوز صيغه وقف آن به عنوان مسجد جارى نشده و دو رکعت نماز به عنوان نماز در مسجد در آن خوانده نشده است، اينجانب آمادگى دارم در صورتى که اشکال شرعى نداشته باشد نيّت خود را تغيير داده و آن ساختمان را در اختيار آموزش و پرورش قرار دهم، اين مسأله چه حکمى دارد؟
جواب:مجرّد ساختن ساختمان به نيّت مسجد، بدون انشاء صيغه وقف و بدون تحويل آن به نمازگزاران براى خواندن نماز، براى تحقّق وقف و تماميّت آن کافى نيست، بلکه در ملک مالک باقى مىماند و او حق دارد هر تصرّفى که مىخواهد در آن بکند، در نتيجه تحويل آن ساختمان به اداره آموزش و پرورش اشکال ندارد.
سؤال 1998: آيا مالى که براى خريد لوازم به حسينيهها بخشيده مىشود، حکم وقف را دارد يا آنکه لوازمى که با آن مال خريدارى مىگردند احتياج به اجراى صيغه وقف دارند؟
جواب:مجرّد جمع‌آورى مال، وقف محسوب نمىشود، ولى بعد از خريدن لوازم حسينيه با آن اموال و قراردادن آنها در حسينيه براى استفاده، وقف معاطاتى محقق مىشود و نيازى به اجراى صيغه وقف ندارد.
