از ۱۲۰۱ دستگاه تنها ۴۶۰ دستگاه به این سامانه متصل شده اند/ چرا برخی دستگاه‌ها حاضر به اتصال به این سامانه نیستند؟

سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در مورخه 17 تیر ماه 1396 با هدف استفاده تمام شهروندان از اطلاعات سازمان های دولتی و نهادهای مختلف، راه اندازی شد. طبق قانون باید حدود 1201 دستگاه به این سامانه متصل شوند اما تاکنون تنها 460 دستگاه به این سامانه متصل شده اند. بیشتر دستگاه های مهم هنوز در این سامانه عضو نشده اند!

به گزارش تابناک اقتصادی، در سال 1387 قانون دسترسی آزاد به اطلاعات به منظور شفافیت در کار نهادهای حکومتی و امکان نظارت شهروندان و رسانه ها، در مجلس به تصویب رسید. این قانون در سال 1388 به منظور اجرایی شدن به رئیس جمهور دولت دهم ابلاغ شد اما متاسفانه تدوین آئین نامه اجرایی و ابلاغ آن تا سال 1394 و دولت یازدهم به طول انجامید.

بر اساس ماده 8 آئین نامه اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات هر شخص حقیقی و حقوقی ایرانی می تواند به همه اطلاعات طبقه بندی نشده به صورت برخط از طریق درگاه الکترونیک حقیقی دسترسی داشته باشد. به همین منظور در مورخه 17 تیر ماه 1396 سامانه ای تحت عنوان سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات به آدرس  http://foia.iran.gov.ir/web/guest/home راه اندازی شد. کاربران با مراجعه به این سایت می توانند اطلاعات مورد نیاز خود را ثبت و به دستگاه مربوطه ارسال نمایند. دستگاه ها هم ده روز فرصت دارند تا اطلاعات مورد نیاز شهروندان را ارائه دهند و در صورتی که این زمان به تأخیر بیفتد، شهروندان در همین سامانه، می ‌توانند شکایت خود را ثبت کنند تا از طریق کمیسیون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات پیگیری شود.

در این سامانه باید علاوه بر نهادهای وابسته به دولت، همه نهادهای انقلابی، نیروهای مسلح، قوه قضائیه و قوه مقننه، موسسات، شرکت ها، سازمان ها و نهادهای وابسته به آن ها و بنیادها و موسساتی که زیر نظر رهبری اداره می شوند و همچنین هر موسسه، شرکت یا نهادی که تمام یا بیش از 50 درصد سهام آن متعلق به بخشی از دولت است نیز باید عضو شوند و اطلاعاتشان را منتشر کنند. حتی موسسات خصوصی ارائه دهنده خدمات عمومی مانند بانک ها نیز شامل این قانون می شوند.

با توجه به این موضوع باید 1201 دستگاه به این سامانه متصل شوند. حالا پرسش این است که در 15 ماهی که از زمان راه اندازی این سامانه می گذرد چند دستگاه به این سامانه متصل شده اند؟

طبق اطلاعات موجود در سایت انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات تا تاریخ 9 مهر ماه 1397، تنها 460 دستگاه به سامانه متصل شده اند. یعنی در این مدت تنها 38 درصد از کل دستگاه هایی که مشمول عضویت در این سامانه می شوند، در سامانه عضو شده اند. همان گونه که از نمودار زیر نمایان است باید 633 دستگاه از زیرمجموعه های قوه مجریه در این سامانه عضو می شدند که تنها 362 دستگاه در این سامانه عضو شده اند.

همان گونه که ملاحظه شد برخی دستگاه ها هنوز به این سامانه متصل نشده اند. به عنوان نمونه در زیرمجموعه های وزارت آموزش و پرورش هنوز صندوق ذخیره فرهنگیان که در سال های اخیر دارای حاشیه های فراوانی بوده، به این سامانه متصل نشده است. در زیرمجموعه های وزارت صنعت، معدن و تجارت، شرکت هایی چون فولاد مبارکه اصفهان، ملی صنایع مس ایران، ملی فولاد ایران و ... به این سامانه متصل نشده اند. در زیرمجموعه های وزارت کار، رفاه و امور اجتماعی از 36 شرکتی که در سازمان تامین اجتماعی مشمول عضویت در این سامانه می باشند هیچ یک به این سامانه متصل نشده اند.

در انتها باید این پرسش را مطرح کرد که چرا برخی از این دستگاه ها که مشمول عضویت در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات می باشند هنوز در این سامانه عضو نشده اند؟ آیا این عدم عضویت به دلیل مشکلات زیرساختی است یا این که دلایل دیگری دارد؟ پرسش هایی که پاسخ آن در اختیار مسئولین این دستگاه ها است.