کار در مؤسسات دولتى
سؤال 1969: آيا برپايى نماز جماعت توسط کارمندان در ساعات رسمى کار جايز است؟ و بر فرض عدم جواز، اگر ملتزم شوند که بعد از پايان ساعات رسمى، آن مقدار وقتى را که به نماز خواندن اختصاص دادهاند جبران کنند، آيا در اين صورت، اقامه نماز در ساعات رسمى کار براى آنان جايز است؟
جواب: با توجه به اهميّت خاص نمازهاى يوميه و تأکيد زيادى که بر اقامه نماز در اول وقت شده است و با توجه به فضيلت نماز جماعت، مناسب است کارمندان روشى را اتخاذ کنند که بتوانند در خلال ساعات کار ادارى نماز واجب را به‌طور جماعت در اول وقت و در کمترين زمان بخوانند، ولى بايد بهگونهاى مقدمات اين کار را فراهم کنند که نماز جماعت در اول وقت بهانه و وسيلهاى براى به تأخيرانداختن کارهاى مراجعه‌کنندگان نشود.
سؤال 1970: در بعضى از مراکز تعليم و تربيت مشاهده مىشود که معلّم يا مديرى که کارمند يکى از بخشهاى ادارى است، با موافقت مسئول ادارى مستقيم خود در ساعات رسمى کارش مبادرت به تدريس در مدارس ديگر مىکند و علاوه برحقوق ماهانه خود، اجرت اين تدريس را هم دريافت مىکند، آيا اين کار و گرفتن اجرت در برابر آن جايز است؟
جواب: موافقت مسئول مستقيم کارمند با تدريس او در اثناء ساعات رسمى کارش، تابع حدود اختيارات قانونى فرد مسئول است، ولى با اين فرض که کارمند دولت در برابر ساعات رسمى کارش هر ماه حقوق دريافت مىکند، حق ندارد در برابر تدريس در مدارس ديگر در همان ساعات رسمى کارش حقوق ديگرى دريافت نمايد.
سؤال 1971: باتوجه به اينکه ساعات رسمى کار ممکن است حتّى تا ساعت 5 /2 طول بکشد، خوردن يک وعده غذا در اثناء کار در اداره چه حکمى دارد؟
جواب: اگر وقت زيادى نگيرد و منجر به تعطيلى کار ادارى نشود، اشکال ندارد.
سؤال 1972: اگر کارمند در محل کار خود در اداره، ساعات بيکارى زيادى داشته باشد و مجاز نباشد که در اين ساعات در بخشهاى ديگر کار نمايد، آيا جايز است در اوقات بيکارى کارهاى شخصى مربوط به خودش را انجام دهد؟
جواب: اقدام به انجام کارهاى شخصى در اثناء کار در محل کار، تابع مقررات و اجازه قانونى مسئول مربوطه است.
سؤال 1973: آيا جايز است کارمندان در ادارهها و مؤسسات دولتى اقامه نماز جماعت داشته و يا مجالس عزادارى برپا کنند؟
جواب: اقامه نماز و بيان احکام و معارف و امثال آن در هنگام اجتماع براى نماز درخصوص ماه مبارک رمضان و ساير ايّامالله مانع ندارد، مشروط بر اينکه حقوق مراجعين تضييع نشود.
سؤال 1974: ما در يک مؤسسه نظامى کار مىکنيم و محل کارمان در دو مکان جداگانه است و بعضى از برادران در مسير رفتن از يک مکان به مکان ديگر کارهاى شخصى انجام مىدهند که وقت زيادى مىگيرد، آيا براى انجام اين کارها بايد اجازه گرفت يا خير؟
جواب: اشتغال به انجام کارهاى شخصى در ساعات رسمى مقرر براى کار، احتياج به اجازه مسئول بالاتر، که اين حق را داشته باشد، دارد.
سؤال 1975: در نزديکى اداره ما مسجدى وجود دارد، آيا جايز است در اثناء ساعات رسمى کار براى شرکت در نماز جماعت به آنجا برويم؟
جواب: خارج شدن از اداره براى رفتن به مسجد جهت شرکت در نماز جماعت در اول وقت، در صورتى که نماز جماعت در خود اداره بر پا نشود، اشکال ندارد، ولى بايد مقدمات نماز به گونهاى فراهم شود که مدت غيبت از اداره در ساعات رسمى کار براى اداى فريضه نماز جماعت، کاملاً کاهش پيدا کند.
سؤال 1976: اگر کارمندى هر ماه در حدود سى يا چهل ساعت در اداره اضافه‌کارى نمايد، آيا جايز است مسئول اداره براى تشويق کارمندان ساعات اضافه کارى آنان را دوبرابر حساب کند، مثلاً هر ماه براى آنان صد و بيست ساعت محاسبه کند؟ و در صورتى که اشکال داشته باشد، اجرتى که براى اضافهکارىهاى قبلى گرفته شده چه حکمى دارد؟
جواب: نوشتن گزارشهاى غيرواقعى و دريافت پول در برابر ساعات اضافهاى که کارى در آنها انجام نشده جايز نيست و واجب است پولهاى اضافهاى که کارمند مستحق دريافت آنها نبوده، بازگردانده شود، ولى اگر قانونى وجود داشته باشد که به مسئول اداره اجازه دهد تا ساعات اضافه کارى کارمندى را که اضافه کارى انجام داده، دو برابر نمايد جايز است اين کار را انجام دهد و در اين صورت دريافت اجرت توسط کارمند طبق گزارشى که مسئول اداره از ساعات اضافه کارى او نوشته، جايز است.
سؤال 1969: آيا برپايى نماز جماعت توسط کارمندان در ساعات رسمى کار جايز است؟ و بر فرض عدم جواز، اگر ملتزم شوند که بعد از پايان ساعات رسمى، آن مقدار وقتى را که به نماز خواندن اختصاص دادهاند جبران کنند، آيا در اين صورت، اقامه نماز در ساعات رسمى کار براى آنان جايز است؟
جواب: با توجه به اهميّت خاص نمازهاى يوميه و تأکيد زيادى که بر اقامه نماز در اول وقت شده است و با توجه به فضيلت نماز جماعت، مناسب است کارمندان روشى را اتخاذ کنند که بتوانند در خلال ساعات کار ادارى نماز واجب را به‌طور جماعت در اول وقت و در کمترين زمان بخوانند، ولى بايد بهگونهاى مقدمات اين کار را فراهم کنند که نماز جماعت در اول وقت بهانه و وسيلهاى براى به تأخيرانداختن کارهاى مراجعه‌کنندگان نشود.
سؤال 1970: در بعضى از مراکز تعليم و تربيت مشاهده مىشود که معلّم يا مديرى که کارمند يکى از بخشهاى ادارى است، با موافقت مسئول ادارى مستقيم خود در ساعات رسمى کارش مبادرت به تدريس در مدارس ديگر مىکند و علاوه برحقوق ماهانه خود، اجرت اين تدريس را هم دريافت مىکند، آيا اين کار و گرفتن اجرت در برابر آن جايز است؟
جواب: موافقت مسئول مستقيم کارمند با تدريس او در اثناء ساعات رسمى کارش، تابع حدود اختيارات قانونى فرد مسئول است، ولى با اين فرض که کارمند دولت در برابر ساعات رسمى کارش هر ماه حقوق دريافت مىکند، حق ندارد در برابر تدريس در مدارس ديگر در همان ساعات رسمى کارش حقوق ديگرى دريافت نمايد.
سؤال 1971: باتوجه به اينکه ساعات رسمى کار ممکن است حتّى تا ساعت 5 /2 طول بکشد، خوردن يک وعده غذا در اثناء کار در اداره چه حکمى دارد؟
جواب: اگر وقت زيادى نگيرد و منجر به تعطيلى کار ادارى نشود، اشکال ندارد.
سؤال 1972: اگر کارمند در محل کار خود در اداره، ساعات بيکارى زيادى داشته باشد و مجاز نباشد که در اين ساعات در بخشهاى ديگر کار نمايد، آيا جايز است در اوقات بيکارى کارهاى شخصى مربوط به خودش را انجام دهد؟
جواب: اقدام به انجام کارهاى شخصى در اثناء کار در محل کار، تابع مقررات و اجازه قانونى مسئول مربوطه است.
سؤال 1973: آيا جايز است کارمندان در ادارهها و مؤسسات دولتى اقامه نماز جماعت داشته و يا مجالس عزادارى برپا کنند؟
جواب: اقامه نماز و بيان احکام و معارف و امثال آن در هنگام اجتماع براى نماز درخصوص ماه مبارک رمضان و ساير ايّامالله مانع ندارد، مشروط بر اينکه حقوق مراجعين تضييع نشود.
سؤال 1974: ما در يک مؤسسه نظامى کار مىکنيم و محل کارمان در دو مکان جداگانه است و بعضى از برادران در مسير رفتن از يک مکان به مکان ديگر کارهاى شخصى انجام مىدهند که وقت زيادى مىگيرد، آيا براى انجام اين کارها بايد اجازه گرفت يا خير؟
جواب: اشتغال به انجام کارهاى شخصى در ساعات رسمى مقرر براى کار، احتياج به اجازه مسئول بالاتر، که اين حق را داشته باشد، دارد.
سؤال 1975: در نزديکى اداره ما مسجدى وجود دارد، آيا جايز است در اثناء ساعات رسمى کار براى شرکت در نماز جماعت به آنجا برويم؟
جواب: خارج شدن از اداره براى رفتن به مسجد جهت شرکت در نماز جماعت در اول وقت، در صورتى که نماز جماعت در خود اداره بر پا نشود، اشکال ندارد، ولى بايد مقدمات نماز به گونهاى فراهم شود که مدت غيبت از اداره در ساعات رسمى کار براى اداى فريضه نماز جماعت، کاملاً کاهش پيدا کند.
سؤال 1976: اگر کارمندى هر ماه در حدود سى يا چهل ساعت در اداره اضافه‌کارى نمايد، آيا جايز است مسئول اداره براى تشويق کارمندان ساعات اضافه کارى آنان را دوبرابر حساب کند، مثلاً هر ماه براى آنان صد و بيست ساعت محاسبه کند؟ و در صورتى که اشکال داشته باشد، اجرتى که براى اضافهکارىهاى قبلى گرفته شده چه حکمى دارد؟
جواب: نوشتن گزارشهاى غيرواقعى و دريافت پول در برابر ساعات اضافهاى که کارى در آنها انجام نشده جايز نيست و واجب است پولهاى اضافهاى که کارمند مستحق دريافت آنها نبوده، بازگردانده شود، ولى اگر قانونى وجود داشته باشد که به مسئول اداره اجازه دهد تا ساعات اضافه کارى کارمندى را که اضافه کارى انجام داده، دو برابر نمايد جايز است اين کار را انجام دهد و در اين صورت دريافت اجرت توسط کارمند طبق گزارشى که مسئول اداره از ساعات اضافه کارى او نوشته، جايز است.
