اگرچه بودجه سینمای ایران برای سال 1398 کاهش چشمگیری نداشت اما عدم افزایش چشمگیر متناسب با میزان تورم در سال 97 و همچنین عدم تخصیص درصد قابل توجهی از بودجه مصوب سال جاری، نویدبخش روزهای خوبی برای فیلمسازانی نیست که تولید آثارشان در سال آینده را موکول به تامین تسهیلات سازمان سینمایی نمودهاند؛ وضعیتی که شرایط را به خصوص برای فیلمهای درام پیچیدهتر میسازد و سینمای کمدی فرصت بیشتری برای جذب عمده سهم فروش در اختیار خواهد داشت.
به گزارش «تابناک»؛ سازمان امور سینمایی و سمعی و بصری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 98، 205 میلیارد تومان بودجه خواهد داشت که این رقم سال گذشته در همین بخش هزینهای و تملکداراییهای سرمایهای 222 میلیارد و 800 میلیون تومان بود و به این ترتیب کاهشی نسبی در بودجه سینما لحاظ شده است. در این بخش برای حمایت و گسترش سینمای ملی 128میلیارد و 997 میلیون تومان و برای حمایت از برگزاری جشنواره فجر 14 میلیارد و 500میلیون تومان درنظر گرفته شده است.
در این میان آنچه اهمیت دارد، میزان تخصیص این اعتبارات است، چون درصد بالایی از بودجه سینمای ایران در سال 97 نیز همچون سالهای پیشین تخصیص نیافت و اکنون نه تنها بودجه کاهش یافته، بلکه تخصیص بودجه نیز کاهش چشمگیری خواهد داشت و در واقع اکنون باید پرسید سینمای ایران سال 98 را با بیپولی چگونه پشت سر میگذارد؟
بر خلاف تصور عوام، در قانون بودجه صرفاً ردیف کلی بودجه سازمان سینمایی با چند سرفصل محدود نیامده و محل هزینه کرد اعتبارات سینمای ایران تا ریال آخر مشخص شده است. طبیعتاً اگر قرار باشد خارج از این برنامه ـ که توسط مدیریت پیشین سازمان سینمایی تنظیم و منطبق بر آن اعتبارات تخصیص داده شده ـ عمل کرد، انحراف از بودجه رخ خواهد داد، که اقدامی خلاف قانون خواهد بود. در واقع مدیران سازمان سینمایی نمیتوانند با یک کاسه کردن بودجه چند بخش و عدم اجرای برخی بخشها، عدم تخصیص درصد بالای بودجه را جبران کنند؛ هرچند در عمل برای بخش تولید این اتفاق میافتد.
در این شرایط بسیار بعید است که در سال آینده شاهد تولیدات جدی باشیم و همین تولیدات محدود سال 97 که در مواردی چون «ماجرای نیمروز 2» محصول مشارکت فارابی، حوزه هنری و اوج بود، در سال آینده با دشواری همراه میشود و چه بسا تولید مشترک میانارگانی نیز یا محدود شود و یا اصلاً قابل تحقق نباشد، چرا که قاعدتاً اولویت نخست ارگانها تامین اعتبارات برای کف هزینههای حقوق و تمشیت امور سازمانها است و سایر بودجهها صرف تولید میشود.
با این اوصاف به نظر میرسد در این شرایط سینمای تجاری به ویژه در ژانر کمدی که نیازی به حمایت دولت به جز اختصاص گسترده سالنهای سینما را ندارد، در سال 98 فربهتر از سال 97 شود و اگرچه سیاست توزیع سالنها میان فیلمها با هدف حمایت از همه آثار از همه ژانرها میتواند اتفاق خوبی باشد اما متضمن بازگشت تعادل به اقتصاد سینما نیست و چه بسا شرایط از آنچه اکنون میبینیم در سال آینده پیچیدهتر شود.
نکته قابل تامل اینکه هیچ تضمینی وجود ندارد کمدیها در سال 98 نیز گیشهای به پررونقی 97 داشته باشند، چرا که ممکن با افزایش چشمگیر هزینههای زندگی، گروه بیشتری این تفریحات ارزان قیمت را خارج از سبد هزینههای ماهیانهشان قرار دهند؛ ارزیابی به زعم برخی بدبینانه است و بنابر تحلیل برخی از فعالان موثر حوزه عرضه، مسیر صعودی افزایش شمار مخاطبان و حجم فروش سینمای ایران متوقف نخواهد شد و حجم فروش سال آینده از 300 میلیارد نیز میگذرد. آیا میتوان تا این حد خوشبین بود؟ برای پاسخ به این پرسش باید تا پایان بهار سال آینده و پایان اکران نوروزی صبر کرد.