فتاوای آیت الله العظمی سیستانی (مدظله)
مهریه
سؤال: می توان به جای مهریه ای که در هنگام عقد مورد قرار گرفته شده معادل ان چیزی دیگر داد مثلا به جای سکه طلا پول و یا چیز دیگری داد؟
جواب: مهر که در ذمه زوج مستقر است همان است که در متن عقد ذکر شده است و با توافق و مصالحه طرفین می توانند آن را تبدیل کرد.
سؤال: مهریه ای که ضمن عقد نکاح با رضایت طرفین بدون در نظر گرفتن تاریخ تادیه تعیین شده وعقد وازدواج صورت گرفته , آیا اگر زن بعد از ازدواج از آن صرف نظر کند ومطالبه نکند از ذمه مرد ساقط میشود یا در هر صورت باید پرداخت شود؟
جواب: اگر زن ببخشد از مرد ساقط می شود.
سؤال: قیمت هر انس (ویا هر گرم) طلا در سال ۱۳۵۴ هجری شمسی چقدر بوده ؟ ۱۰۰ هزار تومان مهریه در آن زمان ، چه مقدار در حال حاضر می شود ؟
جواب: اگر مهر بر اساس پول تعیین شده همان باید داده شود هر چند ارزش پول تغییر کرده باشد .
سؤال: آیا اگر در عده طلاق بائن زن رجوع در مهرش نکند زوج می تواند با دادن یک مهری که رضایت زوجه را جلب کند اورا به عقد موقت یا دائم خود در آورد ؟
جواب: می تواند .
سؤال: حکم زنی که بچه دار نمی شود چیست؟ آیا شوهر با وجود علاقه زن به زندگیش اورا به خاطر باردار نشدن طلاق دهد، باید هنوز مهریه بپردازد؟
جواب: باید مهر اورا تماماً بدهد.
سؤال: خانمی که در سال ۱۳۵۵ ازدواج کرده و ۵۰۰۰۰ تومان معین شده حالا چقدر باید به او داده شود ؟
جواب: همان مبلغ راباید به او داد و بیش از این لازم نیست .
سؤال: در صورتی که سند ازدواج راجع به موعد پرداخت مهریه چیزی قید نشده باشد آیا مهریه از ابتدای ازدواج به زوجه تعلق دارد و وی می تواند در هر زمانی آنرا طلب کند و شوهر هم موظف به پرداخت آن است یا آنکه فقط در موقع طلاق ؟
جواب: مهریه از ابتدای ازدواج ملک زوجه است و اگر قرینه ای بر تاخیر نباشد حق مطالبه دارد
سؤال: آیا پدر ومادر شوهر اجازه تعیین اجباری مهریه عروس را دارند ؟( نظر عروس ۵ شاخه گل به نیت ۵ تن ولی اجبار ۱۱۰ سکه طلا گردد )؟
جواب: حق ندارند.
سؤال: کسیکه مهر به همسرش بدهکار است و قصد پرداخت آن را هم دارد آیا تامیزان مهر به وی خمس تعلق می گیرد اگر عملا مهر را به همسرش نپردازد حکمش چیست؟
جواب: اگر فقط برای شغل مورد نیاز است خمس دارد هر چند استفاده شخصی هم داشته باشد و اگر برای استفاده شخصی مورد نیاز است خمس ندارد واگر برای هر دو مورد نیاز است باز هم خمس ندارد.
سؤال: آیا می توان مهریه را صداقت در زندگی و از این قبیل قرار داد؟
جواب: خیر، مهریه باید مالیت داشته باشد.
سؤال: منظور از عند المطالبه بودن مهریه چیست. آیا اگر با قرض بتوان آن را پرداخت صحیح است. اگر مهریه را زیاد قرار دهند ولی قرار بگزارند که بعد از عقد آن را ببخشند درست است یا نه؟
جواب: عند المطالبه یعنی هرگاه درخواست کندو قرض کردن برای پرداخت اشکال ندارد و مورد اخیر هم اشکالی ندارد.
سؤال: آیا یک زن با مهریه خود می تواند به حج واجب مشرف شود ؟
جواب: بله .
سؤال: زنم پس از ترک منزل حجابش را کنار گذاشته وبه اعمال خلاف شرع مشغول شده، اکنون می خواهم او را طلاق بدهم اما او از من مهریه اش را (۵۰۰ دلار) می طلبد فکر می کنم از آنجا که او تقاضای طلاق نموده و با رفتارهایش در ازدواج عهد شکنی نموده است مستحق آن نیست لطفا ً مرا راهنمائی کنید؟
جواب: شما مهریه را مدیون هستید و چنانچه او نبخشد باید پرداخت نمائید و می توانید طلاق اورا منوط به بخشیدن مهر نمائید.
سؤال: خانمی از شوهر خود در دادگاه طلاق می گیرد آیا او می تواند طبق قوانین این کشور یعنی آمریکا نصف اموال مرد را بگیرد و در صورت گرفتن آیا می تواند تقاضای مهر هم بکند؟
جواب: نمی تواند نصف اموال را مطالبه کند مگر مطالبه شرط شده باشد و اگر شرطی که شده مبنی بر طلاق باشد باز هم نمی تواند زیرا طلاق دادگاه شرعیت ندارد و باطل است، و اما مهر با خود عقد واجب میشود و ربطی به طلاق ندارد.
سؤال: مهریه تعیین شده از طرف خانواده ای که من به خواستگاری دختر آنها رفتم ۳۱۳ سکه بود آیا این صحیح و طبق سنت رسول الله (ص) است وآیا این ازدواج می تواند اهداف ازدواج را تأمین کند؟
جواب: مستحب است که مهریه از مهر السنه که ۵۰۰ درهم نقره است بیشتر نباشد.
سؤال: درصورتی که شوهر پرداخت مهر زن را به تأخیر بیاندازد تا روزی که تصادفا در اثر حادثه ای شوهر بمیرد و عملا ً توان پرداخت مهر از او سلب شود وترکه ای که ارزش معادل مهر را داشته باشد بجا نگذارد حکم شرعی چیست؟
جواب: مهر به عهده شوهر است و حکم بقیه دیون را دارد چنانچه هیچ دینی بر شوهر شما نبوده می توانید معادل مهر خود را از ترکه بردارید.
سؤال: اگر زنی بمیرد و در ایام حیات مهریه خود را طلب نکرده باشد آیا وُراث ایشان می تواند مهریه را مطالبه کند؟
جواب: می تواند.
سؤال: نظر حضرتعالی در مورد محاسبه و پرداخت مهریه زوجه چیست؟ آیا به قیمت روز محاسبه می شود یا همان مقداری که در سَند ازدواج قید شده است؟
جواب: همان مقدار مهر که در عقد نکاح تعیین شده است.
سؤال: در صورتی که زوجه تمام مهریه ای که بر ذمّه زوج می باشد را در عوض طلاق به او ببخشد یا ذمه او را نسبت به تمام آن در عوض طلاق ابراء نماید یا در مورد تمام آن در عوض طلاق رضایت دهد وزوج او را قبل از نزدیکی ودخول طلاق دهد آیا زوجه باید نصف آن مهریه را به زوج پرداخت نماید ؟
جواب: بلی باید پرداخت نماید.
سؤال: در صورتی که مطابق نظر شریف حضرتعالی عدم بکارت (ثیوبت) عیب محسوب می شود بفرمائید: آیا صرف عدم بکارت (ولو بکارت به صورت شرط یا وصف در نکاح نیامده باشد) موجب حق فسخ یا تقلیل مهرّیه به نفع زوج می شود؟
جواب: صرف عدم بکارت (که عقد مبنیّ بر آن واقع نشده است) موجب حق فسخ نمی شود وشوهر می تواند تفاوت بین مهر باکره وثیّب را بالنسبه کم کند .
سؤال: من با همسرم حدود یک سال است اختلاف داریم ایشان مطالبه مهرشان را میکند و مبلغ آن سنگین است از طرفی با ایشان صحبت کرده بودم تا این مبلغ را در آینده بعد از استطاعت مالی به ایشان بپردازم از طرفی دیگر ایشان در بین جمعی از بزرگان چندین مرتبه گفته اند که حاضر به ادامه زندگی با اینجانب نیستند و طلاق می خواهند ولی چون قوانین به نحوی است می توانند این مبلغ را بگیرند از اقدام قانوانی امتناع کرده و مرا اسیر کرده اند از طرفی وضعی را ایشان بوجود اورده اند از نظر شرعی برای من مشکلاتی بوجود آورده است .
با توجه به موارد فوق الذکر وضع شرعی پرداخت مهریه چگونه است ؟
جواب: شما بدهکارید و در صورت امکان باید بپردازید مگر این که زمانی برای پرداخت آن معین کرده باشید و اگر زمانی معین نکرده اید و تا کنون دخول صورت نمگرفته همسرتان می تواند تمکین نکند تامهر بگیرد .
سؤال: زن غیر مدخوله ای که شوهرش فوت کرده آیا تمام مهرش را از مال شوهر می گیرد یا نصف مهر را ؟
جواب: مستحق نصف مهر است و سزاوار است که نسبت به دیگر سائر ورثه با او مصالحه کنند .
