فتاوای آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله)
احکام نشوز
سؤال:در ذیل مسأله حق امتناع زوجه از تمکین تا دریافت مهر حالّ خود قبل از دخول قیودى را ذکر کرده اند و من جمله فرموده اند: حق مطالبه مهر براى زوجه زمانى است که وى مهیا بر تمکین باشد و عذر شرعى و عادى از قبیل احرام و حبس نداشته باشد امّا در موردى که زوجه عذر شرعى و یا عقلى نداشته و امتناعش از تمکین به خاطر دریافت مهر و استیفاء حق شرعى خود نباشد بلکه عصیاناً تمکین نکند مطلبى صریحاً نفرموده اند فقط مرحوم صاحب جواهر ـ پس از نقل کلام که مسأله را مشکل دانسته و صریحاً اظهار نظرى نکرده اند ـ فرموده اند در این مورد زوجه حق مطالبه مهر نداشته و ناشزه محسوب مى گردد خواهشمند است نظر مبارک را در این مورد و نیز مراد از تمکین را از حیث اختصاص به دخول یا شمول آن نسبت به سایر استمتاعات بیان فرمایید.
جواب:در موردى که زوجه به جهتى غیر از عذر شرعى و دریافت مهریه از تمکین خوددارى کند ناشزه محسوب مى شود. و تمکین علاوه بر دخول بنابر احتیاط شامل سایر تمتّعات نیز مى گردد. والله العالم.
سؤال:بعد از عقد نکاح آیا زن در صورت اعسار زوج از پرداخت مهریه، مى تواند بخاطر دریافت مهریه تمکین ننماید و در صورت جواز آیا تمکین فقط منحصر است به بضع، یا سایر استمتاعات را هم شامل است؟
جواب:در صورتى که مهریه حال باشد زوجه قبل از اخذ مهریه مى تواند از تمکین نسبت به همه استمتاعات اعم از دخول و غیره ممانعت نماید و عدم تمکین جهت اخذ مهریه نشوز محسوب نمى شود. والله العالم
سؤال:در دوران نامزدى و در فاصله بین عقد و عروسى که گاهى چندین ماه طول مى کشد، دختر بیشتر در خانه پدرش بسر مى برد آیا احکام مربوط به لازم بودن اطاعت از شوهر در این مدت بر او صدق مى کند یا اینکه این امر مختص به بعد از عروسى و شروع زندگى رسمى است؟
جواب:پس از اجراى عقد، اطاعت زن از شوهر لازم میشود اگر چه دختر هنوز در خانه پدر باشد.
سؤال:اگر خانمى در عقد دائم وظایف زناشوئى را انجام دهد و در مواقعى که شوهر در منزل نیست بدون اجازه او بخواهد به تدریس یا خیاطى بیرون منزل برود چه صورت دارد (ناگفته نماند شوهر این امور را اجازه نمى دهد)؟
جواب:اگر زن در عقد نکاح، شرط اشتغال به تدریس یا خیاطى در خارج منزل را نکرده باشد شوهر حق ممانعت دارد و در اینصورت خروج زن بدون اجازه شوهر معصیت است.
سؤال:احتراماً معروض میدارد همسر اینجانب مدت سه سال و نیم است خانه خود را بى هیچ دلیل و بدون هیچ گونه رضایت اینجانب بهمراه تنها فرزندمان ترک کرده و تاکنون در خانه پدرش بسر مى برد و این در حالى است که هیچگونه مشکل مالى، جسمانى و انحرافات اخلاقى و یا فکرى متوجه اینجانب نمیباشد. آیا ایشان بدون رضایت اینجانب خانه اش را ترک گفته ناشزه است یانه؟
جواب:در فرض سوال زوجه ناشزه محسوب مى شود و استحقاق نفقه و کسوه را از زوج ندارد. والله العالم.
سؤال:زوجه بدون اجازه زوج منزل شوهرش را ترک کرده و فعلاً در منزل پدرش مى باشد پدر و مادر کراراً در زندگى زوجین دخالت نموده و مانع از ادامه زندگى طرفین مى باشد و همسر با القاء پدر و مادرش از زوج اطاعت نمى کند، مادامى که زن در منزل پدرش باشد حق نفقه دارد یا نه؟ و ثانیاً زوجه ناشزه محسوب مى شود یا نه؟
جواب:به طور کلى چنانچه زوجه بدون عذر شرعى به منزل زوج نرود ناشزه است و در صورت نشوز نفقه اش بر شوهر واجب نیست. والله العالم.
سؤال:آیا زن مى تواند از شوهر خود (بعد از گذشت چند سال) تقاضاى بچه کند؟
جواب:اگر منظور این است که شوهر مى گوید بچه نمى خواهم وزن تقاضاى بچه مى کند اصل تقاضا اشکال ندارد ولى الزام آور نیست. والله العالم.
سؤال:زنى که شوهر او در خانه نیست او از خانه شوهر به دیگران کمک و از خانه شوهر در تمام کارهاى بیرون از خانه شرکت مى کند در حالى که شوهر از 1 الى 4 هفته در خانه نیست وظیفه این زن نسبت به شوهر چیست آیا مى تواند موارد بالا را انجام دهد؟
جواب:باید آنچه را به دیگران کمک مى کند با اجازه شوهر باشد و خروجش از منزل نیز محتاج به اجازه شوهر است.
