با وجود پیگیری مداوم سرویس فرهنگی «تابناک»، مسئولین سازمان سینمایی تاکنون از انتشار ریزهزینههای سی و ششمین جشنواره فیلم فجر نیز استنکاف ورزیدهاند و درباره سی و هفتمین دوره جشنواره نیز افکارعمومی در وضعیت تعلیق به سر میبرد؛ رویکردی که باعث شده این پرسش پیش بیاید آیا «شفافیت» یک کلیدواژه برای تبلیغات است و به جای شفاف سازی واقعی مورد بهره برداری تبلیغاتی قرار میگیرد؟
به گزارش «تابناک»؛ با توجه به شائبه های مطرح شده درباره نوع هزینه کرد اعتبارات در جشنواره فیلم فجر، دبیر فرهنگی «تابناک» در هشتم دی 1397 از طریق سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات از سازمان سینمایی درخواست کرد: «لیست کامل هزینه های صورت پذیرفته در سی و ششمین جشنواره ملی فیلم فجر از جمله قراردادهای این دوره از جشنواره ملی فیلم فجر و لیست دستمزدهای پرداختی که بودجه این جشنواره صرف پرداخت آن شده به همراه مستندات به اینجانب ارائه شود»
سازمان سینمایی به تازگی در پاسخ به این درخواست، به انتشار یک لیست کلی از هزینهها بدون ارائه ریزهزینه، میزان دستمزدها و هزینههای پرداختی در هر بخش بسنده کرده و سندی نیز ضمیمه این اطلاعات ننموده است؛ رویکردی که برخلاف ادعای مسئولان سازمان سینمایی مبنی بر شفافسازی است. این لیست کلی که برای جشنواره جهانی فجر نیز منتشر شده، مشتمل بر یک سری سرفصلهای کلی بود و به عنوان نمونه یک سرفصل چندصدمیلیونی حقوق مدیران و عوامل جشنواره فجر اعلام شده اما مشخص نشده در این وادی توزیع منابع عمومی، هر مدیر چقدر دشت کرده است؟
لذا با ثبت شکایتی مجدداً از سازمان سینمایی خواسته شد، «لیست کامل درآمدها هزینه های صورت پذیرفته در سی و ششمین جشنواره ملی فیلم فجر از جمله قراردادهای این دوره از جشنواره ملی فیلم فجر و لیست دستمزدها و هزینه های پرداختی به تک تک اشخاص و موسسات که بودجه این جشنواره صرف پرداخت آن شده به همراه مستندات به اینجانب ارائه شود. بدیهی است این اطلاعات شامل لیست دستمزدهای پرداختی به تک تک مدیران و عوامل جشنواره از جمله ستاد اجرایی و کارمندان و هیات داوران و هیات انتخاب به تفکیک، دستمزدها و هزینه های برگزاری و میزبانی مراسم افتتاحیه و اختتامیه، هزینه های بزرگداشت ها از جمله هزینه پرداخت شده برای تولید فیلم هر بزرگداشت، هزینه پوستر و قس علی هذا میشود. در لیست درآمدها نیز کلیه درآمدها از جمله رقم قرارداد و تصویری تمامی صفحات قرارداد با اسپانسرها، مشارکت کننده و حامیان جشنواره درخواست می شود.»
درخواستی مشابهی عیناً درباره سی و هفتمین جشنواره ملی فیلم فجر نیز ارائه شده که انتظار میرود سازمان سینمایی با سرعت عمل نسبت به آن پاسخگو باشد و البته این بار نوع پاسخگویی با جزئیاتی همراه شود که نیاز به طرح شکایت برای کسب اطلاعات تکمیلی نباشد. اینکه به هر ترتیب کوشیده میشود تا از ارائه ریزهزینه کردهای جشنواره فیلم فجر پرهیز شود، به خودیِ خود شائبه برانگیز است و حساسیتهای بیش از پیش اهالی رسانه و ناظران بیطرف را در پی دارد.
از قضا، در شفافسازی همین جزئیات است که به قول انگلیسی شیطان در آنها است و اگر شفافسازی فاقد جزئیات و بدون ارائه مستندات ضمیمه برای تطبیق با جدول گزارشها باشد، کوچکترین ارزشی ندارد و بیشتر شبیه یک برنامه تبلیغاتی برای بهره برداری رسانهای از شعار جذاب شفافیت است. بدون شک وقتی گزارش بنیاد سینمایی فارابی منتشر میشود که حتی قیمت بلیت خریداری شده برای سینماگران مطرح جهت حضور در جشنوارههای بین المللی سینمایی نیز در آن درج شده، بنابراین انتشار جزئیات هزینههای جشنواره فجر از جمله ریزِ حقوق مدیران و عوامل و لیست ریز قراردادها به همراه مستندانش خط قرمز محسوب نمیشود و باید منتشر شود.
به عنوان نمونه در لیست سی و ششمین جشنواره فیلم فجر، رقم کلی معادل 970 میلیون دستمزد پرداخت شده اما مشخص نیست این دستمزد چگونه میان مدیران، هیات انتخاب، هیات داوران و عوامل اجرایی توزیع شده است؟ آیا اهالی رسانه نباید بدانند هریک از مدیران این جشنواره چقدر بابت حضور در راهروهای سینماملت دستمزد دریافت کرده و هر اسمی که در کاتالوگ جشنواره خورده، چقدر برای اهالی سینما هزینه داشته است؟!
بدون شک نمیتوان لیست ریال به ریال پرداختی به سینماگران در قالب هر موسسه سینمایی را منتشر کرد اما وقتی نوبت به انتشار رقم پرداختی به مدیران و کارمندان جشنوارههای سینمایی میرسد، همه چیز را به یک لیست از سرفصل هزینهها محدود کرد و ریزهزینهها را منتشر نکرد. انتشار یا عدم انتشار ریز هزینههای جشنوارههای فجر دست کم در دو دوره اخیر، فرصتی برای عیارسنجی میزان صداقت مسئولان سازمان سینمایی درباره اعتقادشان به شفافسازی است.
تکمیلی: انتشار قطره چکانی یک سرفصل دیگر اطلاعات
در پی گزارش «تابناک»، روابط عمومی سازمان سینمایی در اقدامی غیرحرفهای اقدام به انتشار قطره چکانی بخش دیگری از اطلاعات کرد و لیست کلی سرفصل توزیع پول میان مدیران و عوامل اجرایی جشنواره سی و ششم فجر را منتشر کرد اما باز هم از انتشار میزان پرداخت به هر شخص به اسم خودداری کرده است.