حجم قراردادهای صنعتی دانشگاهها افزایش یافت

به گفته مسئولان آموزش عالی رشد ارتباط دانشگاه و صنعت در سالهای اخیر نقش دانشگاهها را در رفع نیازهای کشور پررنگ تر کرده و در این مسیر پژوهش های علوم انسانی نیز جان تازه ای به خود گرفته اند.

به گزارش مهر، گروه حوزه و دانشگاه؛ زهرا ساختمانیان: در دیدارهای مسئولان علمی و آموزش عالی کشور با مقام معظم رهبری طی ماه های گذشته موضوع مسئله محوری آموزش عالی و فناوری از سوی ایشان مورد تاکید قرار گرفت تا با اجرای این موضوع جامعه دانشگاهی و علمی به صورت هدفمند و کاربردی در رفع نیازهای جامعه و کشور فعالیت کنند.

بنابراین وزارت علوم که متولی اصلی آموزش و پژوهش به شمار می رود، برای تحقق موضوع مساله محوری در کشور از سوی جامعه دانشگاهی برنامه هایی تدوین کرده که مهمترین آنها اجرای فرصت مطالعاتی اساتید در صنعت با هدف شناسایی و رفع مشکلات و انعقاد قراردادهای کاربردی است.

دانشگاه ها نیز طی چند سال اخیر به دنبال ورود به نظام نوین آموزش عالی هستند که محوریت آن مسئولیت پذیری اجتماعی با هدف افزایش تعامل در راستای حل مشکلات و معضلات جامعه و صنعت است. بنابراین این مراکز به دنبال اجرای طرح های تحقیقاتی کاربردی معطوف به رفع مشکلات جامعه و صنعت هستند که تبلور این امر در رشد قراردادهای آنها با مراکز صنعتی و خدماتی قابل مشاهده است.

دعوت وزارت علوم از صنایع برای همکاری

وزیر علوم معتقد است طی یک سال گذشته آموزش عالی کشور منتظر دستگاه ها و صنایع مختلف نبوده بلکه این وزارتخانه به سمت مراکز رفته تا بتواند نقش اجتماعی خود را در کشور ایفا کند. منصور غلامی وزیر علوم در جشنواره تجلیل از پژوهشگران برتر کشور اعلام کرد که رویکرد دانشگاه ها و آموزش عالی کشور حل چالش های موجود در جامعه است.

وی گفت: برای اولین بار از صنایع و دستگاه های مختلف خواسته ایم که نیازهای خود را در بخش فناوری مطرح کنند تا با ورود به این مسائل در رفع آنها فعالیت کنیم.

در این راستا وزارت علوم اقدام به راه اندازی فرصت مطالعاتی اساتید در صنعت کرد که براساس آن اعضای هیئت علمی جوان در دوره های پیمانی تا رسمی و رسمی آزمایشی تا قطعی باید ۶ ماه از خدمت خود را در صنعت و جامعه حاضر شوند. برای اجرای این طرح وزارت علوم با نهادها و وزارتخانه های مختلفی تفاهم نامه همکاری امضا کرده است.

برای اجرای بهتر این طرح، وزارتخانه های علوم و صنعت تفاهم نامه همکاری منعقد کردند که هدف آن ایجاد فرصت‌های مطالعاتی اعضای هیئت علمی در واحدهای صنعتی بود.

کمک به افزایش شناخت اعضای هیئت علمی دانشگاه ها و پژوهشگاه ها از فضای کار، تولید و صنعت، تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه، استفاده مفید و موثر از امکانات آزمایشگاهی و تجهیزات واحدهای صنعتی و معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، جهت دهی به تحقیقات دانشگاهی و توسعه دانش‌های کاربردی و مورد نیاز صنعت از دیگر محورهای این تفاهم نامه به شمار می رود.

تفاهم نامه وزارت علوم با وزارت دفاع و پشتیبانی نیروی مسلح نیز در راستای اجرایی سازی آیین نامه فرصت مطالعاتی اساتید در صنعت منعقد شد که هدف آن استفاده از ظرفیت و توان اعضای هیات علمی، تامین نیازهای بخش دفاع با تاکید بر دو مولفه بومی سازی و روزآمدی و انتقال یافته‌های جدید دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در حوزه علم و فناوری مرتبط با بخش دفاع به سازمان‌های دفاعی در راستای ارتقا توان علمی و فنی صنایع دفاعی است.

باتوجه به اینکه در برخی موارد فعالیت های علمی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی با پراکندگی هایی مواجه است بنابراین نتایج پژوهش ها نمی تواند به عرصه کاربرد تبدیل شود که انعقاد تفاهم نامه میان وزارت علوم با دستگاه ها و وزارتخانه های مختلف موجب هدفمندسازی فعالیت ها خواهد شد.

به طور مثال وزارت علوم در سال جاری تفاهم نامه ای با سازمان حفاظت محیط زیست به منظور تقویت و برقراری ارتباط منسجم دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی با جامعه و صنعت در تمامی حوزه‌های علمی و به ویژه حفاظت از محیط زیست و همچنین عملیاتی کردن یافته‌های اعضای هیئت علمی و آشنایی آنها با نیازهای واقعی صنعت، محیط زیست و جامعه، منعقد کرد.

آمارهای رو به رشد قراردادهای صنعتی دانشگاه ها

با وجود مشکلات مالی و کمبودهای بودجه ای که کشور با آن مواجه است اما دانشگاه های کشور آستین همت را بالا زده و بیش از هر زمان دیگری موضوع ارتباط با صنعت را جدی گرفته اند تا نقش پررنگ تری در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور در شرایط کنونی داشته باشند.

به گفته روسای دانشگاه های کشور میزان قراردادهای صنعتی دانشگاه ها در سال جاری نسبت به سال های گذشته از وضعیت بهتری برخوردار است و این مراکز با رشد میزان و تعداد قراردادهای صنعتی مواجه هستند.

برنامه راهبردی دانشگاه صنعتی امیرکبیر براساس تبدیل به نسل سوم دانشگاه ها تدوین شده بنابراین علاوه بر اینکه صنایع و دستگاه های مختلف برای رفع نیازهای تحقیقاتی خود به این دانشگاه مراجعه می کنند، مسئولان دانشگاه نیز به سمت شناسایی نیازهای صنایع و جامعه حرکت کرده اند.

احمد معتمدی، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر معتقد است هر بخش صنعتی ساختار و شرایط خاصی دارد و با برنامه ریزی های مناسب می توان با استفاده از توانمندی های کشور اقدام به رفع نیاز آنها کرد.

وی با بیان اینکه دانشگاه صنعتی امیرکبیر درحال تحول در مدل های همکاری با صنعت خود است، گفت: میزان قراردادهای صنعتی این دانشگاه نسبت به سال های گذشته ۲.۵ برابر رشد کرده است.

رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر تاکید کرد: ساختارهای موجود در کشور مربوط به دانشگاه های نسل اول است در حالی که دانشگاه ها به سمت دانشگاه های نسل سوم و چهارم در حال حرکت هستند تا بتوانند در اقتصاد نقشی را ایفا کنند.

همکاری دانشگاه تربیت مدرس با ۸ وزارتخانه

دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاهی جامع به شمار می رود و در راستای توسعه فعالیت های خود در حوزه ارتباط با صنعت قراردادهای پژوهشی و تحقیقاتی با وزارتخانه های مختلف منعقد کرده است.

یعقوب فتح اللهی، معاون پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس گفت: این دانشگاه با دستگاه ها و نهادهای مختلفی در قالب قراردادهای پژوهشی ارتباط دارد که از جمله آنها می توان به سازمان محیط زیست، وزراتخانه های نیرو، بهداشت، صنعت، معدن و تجارت، ارتباطات و فناوری اطلاعات، راه و شهرسازی، تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نفت و کشور اشاره کرد.

وی افزود: میزان قراردادهای این دانشگاه در سال ۹۳ حدود ۱۲۲ عنوان با ۱۲ میلیارد تومان بود که این میزان در سال ۹۴ به ۱۰۴ عنوان قرارداد با ارزش ۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان رسید.

معاون پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس تاکید کرد: در سال ۹۵ تعداد قراردادهای صنعتی این دانشگاه ۱۲۴ عنوان با حدود ۱۲ میلیارد در سال ۹۶ این دانشگاه ۸۹ عنوان قرارداد با ۳۷ میلیارد و در سال ۹۷ نیز دانشگاه ۱۶۲ عنوان قرارداد با ارزش ۲۲ میلیارد تومان منعقد کرده است.

وی تاکید کرد: در دانشگاه تیمی برای توسعه ارتباط با صنعت و جامعه تدوین شده که در این تیم نمایندگان دانشکده های مختلف حضور دارند.

جان تازه بر قراردادهای پژوهشی علوم انسانی

با وجود آنکه استفاده از ظرفیت حوزه علوم انسانی در جامعه به تازگی در میان نهادهای مختلف کشور مورد توجه قرار گرفته است اما حضور تنها دانشگاه تخصصی این حوزه در رفع نیازهای جامعه قابل توجه است چراکه میزان قراردادهای پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی نسبت به ۵ سال گذشته ۴۰ برابر رشد داشته است.

حسین سلیمی، رئیس دانشگاه علامه طباطبایی در این باره به مهر گفت: برنامه داریم ۱۱ میلیارد تومان قرارداد پژوهشی با دستگاه های اجرایی و مراکز صنعتی مختلف در حوزه علوم انسانی منعقد کنیم.

رئیس دانشگاه علامه طباطبایی عنوان کرد: اگر بتوانیم موضوع ارتباط دانشگاه با جامعه و انعقاد قراردادهای پژوهشی در حوزه علوم انسانی را نهادینه و در ساختار دانشگاه وارد کنیم بنابراین یک همکاری ساختاری با حوزه اجرا به صورت متداول خواهیم داشت.

ورود دانشگاه علامه به آسیب ها و جرایم اجتماعی

حمیدرضا علومی معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی نیز در این خصوص تاکید دارد که این دانشگاه با هدف ورود به رفع مشکلات جامعه بر موضوع آسیب های اجتماعی متمرکز شده است و اکنون پروژه اجرایی با محوریت شناسایی علل و عوامل جرایم و اختلافات را پیگیری می کند.

وی عنوان کرد: همچنین این دانشگاه با قوه قضائیه پروژه اجرایی مشترکی با محوریت شناسایی علل و عوامل جرایم و اختلافات انجام می دهد.

دانشگاه علامه با قوه قضائیه پروژه اجرایی مشترکی با محوریت شناسایی علل و عوامل جرایم و اختلافات انجام می دهد

معاون پژوهشی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: هدف ما نزدیکی دانشگاه به جامعه و صنعت است تا از این طریق بتوانیم مشکلات را رصد و برای آنها راهکار علمی ارائه کنیم.

ارزش ۱۰۰ میلیارد تومانی قراردادهای صنعتی دانشگاه تهران

رئیس دانشگاه تهران نیز معتقد است علی رغم اینکه هنوز در کشور به مرحله ایده آل در حوزه ارتباط دانشگاه با صنعت نرسیده ایم اما فعالیت های این دانشگاه نسبت به سال گذشته بهبود یافته است.

براساس اعلام محمود نیلی احمدآبادی این دانشگاه نسبت به سال گذشته درخصوص موضوع ارتباط با صنعت رشد مختصری داشته و ارتباطمان در این زمینه تا اندازه ای بهبود یافته است.

وی با بیان اینکه فاصله تا توانمندی های دانشگاه و نیاز کشور بسیار زیاد است، افزود: دانشگاه تهران با دستگاه های متعددی ارتباط دارد که اکنون آمار آن را ندارم.

رئیس دانشگاه تهران در گفتگو با مهر افزود: دریافت های مالی دانشگاه در ارتباط با صنعت تا کنون حدود ۴۰ میلیارد تومان بوده این درحالی است که ارزش قرارداد های ما بالای ۱۰۰ میلیارد تومان براورد شده و این رقم نسبت به سال گذشته رشد داشته است.

ورود دانشگاه شهیدبهشتی به قراردادهای علوم انسانی

موضوع ارتباط با صنعت تنها مختص رشته های فنی و مهندسی و علوم پایه نیست و در سال های گذشته دانشگاه های جامع تلاش کرده اند زوایای مختلف این ارتباط را شکل دهند به نحوی که دانشگاه شهید بهشتی نیز علاوه بر انجام قراردادهای پژوهشی فنی و مهندسی درحال انجام قراردادهای پژوهشی در حوزه علوم انسانی نیز هست.

دانشگاه شهید بهشتی در سال جاری حدود ۳۱ میلیارد تومان قرارداد پژوهشی منعقد کرده که بخشی از آنها در حوزه علوم انسانی قرار دارد.

به گفته حسن صدوق رئیس دانشگاه شهید بهشتی این دانشگاه برنامه دارد در تمامی حوزه ها از جمله صنعت، خدمات و کشاورزی موضوع ارتباط با صنعت و جامعه را پیگیری کند.

وی تاکید کرد: برنامه داریم پایان نامه و رساله های دوره دکتری و کارشناسی ارشد را به سمت نیازهای حوزه صنعت، خدمات و کشاورزی سوق دهیم به نحوی که ۲۰ درصد پایان نامه های تحصیلات تکمیلی دانشگاه براساس نیازهای کشور باشد.

رئیس دانشگاه شهید بهشتی به مهر گفت: علی رغم وجود مشکلات مالی در کشور قراردادهای این دانشگاه رو به افزایش است. این دانشگاه پروژه هایی در زمینه برق، فناوری اطلاعات و دیگر موضوعات با نهادها و دستگاه های مختلف دارد.

وی افزود: تعداد قراردادهای این دانشگاه در سال ۹۶ حدود ۳۱ میلیارد تومان بود که در سال جاری نیز همین حدود است و باتوجه به اینکه سال مالی پروژه های صنعتی تیرماه است بنابراین تا آن زمان تعداد پروژه های این دانشگاه افزایش می یابد.

رئیس دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: باتوجه به اینکه دانشگاه شهید بهشتی یک دانشگاه جامع است بنابراین در زمینه های روانشناسی، پروژه های مربوط به بانکها و جاده ابریشم نیز فعالیت می کند.

صدوق اظهار داشت: همچنین این دانشگاه با سازمان انرژی اتمی در بخش آزمایشگاه روانشناسی برای آسیب هایی که محیط های ریسک پذیر دارند فعالیت می کند.

توسعه ارتباط دانشگاه با صنعت علی رغم مشکلات مالی کشور

علی رغم مسائل اقتصادی که در جامعه وجود دارد اما میزان قراردادهای پژوهشی دانشگاه علم و صنعت با صنایع و سازمان های مختلف رشد ۱۲ درصدی داشته است. جبار علی ذاکری رئیس دانشگاه علم و صنعت در این زمینه به مهر گفت: ارتباط دانشگاه با صنعت تا اندازه ای نسبت به سال گذشته ارتقا یافته است.

وی ادامه داد: علی رغم مسائل اقتصادی موجود در جامعه، مشکلات اقتصادی سازمان های اجرایی و شرکت های خصوصی و شرکت های دولتی اما نسبت به سال گذشته ارتباط بهتری با صنعت برقرار کرده ایم.

رئیس دانشگاه علم و صنعت: علی رغم مسائل اقتصادی موجود در جامعه، مشکلات اقتصادی سازمان های اجرایی و شرکت های خصوصی و شرکت های دولتی اما نسبت به سال گذشته ارتباط بهتری با صنعت برقرار کرده ایم

رئیس دانشگاه علم و صنعت افزود: سال گذشته حدود ۱۸ میلیارد تومان قرارداد صنعتی بین اعضای هیئت علمی دانشگاه و صنعت منعقد شد که امسال پیش بینی می کنیم این رقم تا ۲۰ میلیارد تومان افزایش یابد.

ذاکری عنوان کرد: در مجموع می توان گفت، قراردادهای اعضای هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت نسبت به سال گذشته ۱۲ درصد رشد یافته است.

ایجاد مراکز تحقیق و توسعه صنایع در دانشگاه فردوسی مشهد

دانشگاه فردوسی مشهد برای توسعه موضوع ارتباط با صنعت اقدام به راه اندازی مرکزی کرده است که واحدهای تحقیق و توسعه صنایع مختلف در آن ایجاد می شوند بنابراین میزان قراردادهای صنعتی این دانشگاه در سال جاری ۵۰ درصد رشد داشته است.

محمد کافی، رئیس دانشگاه فردوسی مشهد در این خصوص به مهر گفت: در استان خراسان حدود ۶ هزار واحد صنعتی که عموما بخش خصوصی هستند فعالیت می کنند بنابراین این موضوع بستری فراهم کرده که بتوانیم راحت تر با صنایع ارتباط برقرار کنیم.

وی افزود: در دانشگاه فردوسی مشهد مرکز تحقیق و توسعه صنعت تشکیل شده که در این مرکز صنایع می توانند واحد تحقیق و توسعه راه اندازی کنند.

دانشگاه فردوسی مشهد عنوان کرد: باتوجه به استقبالی که صورت گرفت اولین مرکز ما به صورت کامل تکمیل شده و به دنبال راه اندازی مرکز دوم هستیم که این امر کمک بسیاری به توسعه ارتباط با صنعت دانشگاه کرده و اکنون میزان قراردادهای صنعتی ما نسبت به گذشته ۵۰ درصد رشد یافته است.

کافی اظهار داشت: قراردادهای صنعتی این دانشگاه در حوزه های علوم انسانی و فنی و مهندسی است.

۴ حوزه اولویت دار دانشگاه شریف برای قراردادهای صنعتی

هدفمندسازی پژوهش ها موضوع مهمی است که می تواند دانشگاه ها را به قطب های تخصصی تبدیل کند و همین امر موجب می شود تا صنایع و نهادهای مختلف به دنبال ارتباط تحقیقاتی و پژوهشی با این نوع دانشگاه ها باشند. دانشگاه صنعتی شریف در راستای هدفمندسازی برنامه های خود ۴ حوزه انرژی، محیط زیست، آب و سلامت را اولویت اصلی خود قرارداده است.

محمود فتوحی رئیس دانشگاه صنعتی شریف معتقد است که انتخاب اولویت برای فعالیت های دانشگاه موجب انعقاد قراردادهای کاربردی در این دانشگاه شده است.

وی به مهر گفت: اولویت های دانشگاه صنعتی شریف برای انجام فعالیت های تحقیقاتی در ۴ زمینه انرژی، محیط زیست، آب و سلامت است که این امر موجب شده تا در این حوزه ها رشد چشمگیری داشته باشیم.

رئیس دانشگاه صنعتی شریف تاکید کرد: باتوجه به اینکه این دانشگاه قصد دارد اثربخشی خود در جامعه را تقویت کند بنابراین موضوع ارتباط با صنعت از معیارهای اصلی این دانشگاه به شمار می رود.

همکاری ۱۰ دانشگاه برتر برای رفع معضل آلودگی هوای کلان شهرها

دانشگاه ها هریک فعالیت های جداگانه ای برای توسعه ارتباط با جامعه و صنعت انجام می دهند اما ۱۰ دانشگاه برتر کشور برای حل بزرگترین مشکل امروز شهرهای کشور دور یکدیگر جمع شده اند و اقدام به تشکیل کنسرسیومی کرده اند تا براساس آن بتوانند راهکاری برای رفع مشکل آلودگی هوا در ۷ کلان شهر کشور را بیابند.

۱۰ دانشگاه برتر برای حل بزرگترین مشکل امروز شهرهای کشور دور یکدیگر جمع شده اند و اقدام به تشکیل کنسرسیومی کرده اند تا براساس آن بتوانند راهکاری برای رفع مشکل آلودگی هوا در ۷ کلان شهر کشور بیابند
محمد طالعی، معاون پژوهشی دانشگاه خواجه نصیر در این خصوص به مهر گفت: این کنسرسیوم که با حمایت سازمان حفاظت محیط زیست کشور تشکیل شده دانشگاه ها را مامور کرده تا طرح فهرست انتشار آلاینده های هوا شامل منابع انسان ساز و ارزیابی سناریوهای اصلی کاهش آلودگی هوا در کلانشهرها شامل ۷ کلان شهر تهران، کرج، اصفهان، تبریز، اراک، اهواز و شیراز را تهیه کنند.

وی تاکید کرد: این کنسرسیوم فرصتی برای ایفای نقش اجتماعی دانشگاه ها در ارائه راهکارهای حل مشکل آلودگی هوای کلان شهرها به شمار می رود.

معاون پژوهشی دانشگاه خواجه نصیر اظهار داشت: در اوایل سال جاری با حمایت سازمان حفاظت محیط زیست این فرصت برای کنسرسیوم فراهم شد تا به منظور ارائه راهکارهای مواجهه با یکی از مشکلات اساسی کشور که معضل آلودگی هوا در کلان شهرها است، به طور موثر ایفای نقش کند.

طالعی گفت: دسته بندی و تعیین سهم منابع عمده آلاینده هوا، تعیین ضرایب انتشار منابع تاثیرگذار، تدوین استراتژی ها و راهکارهای کاهش آلودگی متناسب با سهم هر منبع آلودگی هوا و تعیین اثربخشی راهکارها بر میزان کاهش آلودگی هوای کلان شهرها، از جمله برنامه ها و اهداف این طرح است.

وی خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین شاخص‌های رفاه اجتماعی و سلامت جامعه، وجود هوای پاک برای تنفس است. آلودگی هوا مساله پیچیده‌ای‌ است که حل آن نیازمند اجرای طرح‌های موثر و کاربردی است و مشارکت دانشگاه های سطح یک کشور در این طرح، زمینه ساز مشارکت نخبگان علمی در فرآیند تصمیم سازی در حوزه سیاست گذاری در مواجهه با مسئله آلودگی هوای کلان شهرها را فراهم می کند.

رویکرد دانشگاه آزاد برای ورود به حل مسائل کشور

دانشگاه آزاد اسلامی که 38 درصد آموزش عالی کشور را به خود اختصاص داده برای هدفمند سازی فعالیت های علمی، آموزشی و به خصوص پژوهش های تحصیلات تکمیلی طرح پایش با محوریت پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای را طراحی کرده است که براساس این طرح، نیازها و اولویت های کشور احصا و پایان نامه های تحصیلات تکمیلی این دانشگاه براساس موضوعات تعیین شده تدوین خواهد شد.

طبق برنامه ریزی دانشگاه آزاد اسلامی دانشجویان این دانشگاه باید از سال آینده براساس موضوعات و محورهای اعلام شده در طرح پایش، عناوین پژوهشی پایان نامه های خود را انتخاب کنند.