در روزهای پایانی سال دوباره بازار گوشت و مرغ با افزایش قیمت مواجه شده است و هر روز رکورد جدیدی را به نام خود ثبت میکند. هر چند نمودار بالا میانگین قیمت مرغ کشتار در ۲۱ اسفند ماه ۱۳۹۷ را حدود ۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان نشان میدهد، خبرها حکایت از آن دارد که قیمت مرغ به کانال ۱۷ هزار تومان وارد شده است.
این قیمتهای نجومی مرغ در حالی است که کارگروه تنظیم بازار در پاییز امسال قیمت هر کیلوگرم مرغ گرم را بر اساس هزینههای تولید برای این محصول ۹۸۰۰ تومان (با در نظر گرفتن ۵ درصد تغییرات) تعیین کرد. البته هنگامی که ستاد تنظیم بازار این نرخ را برای قیمت هر کیلو گوشت مرغ گرم اعلام کرد، تشکلهای بخش طیور به این نرخ اعتراض و طی نامهای به رئیس جمهور اعلام کردند که این قیمت را قبول ندارند و سرانجام قیمت ستاد تنظیم بازار بر روی ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان برای هر کیلوگرم مرغ گرم بسته شد.
به هر حال قیمتهایی که امروز در بازار برای هر کیلوگرم مرغ گرم شاهدیم فاصله بسیار زیادی با قیمت اعلامی ستاد تنظیم بازار دارد.
به همین منظور خبرنگار تابناک اقتصادی طی گفت وگویی با غلامعلی فارغی رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران و رئیس انجمن صنایع طیور ایران از دلایل این افزایش قیمت گوشت مرغ در روزهای پایانی سال پرسید.
وی که رئیس هیأت مدیره انجمن ملی طیور و انجمن جوجه یکروزه نیز هست، ضمن اشاره به این که مرغداران قیمت ستاد تنظیم بازار را قبول ندارند، افزود: قیمتی که ستاد تنظیم بازار گذاشته، قیمت عملیاتی نیست چرا که این قیمت با فرضیاتی چون سویا ۲۴۵۰ تومانی و ذرت ۱۳۰۰ تومانی بسته شده است حال آنکه این نهادههای دامی با قیمتهایی بیشتر از این فرضیات به دست مصرف کننده میرسد؛ بنابراین قیمت عملیاتی شده مرغ بالاتر از قیمت ستاد تنظیم بازار است و همان موقع هم ما اعلام کردیم که ستاد تنظیم بازار قیمت مرغ را بر روی ۱۳ هزار تومان قرار دهد، اما این ستاد توجهی به این موضوع نکرد. ما در چهل سال گذشته، بخصوص در بخش مرغ این تجربه را داشته ایم که با زور، فشار و تهدید نمیتوانیم بازار را تنظیم کنیم و باید برای تنظیم بازار واقع بین باشیم.
اول اینکه یک بیماری به نام نیوکاسل حاد، گلههای گوشتی شمال کشور را در دو سه ماه گذشته مورد حمله قرار داده است و تلفات زیادی از مرغدارها گرفته است و تولید را کاهش داده است. همچنین گلهای که درگیر چنین بیماری میشود؛ ضمن اینکه تلفات میدهد رشدش هم به تعویق میافتد. شاید ۷ تا ۸ درصد از تولید به خاطر این بیماری تحت تاثیر قرار گرفته و کاهش یافته است. این بیماری با گرم شدن هوا و تغییر فصل اثراتش کمتر میشود و در نتیجه تولید دیگر تحت تأثیر این بیماری قرار نخواهد گرفت و پیش بینیها در مورد افزایش تولید به جای خودش برخواهد گشت.
دومین دلیل گران شدن گوشت قرمز است. گوشت قرمز و گوشت مرغ، دو کالای جانشین برای یکدیگر محسوب میشوند. در تمام دنیا از لحاظ قیمتی، قیمت یک کیلو گوشت قرمز با قیمت سه کیلو گوشت مرغ برابری میکند. حالا قیمت گوشت قرمز در بازار چقدر است؟ قیمت گوشت قرمز تقریبا هر کیلویی ۱۰۰ هزار تومان است و این در حالی است که قیمت گوشت مرغ حدود ۱۵ هزار تومان میباشد. از طرفی این افزایش قیمت گوشت قرمز باعث شده است مردم برای تأمین نیاز خود به گوشت، به گوشت مرغ روی بیاورند و همین افزایش تقاضا باعث افزایش قیمت گوشت مرغ شده است.
سومین دلیل هم به نهادههای دامی و دان مرغ برمیگردد. دان به اندازه کافی و بموقع دست مرغدار گاهی اوقات نمیرسد و حتی شاید با قیمت بالاتر از آنچه مصوب شده است، به دست مرغدار میرسد. نتیجه این دیر رسیدن دان مرغ این میشود که مرغدار تغذیه بدی به مرغها میدهد و رشد مرغها تحت تاثیر قرار گرفته و کند میشود. البته میتوان گفت: این دلیل نسبت به دو دلیل قبلی تاثیرگذاری کمتری بر روی افزایش قیمت مرغ داشته است.
چهارمین دلیل فضای ناامنی است که در زمینه تأمین مواد غذایی در کشور ایجاد شده است. مردم از ترس کمبود هجوم آورده اند و در حال پر کردن یخچالهای خود هستند. در نتیجه، این چهار دلیل باعث شده است تا ۱۵ درصد افزایش تولید مرغ که در دی ماه و بهمن ماه سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته اتفاق افتاده، تحت تاثیر قرار گیرد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران در مورد قیمت کنونی مرغ گفت: با توجه به همه عوامل هزینه ای، هم اکنون قیمت ۱۵ هزار تومان برای هر کیلو مرغ یک قیمت متعادل است.
فارغی در ادامه از نقش دخالتهای دولت در این افزایش قیمت نیز گفت و تشریح کرد: دولت با ورود و دخالت خود در بازار و ایجاد صف، باعث شده است تا تقاضا تحریک شود. وی افزود: ببینید هم اکنون دولت باعث شده تا دو قیمت برای مرغ در بازار ایجاد شود؛ یک قیمت مربوط به مرغ توزیعی امور پشتیبانی دام است که ۱۱ هزار و ۵۰۰ تومان و یک قیمت هم قیمت بازار است که حدود ۱۷ هزار تومان میباشد. با این وضعیت که دولت ایجاد کرده مصرف کننده فکر میکند کمبود وجود دارد و در نتیجه مصرفش از حالت متعادل به غیرمتعادل تبدیل میشود.
وقتی شما صف ایجاد میکنید باعث میشوید تقاضا تحریک شود. یک عدهای که بیکارند صف میایستند و مرغ را به قیمت ارزان میخرند و سپس به قیمت بازار میفروشند و کسب درآمد میکنند. اتفاقی که در مورد گوشت قرمز افتاده است. دیگران هم که میبینند صف تشکیل شده تحریک میشوند و برای دریافت مرغ ارزان و پر کردن یخچال هایشان از ترس کمبود به این صف میپیوندند. این تشکیل صف یک اثر روانی دارد. این راهکارهای دولت غیر از ایجاد التهاب بازار و تحریک تقاضا هیچ نتیجهای نداشته و فقط برای دولت هزینه ایجاد کرده است.
این یک نوع دخالت دولت در نظم بازار بود و دخالت دیگری نیز از سوی دولت در این چند وقت اخیر رخ داده است و آن این است که الان ستاد تنظیم بازار استانها برای تنظیم بازار داخلی استانها نیز تصمیم میگیرد. الان مثلاً ستاد تنظیم بازار استانهای مازندران و گیلان که ریاست آن بر عهده استاندار است، خروج مرغ زنده از این دو استان را ممنوع اعلام کرده است. دلیل این ممنوعیت هم تنظیم بازار استانهای گیلان و مازندران است. این تصمیم و ممنوعیت باعث شده است تا سرریز تولید مرغ این استانها که تاکنون به استان تهران میآمد، دیگر نیاید و نتیجه آن که هم اکنون قیمت مرغ در استان مازندران و گیلان ۱۴ هزار تومان و در تهران ۱۷ هزار تومان است.
رئیس انجمن صنایع طیور ایران گفت: هم اکنون تقاضای ما این است که اگر دولت نهادههای دامی، واکسن و داروی مرغداریها را تأمین کند، نه تنها کمبود در زمینه تأمین گوشت مرغ نداریم بلکه مازاد هم داریم و هیچ نیازی به واردات هم نیست. خود این واردات از نظر بیماری، اشتغال و سرمایه گذاری داخلی یک تهدید است. هم اکنون ۵۰ درصد از واحدهای ما خالی است، خب دولت به جای اینکه اینها را فعال کند، واردات انجام میدهد. هم اکنون دولت مجوز واردات سی هزار تن گوشت مرغ از ترکیه را صادر کرده است. واردات در شرایطی که ما میتوانیم تولید داشته باشیم، ظلم نابخشودنی است. پیشنهاد ما به دولت این است که همان ارز وارداتی را به ما بدهد و در عوض از ما به همان نرخ، مرغ تحویل بگیرد.
فارغی ضمن اشاره به تولید ۲۱۰ هزار تن گوشت مرغ به صورت ماهانه گفت: اگر دولت نهاده و واکسن ما را بموقع و به مقدار نیاز تأمین کند، ما میتوانیم تا ۲۵۰ هزار تن گوشت مرغ تولید کنیم. در این شرایط دولت حتی میتواند اگر مایل بود در هر ماه ۳۰ هزار تن را هم صادر کند.
رئیس هیأت مدیره انجمن ملی طیور و انجمن جوجه یکروزه در پایان صحبتهای خود گفت: پیشنهاد این است که دولت برای برنامه ریزی با بخش خصوصی مشورت کند. هم اکنون دولت بخش خصوصی را برای برنامه ریزی حذف کرده است. این تحریم ها، تنها و تنها با همکاری دولت و بخش خصوصی شکسته خواهند شد. بدون همکاری، دولت یا به ما لطمه میزند یا به مصرف کننده. وی افزود: اگر این بساط دو نرخی بودن جمع شود، به دلیل آنکه میزان تولید ما خوب است نه تنها افزایش قیمتی نخواهیم داشت بلکه قیمت کاهش هم خواهد یافت.
وزیر کشاورزی: مرغ منجمد به وفور داریم
بر اساس این گزارش، امروز محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی در حاشیه مراسم "درختکاری" به مناسبت هفته "منابع طبیعی و درختکاری" که در سازمان جنگلها برگزار شد، در بخشی از صحبتهای خود، یادآور شد: از نظر گوشت سفید محدودیتی نداریم، تنها متأسفانه بحث سیاه بازار وجود دارد که عدهای سوءاستفاده میکنند. لازم است که با این موارد برخورد جدی شود. این مشکل به خصوص در تهران و به طور ویژه در مورد عرضه کنندگان میدان بهمن وجود دارد. متأسفانه این افراد قدری کم لطفی میکنند که از آنها خواهش میکنم در چارچوب خریدی که انجام میدهند و در قالب قیمتهای تعیین شده نسبت به عرضه گوشت سفید اقدام کنند و از فرصت شب عید سوءاستفاده نکنند و با مردم مهربانتر باشند. حجتی خاطرنشان کرد: البته عرضه مرغ منجمد به وفور صورت میگیرد و امیدوار هستیم کسانی که از سیاه بازار سوءاستفاده میکنند و برای شب عید مشکل ایجاد میکنند؛ روحیه نوع دوستی را در خود تقویت کرده و به خود بیایند.